Jan Duiker - Wikipedia

5/2/2016

Jan Duiker ­ Wikipedia

Jan Duiker Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie Jan Duiker (ook Johannes Duiker) (Den Haag, 1 maart 1890 ­ Amsterdam, 23 februari 1935) was een Nederlands architect met een vrij korte beroepscarrière. Gedurende vijftien jaar, van ongeveer 1920 tot 1935, het jaar van zijn vroegtijdige dood, behoort het werk van Duiker, naar het oordeel van velen, tot het beste wat in de Nederlandse architectuur tot stand kwam. Aldo van Eyck plaatst hem bij de meest vindingrijke architecten ooit. Duiker was een belangrijke vertegenwoordiger van de Nieuwe Zakelijkheid of het Nieuwe Bouwen van de jaren '20­'40.

Inhoud 1 2 3 4 5 6

Biografie Architectuur Jan Duiker en participatie? Belangrijke werken Bibliografie Zie ook

Jan Duiker Afbeelding gewenst (http://www.wikiportret.nl/) Persoonsinformatie Nationaliteit Nederlandse Geboortedatum 1 maart 1890 Geboorteplaats Den Haag Overlijdensdatum 23 februari 1935 Overlijdensplaats Amsterdam Werken Belangrijke Sanatorium Zonnestraal gebouwen Hilversum RKD­profiel (https://rkd.nl/nl/explore/artists/24674) Portaal     Civiele techniek en bouwkunde

Biografie Duiker werd geboren te Den Haag, als zoon van de hoofdonderwijzer Fokke Duiker en Frederika Rosenveldt. Hij volgde de HBS en deed in 1907 eindexamen, waarna hij twijfelde tussen bouwkunde en muziek. In 1908 begon hij aan zijn studie bouwkunde aan de Technische Hogeschool Delft, waar hij bevriend raakte met Bernard Bijvoet. In 1913 studeerden beiden af. Ze werkten enkele jaren op het bureau van prof. Henri Evers, die onder andere toezicht hield op de bouw van het door hem ontworpen stadhuis van Rotterdam. In 1916 begonnen Duiker en Bijvoet in Den Haag hun eigen architectenbureau. In 1918 vond er een prijsvraag plaats voor een nieuw ontwerp voor het gebouw van de Rijksacademie van Beeldende Kunsten te Amsterdam, waar de inzending van Duiker en Bijvoet weliswaar de eerste prijs wonn en ze daarmee de opdracht binnensleepten, maar waarvan de uitwerking op niets uitliep; in 1921 trok de regering de opdracht terug. Van het geldbedrag dat ze met deze prijsvraag wonnen, begonnen ze in 1919 in Zandvoort een nieuw architectenbureau. https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Duiker

1/6

5/2/2016

Jan Duiker ­ Wikipedia

In 1925 verbrak Bijvoet de samenwerking met Duiker, om financiële redenen. Bijvoet vertrok naar Parijs en ging daar bij het bureau van de Franse architect Pierre Chareau werken, maar de vriendschap met Duiker bleef. In datzelfde jaar liep Duiker's huwelijk op de klippen, hij vestigde zich met zijn nieuwe vrouw, Lucie Küpper, en haar twee kinderen in een bovenwoning in Amsterdam, waar hij zijn architectenbureau voortzette. Zijn tweede vrouw, die Duiker leerde kennen doordat zij zijn buurvrouw was in Zandvoort, hielp hem met de administratie en financiën. De jaren hierop kenmerkten zich door geldzorgen, door de economische crisis, eind jaren '20 van de vorige eeuw, waren er weinig opdrachten en ze zagen zich genoodzaakt naar een grotere woning te verhuizen, om die vervolgens deels te verhuren. In 1926 begon Duiker een samenwerking met de betonspecialist Jan Wiebenga, een samenwerking die tot 1929 duurde. Uit deze samenwerking kwam in 1929 de Nirwana­flat, Nederlands eerste flatgebouw, tot stand. Bij Jan Duiker werd in 1934 kanker ontdekt, ondanks de behandeling met bestraling overleed hij aan de gevolgen hiervan op 23 februari 1935, een week voor zijn 45e verjaardag. Na zijn dood werd zijn laatste ontwerp, Hotel Gooiland, voltooid door zijn voormalige compagnon Bernard Bijvoet.

Sanatorium Zonnestraal Hilversum (1926­ 1928)

Architectuur Door Duiker werden ontwerp­ en technische problemen op papier en in de bouw schijnbaar moeiteloos Sanatorium Zonnestraal gezien vanuit een opgelost. Grote persoonlijke deskundigheid is te zien in vondsten voor de kleine onderdelen. Opvallend is andere richting het grote aantal werken, tot stand gekomen in een tijd van malaise; een tijdelijke kracht uitgezonderd, werkte Duiker zonder hulp.  Uit de stukken van Duiker blijkt zijn grote belangstelling voor de ontwikkeling van de techniek. Hij is meer op samenhang dan op specialisme gericht.  Zijn "kolommen" over verschijnselen, het werk van anderen en het bij herhaling wijzen van de overheid op haar taak, getuigen van een journalistieke vasthoudendheid. Duiker wordt eerder als liberaal dan als socialist gezien.  Jan van Zutphen meende: "Stellig behoorde hij tot de groten van geest, een strijder zonder arrogantie, maar met een vastberadenheid en een geestdrift die meeslepend waren". De heldere en functionele architectuur van Duiker is transparant, streng, zo mooi mogelijk met bijna niets. Verschillende, inmiddels gerestaureerde gebouwen van hem zijn nog steeds in gebruik.

Jan Duiker en participatie? https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Duiker

2/6

5/2/2016

Jan Duiker ­ Wikipedia

Voor de internationale participatie­beweging heeft Nederland een belangrijke bijdrage geleverd. Nadat 1961 het boek "De dragers en de mensen" van John Habraken uitgekomen was, ontstonden 1971 de bekende "Diagoon­ huizen" in Delft van Herman Hertzberger. Dertig jaar later heeft de Scheepstimmermanstraat in Amsterdam wereldwijd de aandacht getrokken als succesvol participatie­project; hier was Adriaan Geuze de coördinator. In het jaar 2011 is de gemeente Den Haag eveneens met participatie bezig in de vorm van optoppingen in Berlage­ wijken. Veel bewoners zijn het met de ontstane wildgroei niet eens, wat in buurtkranten tot uitdrukking komt. Nadat de optopping Thomsonplein 12 van het Duiker­ensemble door de voorzitter van de Welstandscommissie Rainer Bullhorst (met vier commissieleden) goedgekeurd was, kwamen heftige protesten van bewoners, maar ook van architecten als Herman Hertzberger, Wessel de Jonge en anderen. Hun kritiek werd gepubliceerd in de krant "HaagWestNieuws" en op de website van de Haagse Stadspartij. Hoewel participatie oorspronkelijk bedoeld was voor de bewoners, is de verbouwing Thomsonplein 12 door een vastgoedfirma voor een nog onbekende klant uitgevoerd.

Omslag Wendingen 1921 (ontwerp van Duinker)

De verminking van het Duiker­ensemble in Den Haag is een klein incident in een hele rij van andere projecten. Op de website van de Haagse Stadspartij wordt de stedenbouwkundige situatie van Den Haag als volgt samengevat: "Den Haag zal de architectuurgeschiedenis ingaan als kampioen van het beschadigen van historische stadsilhouetten." Misschien brengt de rel rond het Duiker­ensemble een verandering tot stand in de denkwijze van de stedenbouw­ambtenaren in Den Haag.

Belangrijke werken

https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Duiker

3/6

5/2/2016

Jan Duiker ­ Wikipedia

Bouw

Naam

Plaats

1918­1919

Karenhuis

Alkmaar

1921­1922

Jan­Duiker­ensemble Thomsonplein

Den Haag

1921­1923

Villapark Meer en Bosch

Den Haag, Kijkduin

1926­1928

Nazorgkolonie Sanatorium Zonnestraal

Hilversum

1927­1930

Nirwana­flat

Den Haag

1929­1930

Openluchtschool

Amsterdam

1930­1931

Derde Ambachtschool

Den Haag, Scheveningen

1931

Passage Bioscoop

https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Duiker

Amsterdam

Bijzonderheden

Afbeelding

met B. Bijvoet

met B. Bijvoet

Eerste flatgebouw van Nederland; ontworpen samen met Jan Wiebenga

Verbouwing bestaande bioscoop. Door brand verwoest in 1953 4/6

5/2/2016

Jan Duiker ­ Wikipedia

1934

Cineac

Amsterdam

1934­1936

Hotel Gooiland

Hilversum

Voorontwerp van Duiker, voltooid o.l.v. Bernard Bijvoet

Bibliografie Zie ook: Nieuwe Bouwen Book of Abstracts, First International DOCOMOMO Conference, Technische Universiteit Eindhoven, september 1990. Wessel de Jonge e.a., "j.duiker, bouwkundig ingenieur", uitg. Stichting Bouw, Rotterdam 1982. Giovanni Fanelli, "Moderne Architectuur in Nederland, 1900­1940", Den Haag 1978. Dirk Vandeweerdt, 1975, De betekenis van het werk van Ir Jan Duiker voor de Nieuwe Zakelijkheid tijdens het interbellum in Nederland Tijdschrift Forum, jaargang XXII nr 5 (november 1971) en 6 (januari 1972) Jan Molema, "Jan Duiker", works and projects, Barcelona 1991. (English/Spanish) Paul Meurs en Marie­Therese van Thoor (red.), "Sanatorium Zonnestraal ­ Geschiedenis en restauratie van een modern monument", Rotterdam 2010.

Zie ook Lijst van Nederlandse architecten

https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Duiker

5/6

5/2/2016

Jan Duiker ­ Wikipedia

 

Origineel, foto 29 september 2011

Wildgroei, 29 oktober 2011

Bronnen, noten en/of referenties Portret in het Biografisch Woordenboek van Nederland (http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn4/duiker) Nederlands Architectuurinstituut; ir. Duiker, Johannes (http://zoeken.nai.nl/CIS/persoon/663)

Zie de categorie Jan Duiker (https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Jan_Duiker?uselang=nl#mw­subcategories) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Duiker&oldid=46484024" Categorie:  Nederlands architect Deze pagina is het laatst bewerkt op 9 apr 2016 om 12:59. De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.  Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een organisatie zonder winstoogmerk.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Duiker

6/6