Rocktime Iiib (lead)

P

045XYZ 1080/l081 BEKKING-WALLERB

o

ROCKTIME 3A/B EL.GIT. + 2CD

E L

T U Y N

I I lI I1111, ~I I\ l'II II!

038213

INHOUDSOPGAVE

3 4 5 9 10 11

12 14 15 15 16 18 21 26 28

28 28

31 32 35 36 36

39 39 41 42 44 46 48

Voorwoord Inhoudsopgave CD In deel I en 11 is behandeld Overzicht van de basisakkoorden Effectapparatuur Legatospel Triolen De A bluesladder Hammer-on pull-off combinatie De zestiende triool Smear De bluesladder in schuitbare E vorm Bending Schuitbare slidevormen Bending in ritme Release-bending Pre-bending Vibrato Bending-variaties De kwintooi Bluesladder-toevoegingen De halve toon bend De bluesladder in schuifbare A vorm 2e slide-vorm Overbending De country-ladder Overzicht van countryladder-vormen De voorslag Hybridpicking

1

COLOFON Tekst, muziek en arrangementen: RonaId Bekking, Joop Wallerbosch. Music engraving: Musictype Utrecht, Holland. Geluidsmix CD: Bob van Elferen. Vormgeving omslag: Ontwerpstudio Günter Giessen, Doetinchem. Rob van den Broek, Günter Giessen bNO. Druk: Sluis Grafisch Bedrijf b.v. Doetinchem. Met dank aan: Ireen, Liza, Linda, Henk Berenschot en Willem Peren.

I

2

© Fotokopiëren of nadrukken van deze uitgave zonder toestemming van de uitgever is strafbaar volgens artikel 16b van de Auteurswet.

VOORWOORD De delen 3A en 3B van Rocktime zijn het vervolg op de reeds eerder verschenen delen 1 en 2 waarin de basis van het electrische-gitaarspel behandeld wordt. In deel 3A wordt verder ingegaan op het begeleidend gitaarspelen, terwijl deel 3B juist de solistische kant van het instrument belicht. In de beide delen wordt zoveel stof behandeld dat de student hiermee voldoende kennis, inzicht en techniek kan op doen om als zelfstandig en volwaardig gitarist in een band te functioneren. Hoewel de methode in eerste instantie bedoeld is als lesmateriaal (muziekschool) kan deze tevens gebruikt worden voor zelfstudie. De delen 3A en 3B zijn zo ingericht dat ze als methode, van de eerste tot en met de laatste bladzijde, doorgewerkt kunnen worden. Het is echter ook mogelijk ze als naslagwerk te gebruiken, waarin men in willekeurige volgorde de verschillende items bestudeert. Omdat er, vanuit de traditie in de Rock-(Pop-) muziek, veel "op het gehoor" wordt gewerkt, is het belangrijk dat hier in de lessen veel aandacht aan wordt besteed. De bijgeleverde CD is daarom van groot belang. Op de CD van deel 3A staan telkens twee versies van de te studeren nummers, een met en een zonder de betreffende partij. Gebruik de eerste track om naar te luisteren, de tweede om zelf mee te spelen. Op de CD van deel 3B staan alleen dubbele versies van de nummers waarop een solo is voorgespeeld. In alle andere stukken is er een improvisatieruimte (waarin natuurlijk ook het "thema" herhaald kan worden). In de methode komen, naast de speciaal hiervoor bedoelde gehooroefeningen, regelmatig fragmenten van bekende songs voor. Het is raadzaam om deze songs op gehoor verder uit te zoeken en in te studeren! Veel succes, Joop Wallerbosch & Ronaid Beld.ing

I

© MCMXCVl by b. v. Muziekuitgeverij XYZ. Ambachtsweg 42, ) 27) AM Huizen. XYZ ) 080

3

INHOUDSOPGAVE CD 1. Stemtonen

2. Effecten 1. ritme droog - ritme distortion 2. lead droog - lead distortion 3. droog - reverb 4. droog - delay - delay canon 5. droog - chorus - flanger - phaser 6. ritme droog - ritme wah-wah 7. lead droog - lead wah-wah 3. Hammeron 1. kwarten 2. achtsten 4. Pull of! 1. kwarten 2. achtsten 5. Gecombineerd 6. E bluesladder 1. open vorm 2. slidevorm 7. Licks 8. Steel shuffle 9. A bluesladder 10. Licks 11. You got me runnin' 12. Legato oefening in zestienden 13. Legato oefening in zestiende triolen 14. Licks 15. Stevie's ray 1. met leadgitaar 2. minus leadgitaar 16. Oefening 1. achtsten 2. triolen 3. zestienden 4. zestiende triolen 17. Legato oefening 1. achtsten 2. triolen 3. zestienden 4. zestiende triolen 18. Twisted 19. Miss lead 20. Bend op snaar 3 21. Bend op snaar 2 22. Bendin' tune 23. Hotrod 24. Funkyfingers 25. Spin rif! I. met leadgitaar 2. minus leadgitaar

I

4

26. Bending I.bending in ritme 2.release bending 3. pre-bending 27. Licks 28. Voodoo men 1. met leadgitaar 2. minus leadgitaar 29. Vwrato 30. Bending met vibrato 31. Pre-bend release-lick 32. Bending 1. slow bending 2. slow bend release 33. Unisono bends 34. Mercedes bends blues 35. De molS toevoeging 1. a bluesladder (e vorm) met b5 2. a bluesladder (slidevorm) met mol 5 36. In between 37. C bluesladder 1. a vorm 2. 2e slidevorm 38. Earthbound spirits 39. Schema a 40. Schema b 41. Schema c 42. Schemad 43. G countryladder 1. open e vorm 2. schuifbare e vorm 3. Ie slidevorm 4. a vorm 5. 2e slidevorm 44. Countrygirls 45. Voorslag 46. Twee bends gelijktijdil; 47. Sextenlick 48. E bluesladder gecombineerd met e countryladder 49. E countryladder gecombineerd met e bluesladder

In deel I en 11 is behandeld Bij het maken van muziek is het noodzakelijk om dat wat je speelt en hoort te kunnen benoemen. Hiervoor gebruiken we de eerste zeven letters van het alfabet: abc d e f g Dit zijn de stamtonen Na g begint het rijtje weer opnieuw. Dus van laag naar hoog: abcdefg-abcdefg-abcctcctern. LAGER

~

~

HOGER

Om tonen op te schrijven gebruiken we een notenbalk Op deze balk kunnen we de verschillende toonhoogten aangeven.

I' r

hoge toon

hoger

t :t

lage toon

lager

Vooraan de notenbalk staat de G-sleutel. Deze geeft aan op welke lijn de toon g genoteerd is.

I"

>J g

Î

Op de notenbalk kunnen we stapsgewijs hogere en lagere tonen noteren. Een stapje hoger vanaf de noot g is dus de noot a; een stapje lager is f etcetera.

1'9 d J J J ti J e

I

f

gab

c

Om alle tonen die we op de gitaar kunnen spelen te noteren hebben we aan vijf lijnen niet genoeg. Om noten te noteren buiten de vijf lijnen gebruiken we hulplijntjes.

J J J J r r cr r cr r e

f

gab

ede

f

r r f ÊÊ

gab

ede

d

5

De tonen van een melodie verschillen niet alleen in toonhoogte maar ook in tijdsduur. Bij het zingen van een lied houd je het ene woord langer dan het andere aan. Om dit te noteren gebruiken we verschillende

notenwaarden. Elk muziekstuk wordt ingedeeld in stukjes van een gelijk aantal tellen. Deze stukjes noemen we maten en worden aangegeven dmv. maatstrepen.

1'2

kwart noten

halve noten

hele noot

achste noten

zestiende noten

IJ J IJ J J J l:b JJ :B JJJJ I) i JJJJ!J !J JJJJJ!J !J JI1

0

Tel: 1(234)

3(4)

1(2)

1

234

1 en 2 en 3 en 4 en

1 ne en ne 2 je enne 3 je enne 4 re enne

De hoeveelheid tellen per maat wordt bepaald door de maatsoort. Deze wordt aangeduid met twee cijfers (een breuk) achter de G-sleutel. Het bovenste cijfer geeft het aantal tellen aan, het onderste de getelde notenwaarde. De meest voorkomende maatsoort is ~ (spreek uit als vier-kwarts maat) . / 3 tellen

./'4tellen

1'1 r

112

.........- 6 tellen

lig

r

= 1 tel

= 1 tel

11

D= 1 tel

In muziek kunnen naast tonen ook stiltes voorkomen. Deze stiltes noemen we rusten. hele rust

-

1'2

halve rust

I-

kwart rust achste rust zestiende rusten

J

j

Y Y

I1

Een punt achter een noot verlengt die noot met de helft van zijn waarde. Een overbindingsboog wordt gebruikt om twee noten aan elkaar te verbinden. Deze worden bij elkaar opgeteld en moeten als een toon gespeeld worden.

1'2 J. Tel: 1

J (2

3)

4

J J IJ J J J J J I

IJ. :bjJ J IJ (2) en (3)

4

(2 3)

4

en

en (2) en (3)

4

Soms wordt in een muziekstuk dmv. een vingerzetting aangegeven met welke vinger een toon het beste gegrepen kan worden. Linkerhandvingers: 1 wijsvinger 2 middelvinger 3 ringvinger 4 pink D duim e

gab

f

ede

De verschillende snaren worden genoteerd middels een cijfer in een cirkel.@ = de lage E snaar.CD= de hoge E snaar.

gab

f

c

d

e

r

1&1 3 ~ I9 Jij JIJ J Id JIJ r Ir r Ir 23023020

VINGER:

0

0

SNAAR:

®

®

0

I

11 3

0

cr> - - - - -
®

@

13

g

f

Akkoorden worden genoteerd met akkoordnoten (ruit-en streepnoten). Hiervoor wordt alleen de laagste toon van het akkoord gebruikt, waarbij tevens het akkoordsymbool (bv. C7) staat.

J

IJ J J J

11

A

A

De richting van de plectrumaanslag wordt bepaald door het ritme. Bij de, in dit opzicht, lastige passages wordt hier vaak een aanbevolen plectrumaanslag bij geschreven.

&

>

>

I"lVI"lVI"l I"lV

,.,

= = > = simile =

neerwaarts opwaarts geaccentueerde aanslag op dezelfde wijze verder spelen

V

>

V V ,., V ,., V simile 1I

De positie waarin op de toets gegrepen moet worden wordt aangeduid met romeinse cijfers. Dit cijfer geeft aan in welk vak de wijsvinger zich bevindt.

Een slide (schuiven) wordt aangegeven met een streep. (Met s als verbinding, zonder s als versiering).

In dit boek wordt ter verduidelijking van het notenschrift en de bijbehorende vingerzettingen gebruik gemaakt van tabulaturen. Tabulatuur geeft aan op welke snaren en vakken gegrepen moet worden.

Veel muziekstukken beginnen met een onvolledige maat, waardoor de eerste toon op de eerste tel valt. Zo'n maat heet een opmaat.

lil

020

2

2

3

3

3

3

I

@)--®-----CD---
EI_~~~~~~~

B 2G )D 4A' -

E

I

6-

7

De afstand tussen twee tonen noemen we toonafstanden. In de stamtonenreeks vinden we hele (2 vakken) en halve (1 vak) toonafstanden. Bv. e-f = halve toonafstand f-g = hele toonafstand. Tussen twee opeenvolgende stamtonen, waarvan de afstand een hele toon is, bevindt zich nog een toon. Deze toon kunnen we benoemen door de eerste toon te verhogen, of de tweede toon te verlagen. Verhogen doen we dmv. een kruis #. Deze tonen krijgen dan het achtervoegsel -is. (fis, gis, ais, cis, dis). Verlagen doen we dmv. een mol ~. Deze tonen krijgen dan het achtervoegsel -es of -s. (ges, as, bes, des, es). f

e

fis (ges)g

De toonladder waarin gespeeld wordt bepaalt of er verhoogd of verlaagd moet worden. (In F majeur moet je de b naar bes verlagen, in G majeur moet je de f naar fis verhogen.)

gis (as) a

ais (bes) b

40

2

o

c

cis (des) d

dis (es)

e

f

40

fis (ges) g

40

@-----------------------@ ----------------------@----------------------~---

gis (as) a

ais (bes) b

2

o

c

cis (des) d

dis (es)

e

2 4 0

f

fis (ges) g

3

gis (as)

a; ...)

4

--------------@------------------------0-------------------------

Kruisen en mollen staan voor de te verhogen of verlagen noot of vooraan de regel tussen de G sleutel en de maataanduiding. Incidentele kruisen of mollen gelden alleen voor de noten waarvoor deze staan en alleen gedurende de maat waarin zij voorkomen.

Wanneer kruisen of mollen als voortekening vooraan de notenbalk staan, gelden zij voor alle tonen met dezelfde naam en voor de hele regel. Kruisen of mollen worden ongedaan gemaakt door het herstellingsteken ~.

Afkortingen in het notenschrift.

J

= einde muziekstuk

~ ~

~ 11

= herhaal vanaf het begin

= herhaal wat tussen beide tekens staat

21

= speel de Ie keer tot aan het herhalingsteken, herhaal, maar sla het gedeelte

:11 X fine D.C.al fine D.S.al fine

onder lover en ga verder onder 2. = herhaal voorgaande maat = einde = (da capo) herhaal vanaf het begin tot aan fine. = herhaal vanaf het teken ~ tot aan fine.

OVERZICHT VAN DE BASISAKKOORDEN De majeur-vormen E

A

a

xo

11

1*1·1

0

123

11 #2

G

D

000

I 11 j!

11 32

132

lij

~

-0-

4

C

F

I

I

111

11 H

32 1

3211

11

De mineur-vormen Em

Am

Dm

I

I

B

1*1 i

231

112

241

11

~

!

11

-0-

De 7-akkoord-vormen E'

o

0

00

I

1*1.j -0-

I

N

D'

G'

I

I 11 2

I

1 2

11

#e

~

•

213

32

11I

1

C'

B'

I

mi

3241

II~f'

1 f" S*

11

9

EFFECTAPPARATUUR Om goed electrisch gitaar te spelen gaat het in de eerste plaats natuurlijk om de juiste toonkeus, timing, feel, stijl en techniek. Naast deze elementen is echter ook je sound van groot belang. Je uiteindelijke sound wordt bepaald door twee factoren; -ten eerste: je techniek (vingers + plectrum) en muzikaliteit. -ten tweede: je instrumentarium (vooral het er mee om kunnen gaan!). Je instrumentarium bestaat uit een gitaar, versterking en eventuele effectapparatuur (+ de nodige bekabeling). Effectapparatuur wordt alleen gebruikt om je basisgeluid (-en) te kleuren (niet om gebrek aan techniek te verdoezelen!). De meest gebruikte electronische effecten zijn:

~

2

-Distortion; d.i. het effect dat ontstaat als een (buizen) versterker zo ver wordt 'opengedraaid' dat het eigenlijke gitaargeluid vervormd wordt. Hierdoor wordt de toon ruiger en kan langer doorklinken (meer sustain). Met de oudere generatie versterkers bestaat hier het nadeel dat er erg hard gespeeld moet worden om dit effect te verkrijgen. Dit probleem is opgelost met de moderne versterkers waarmee de vervorming ook op een laag volume te realiseren is. Ook bestaan er legio electronische pedaaleffecten die dit geluid simuleren. (Fuzz, booster, overdrive, distortion, tube-screamer, etc.) -Reverb (= galm); Hiermee wordt de suggestie gewekt dat je in een grotere ruimte (bv. een hal) speelt waarin de tonen niet direct ophouden maar door de galm langer blijven naklinken. In veel versterkers is hiervoor een galmveer aangebracht. Ook bestaan er diverse digitale (multi-) effectapparaten waarmee een natuurgetrouwe galm kan worden gesimuleerd.

10

-Delay (= echo); Geeft een ruimtelijk effect door het signaal een (instelbaar) moment later terug te laten komen. In feite wordt het signaal opgenomen en daarna weer afgespeeld. Vroeger werd dit gedaan met een tape, tegenwoordig middels digitale sampling. Korte delay-tijden geven een ruimtelijk effect (van badkamer tot in de bergen van Tirool), lange delaytijden geven tevens de mogelijkheid om met jezelf mee te spelen (in canon). -Chorus; Door het originele signaal te mengen met een iets verstemd en vertraagd signaal, ontstaat het zwevende effect alsof er meerdere instrumenten tegelijkertijd hetzelfde spelen (koor). Andere effecten die soortgelijke zwevingen veroorzaken zijn o.a. de Flanger en de Phaser. -Wah-wah; Met dit effectpedaal versterk je frequenties uit het toongebied zoals een toonregeling van een versterker. Deze frequentiegebieden varieer je met je voet op het pedaal waardoor er een vocaal effect ontstaat alsof je het woord 'wah' zingt.

Open E-Bluesladder

LEGATO-SPEL Wanneer je verschillende tonen na elkaar zingt, kun je dat op meerdere manieren doen. Je kunt bijvoorbeeld elke toon opnieuw aanzetten of alle tonen in een adem doorzingen. (tututu, of tuhuhu). Bij het in een adem zingen worden de tonen aan elkaar verbonden, dit noemt men legato (gebonden). Op gitaar wordt dit effect bereikt door de verschillende tonen met alleen de linkerhand te produceren. Denk bv. aan het spelen van een slide. Hammer-on

~

Een andere manier is om eerst een toon aan te slaan en vervolgens een hogere toon te produceren door met een linkerhand vinger dezelfde snaar tegen een hogere fret te hameren. Deze techniek wordt hammer-on genoemd (opwaartse binding). Om een duidelijke toon te verkrijgen moet de beweging snel en krachtig zijn. Let hierbij op dat deze beweging gemaakt moet worden op het (ritmisch) juiste moment. Legato-spel wordt aangegeven middels een verbindingsboog.

3

If?]' ~

Neerwaartse bindingen maak je met een beweging die pull-off genoemd wordt.Een pull-off is eigenlijk het aanslaan met een linkerhandvinger. Dit doe je door eerst met een vinger een toon te grijpen, deze aan te slaan en vervolgens deze vinger met een snelle beweging naar beneden van de snaar af te trekken. ~

11

~

1'#1 810 3 J l;Gn] J Inflr

Pull-off

r~r

r IflOF r

11

Probeer hierbij de eventuele volgende snaar niet te raken. Deze beweging moet z6 snel zijn dat je de gegrepen toon niet eerst hoort stijgen totdat de vinger van de snaar af schiet. Ook wanneer de tonen in een langzaam tempo gespeeld worden moet de beweging snel zijn.

4

J J

11 ~

I

~

D D J J ID D J @ I1 11

I

11

TRIOLEN Een triool is een ritmisch figuur van drie gelijkdurende tonen per tel. Deze wordt genoteerd met drie achtste noten verbonden door een waardestreep. Het verschil met gewone achtsten wordt aangegeven d.m.v. een 3 boven of onder de waardestreep. Een achtste uit een triool duurt dus 1I3e tel.

, tJ

4

3

2

1

!t!

tJ

3

en

2

en

3

3

~

tJ

en

1

1 ne me 2

4

3

en 3

je me 3 je me 4

re me

Bij het spelen van meerdere triolen achter elkaar is de plectrumbeweging per tel andersom: neer-op-neer, opneer-op. Oefening

-l:.

r"l

r"'1

r"lV r"lVr"lV

r"l r"'I r"lV r"lVr"lV

r"'1 r"'1 r"lV r"lVr"lV

r"l r"l r"lV r"lVr"'1V

lil dd3gg3ge lddgJggJg IJ JJJJJJJ IJ J JJJgJg :11 E Bluesladder

~

6

3

E Bluesladder slidevorm

~

3

6 3

-

s

3

-s

12

s

3

s

r"l

u-

11

In de volgende licks wordt gebruik gemaakt van: de E bluesladder in open-en in slide-vorm, triolen, versierings-en verbindings-slides en legato's. Licks 4I:ID> 7

3

I~#i - /tfjW IJ

1 0 r oor 0c& tb I;J

-

-

11

s

3

3

I~ ~'Ëf1 WID 3

3

3

mi

-

J

11

3

11

3

3

3

-.....;;

Eî1 EU Ct! fr:r U1 EïJIf

11

I

11

-

11

Op de CD-track wordt het schema 4x gespeeld. Improviseer de tweede en derde keer in de E bluesladders. Gebruik de bovenstaande licks letterlijk of als inspiratie bron.

s ."..--

3

2x improv. lx thema

~Çf Ir WE r ~r IjteJjtQ3 lij - I1

I

13

DE A BLUESLADDER Om improvisaties te maken op schema's die gebaseerd zijn op het A- of Am akkoord maken we gebruik van de A bluesladder. A bluesladder 4l:1li> 9

n.J-..-) J

-

-

s

s

Een aardig effect is om de e op de b snaar af te wisselen met de open e snaar. (zie lick 2 en 5). Licks

~

n.l. ,,)

10

l'i/c;{rJ 0-0 J 11

'You got me runnin' is een melodie die gebaseerd is op het traditionele 12 maten bluesschema (zie Rocktime 3a).

'You got me runnin'

~

De op de CD ingespeelde volgorde: thema, 2x improvisatie (gebruik bovenstaande licks!) en nog 1x thema.

11

n.J-..-..~ J

o

1'1 , J~ C r arc r I

l

:t

- ,tr

J1

c:r 1'F

o

0

F z'F F

- 12x improv.

Ix thema

© Conrad Music, voor Nederland: 2 p's W Music. Hilversum. Holland

14

-

11

HAMMER-ON PULL-OFF COMBINATIE In de volgende oefening wordt elke eerste zestiende noot van de tel aangeslagen, de volgende drie tonen worden legato gespeeld. Legato oefening

~

12

"-éf

~#J ~ 1= ! ~@~iIlFlp;#Jèbjl ??$W@~:II

11

0

DE ZESTIENDE TRIOOL Een halve tel verdeeld in drie gelijkdurende tonen geeft de zestiende triool. Er passen dus twee zestiende triolen in een tel (= 6 tonen per tel, vaak sextool genoemd).

1

en 3

j

2 3

3

en 3

en

en

4 3

3

3

,J

1

ne me en

ne me

2

je

me en

ne me

3

je

me en

4

re

me en

ne

Speel de bovenstaande legato oefening helemaal in zestiende triolen.

!#~13

ki

!@

J 3 J 3 J JJ:22]J

etc.

Studeer 'Oh weIl' eerst langzaam en ritmisch heel secuur in voordat je het tempo van de legendarische Peter Green van Fleetwood Mac probeert te bereiken. Geef vooral het figuur zestiende triool-twee zestienden veel aandacht.

intro 'Oh weil' (Fleetwood Mac)

1*· I '@J@":;G1 fu~fl'J~@g@ liP lP n'J~@J@1 ---

1*

j

'-...!!

r

E5

'--'"

---

lP &# ~1 ft 'J~ @J@IV:r!!JJ aft y J~ @9@

:11

-........:!!

@

E5

E5

-----

~

'--'"

Palan Music Publishing Ltd., voor de Benelux: 2 p's W Music, Hilversum, Holland

15

In de volgende licks zie je een aantal keren het symbool SM. hetgeen staat voor Smear. Een smear is een effect dat je vaak hoort in blues-georienteerde gitaarsolo's. Het zijn tonen die plusminus een kwarttoon hoger klinken dan de normale tonen. Wanneer je bijvoorbeeld een g grijpt en deze zo opduwt dat die iets hoger dan g maar iets lager dan g~ klinkt hoor je wat we bedoelen. Deze tonen zul je tevergeefs op een piano zoeken want zij horen niet thuis in het twaalf tonen systeem. Een smear kun je maken door de snaar omhoog te duwen of (qua richting) omlaag te trekken. Op de hoge e snaar is het echter noodzakelijk om te duwen (daar je anders de snaar van de toets af trekt) net zoals het op de lage e snaar noodzakelijk is om te trekken. Licks c:IIit> 14

t.#

115

0"0

Fr:

tr

3

SM.

~AJL9hJ] I

r ODe]

~

r-

8

1/'

11

11

a

~

~s

I~'i Wbt$lJth!rnJ IlurR,EtUCJ'i IE 'tn t 1 SM.

I~' OfiaalODijPlr

-

-

333

11

I1

333

11

1~

Op de CD wordt na het thema een gitaarsolo voorgespeeld waarin, op een willekeurige volgorde, een keus uit de bovenstaande licks is verwerkt. Probeer op je gehoor deze solo uit te zoeken en na te spelen.

'Stevie's ray'

~

15

IFine

:11

I

~ ~.

11

17

DE BLUES LADDER IN SCHUIFBARE E VORM open E vorm

Wanneer je de vingerzetting (vonn) van de E bluesladder goed in je opneemt is het vrij eenvoudig om deze toonladder te transponeren naar bv. F. De grondtoon grijp je nu met de Ie vinger, de volgende toon, die drie vakken hoger ligt, met de 4e. Alle tonen die in E met een open snaar gespeeld worden moetje nu met de Ie vinger grijpen, vinger 2 wordt 3 en vinger 3 wordt nu dus 4. Zie de vingerzetting van de F bluesladder. Deze vonn is, omdat er geen open snaren in voorkomen, schuitbaar. Met deze vonn kun je alle twaalf bluesladders spelen en kun je dus in elke toonsoort soleren. De grondtoon bepaal je met de I e vinger op de 6e snaar.

schuifbare E vorm

000000

4. 4~ t

4. • ••

4

o

= grondtoon

E bluesladder

F bluesladder schuitbare E vorm

3

4

4

4

4

4

F1I bluesladder schuitbare E vorm

18

Oefening

~

1,.~. i

16 ete. (2x)

I1

etc. (3x)

I1

iJ Jj j UEr; r [f [ Fi fr· 13 JJm3 I e~ !~'l 3

3

3'"

... 3

J

1

Speel de legato oefening ook in triolen, zestienden en zestiende triolen.

Legato-oefening

1'-.# i p ~

I

~

17

D @l û

n

IS' trE1TtJ1-!JJ1__ ~11 .... f»l 1 ~

19

G bluesladder

Verzin zoveel mogelijk licks in de G bluesladder waarbij je gebruik maakt van legato's, slides en smears. Neem hiervoor alle licks die je tot nu toe geleerd hebt (in E) als voorbeeld. Improviseer hiermee een solo in 'Twisted'.

'Twisted'

~

18

I,~· i ~:ra 09111 ..

re f IJ

I.J 7

r

r

F

2x improv. lx thema

D#9

C 7sus4

11

G m7

C bluesladder

Speel je licks nu in C en in triolen-feel (shuffle ritme; zie Rocktime 3a). Improviseer hiermee je solo voor 'Miss Lead'.

'Miss Lead' ~ 19 n=J~))

I,~~& i;EiJPr 3

Dil Ir

l l

tg Ics-r B~

20

N

~

Cm

SM.

I,~·& Û

l

f'- €-~

l

cgU? A~

B~

Y

Cm 2x improv.

=r re Ict:r in; SM.

B~

c m3

3

lx thema

l -

I1

D bluesladder

BENDING Een van de meest typerende speel-effecten voor de electrische gitaar is het opduwen van snaren ook wel bending genoemd. Een toon die zodanig opgeduwd is dat deze bv. een hele toon hoger klinkt dan de eigenlijk gegrepen toon heet een bend. In het volgende voorbeeld grijpen we, in de lOe positie (D bluesladder), een g op de 3e snaar met de ringvinger en duwen deze zover omhoog totdat de toonhoogte a bereikt wordt. Om de opgeduwde toon zuiver te intoneren is nogal wat kracht nodig. Daarom is het belangrijk om de ringvinger te ondersteunen met de middelvinger. (zie foto) Er bestaan verschillende notatie-manieren voor een bend. In dit boek wordt een bend aangegeven met een stokloze noot voor de klinkende noot. De stokloze noot geeft de te grijpen toon aan en wordt niet meegeteld in het ritme.

I1

In deze oefening wordt elk fragment eerst zonder, daarna met bend gespeeld.

C»20

I~~H

•

r r Ir r :r

11

21

Nu grijpen we, in dezelfde toonladder-vorm, de toon c op de 2e snaar met de pink (ondersteund door de ringen middelvinger!) en duwen deze op tot de toon d. Een alternatieve vingerzetting, met name in de hogere posities, is hiervoor de ringvinger (plus middelvinger) te gebruiken. 4(3)

I,(~

11

411:» 21

I'q r f r=

22

Ir [+r=

A Bluesladder met bends

B

'Bendin ' tune'

~

22

..

, J1c:J I AM

F~

rr

p 6J[ If G Sus4

Ff'A

F~

!t\

.-9-

F

2x improv. Ix thema

11

1

AM

G

C Bluesladder met bends

B

In 'Gimme all your lovin' wordt, vanaf tel 4 in maat 2 tot en met maat 3, een van de meest gebruikte cliché bending-licks gespeeld. Hierin moet je een kleine barree over snaar 1 en 2 leggen. Om samenklanken te

voorkomen moet je proberen met het vlees van je (rechterhand-) duim de klinkende snaar te dempen op het moment dat je de volgende snaar aanslaat.

intro 'Gimme aU your lovin' (ZZ Top)

I,~~& t ,-Lff~ ...... -9---

I,~~&

-

-

IE

IE -

...... -9-

tfJtof I

Y.

--

IE

X

tfJtEl In

11

3

© Hamstein musie Company, Inc., voor de Benelux: 2 p's W Music, Hilversum, Holland

23

E Bluesladder met bends

I

I

B A

'Hot rod'

~

~

23

~

1,*UÇ*tf
I'C

G5

24

E5

l

E5

r -tl 5z1~t

r EcÎr '0 r EtJe ';r

SM.

D5

i

SM.

E5

D5

"

eI A5

~t §Ê~t §ÊI~t -r çr=r; çr I D5

E5

n5

In de slidevonn kun je de hoogste toon (in dit geval de b) ook d.m.v. een bend spelen. Omdat het opduwen van de e snaar meer kracht vergt dan dat van de b of de g snaar, is het raadzaam om hier de ringvinger te ondersteunen met zowel je middel-als je wijsvinger.

I1

E Bluesladder in slidevorm met bend

s

o

2

3

2

o

B

r r

E

11

rr

rr

I1

'Smokin' gun' (Robert Cray)

SM. SM.

Id P't

-

I' J J' - Iflt!

er I

A m7

*

* ~~

!i-cl y.~ §;:r Ion: r r:J = I 1**1' el r die eU; ~ä I~r~ ti Er tr~ f - 1

I *~r Et dt p ~ ~ P I Am7

1

rilT

SM.

-

'-' )

* zie Bending in ritme (p. 28) © Bug Music B.V. , Hilversum, Holland

I

25

SCHUIFBARE SLIDEVORMEN Ook de E slidevorm is eenvoudig om te zetten, qua vingerzetting, naar een schuifbare vorm. De slide op de 3e snaar voer je nu uit met de ringvinger, let hierbij op dat de volgende toon op de 2e snaar wel met de wijsvinger gepakt moet worden. Wanneer je de toonladder naar beneden speelt kun je deze slide eventueel ook met de middelvinger spelen.

Slidevorm met bend in F

3

3

3

4

3

B

Slidevorm met bend in F#

3 4

'Funky fingers '

26

~

3

3

B

24

3

Vanaf toonsoort G kun je een uitgebreidere slidevorm gaan spelen. Hierin komt een extra slide op de 5e snaar voor. We pakken nu de grondtoon op de 6e snaar niet met de wijsvinger, maar met de ringvinger.

Dit geeft ons ook nog de mogelijkheid om de toon, die een hele toon lager ligt dan deze grondtoon, erbij te spelen.

Slidevorm in G s

313

s

I

333

I

J-

3

I

3

3

I

3

t

s

s

of: 31313331 B

Over het tweede thema van 'Spin riff' moet je ook een solo spelen. Op de CD wordt er een voorgespeeld, probeer deze op gehoor na te spelen. Let er op dat beide vormen (schuifbare E-en slide-vorm) gebruikt worden en dat vanaf een bepaald moment de

.'Spin riff'

~

I'&b i

toonladders geoctaveerd zijn. (Een octaaf = 12 vakken hoger!) Improviseer hierna ook diverse eigen solo's.

25

D J ~ QJ g{')~ n

slidevorm in A

slidevorm in G

I,~b tl J j !)J10an

I

11

27

B bluesladder (E vorm) met bends

B

B

BENDING IN RITME Ook met bends is het mogelijk om, net als bij slides en legato's, tonen te verbinden (aan elkaar te spelen). c:» 26 ,...--... ..-----.

.r-

l'lq r

Van bv. twee gebonden noten wordt alleen de eerste aangeslagen.

Ilr ·r

'I

Een opgeduwde toon weer laten zakken naar de eigenlijk gegrepen toon noemt men release-bending. c:» 26 --..... --... --...

-!~

I

@'# i

.?L

~

.(2

f

L

11

rt= ·rE r t:

rt= ·CE rt=

--...

11

.?E

~:---..

--...

~·C- ~·r}:·f ~ ~ ~ ~ a

-f 11

11

Een toon onhoorbaar (dwz. voor de aanslag) opduwen noemt men pre-bending. Deze techniek wordt bijna altijd gebruikt in combinatie met een er op volgende bend-release.

intro 'You give love a bad name' (Bon lovi) C Bluesladder

p r' ..-.

t

I,~~& i

cm

I,~~& t

:----.

I(.)t! D

~

p-

r'

B~

rr

Eli

~

D

cm X

I~L? ;;j B~

F F Cf cm

.".. F B~

I·~· ft!

""""

Q

--

r

..-.

0

11

B~

© 1986 Bon Jovi Publ./Polygram Int. Pub!. Voor Nederland: Polygram Music Publishing B.V., Holland (66.7%) EMI April Music Inc.lDesmobile Music Co. Ine. Used by permission of: EMI Songs Holland B.V. (33,4%)

'I was made lor lovin ' you ' (Kiss) E Bluesladder

3

3

11 Em D vasthouden! Em © Hori Prod. America InclMad Vincen Music. Voor Ned.: Polygram Music Publishing B.V., Holland (66,7%) EMI April Musk lnc/Desmobile Music Co. Inc. Used by permission of: EMI Songs Holland B.V. (33,4%)

2R

In de schuifbare E vorm kun je, naast de bends op de 2e en 3e snaar, ook met de pink een bend op snaar 1 maken. Een alternatieve vingerzetting, vooral in hogere posities, is om hiervoor de ringvinger te nemen. 4 (3) ~-&

D Bluesladder met bends

,.

I

I

B

B

B

Slidevorm in D

r- ... ~

II-

•

s

---

of:~

~

ff-

~

If-

I

s

B • C.

~

I C. I I .. , • "

...

~

u

tv

D Bluesladder (slidevorm)

D Bluesladder (E vorm)

I,~! U ge! &J I~ ft t IIU Ûe! &J I"ft "ft t

I

I1

29

~

~

If~ UtUUPJ kr: r gJ 1 JiUQfftfCtbt IEttjJc1r 1

If~ ~rLrfrErfrwti"f1lor lll,~~fffêlt ~~. 1 ~_

In de solo van 'Voodoo men' worden bovenstaande licks gebruikt.

'Voodoo men'

30

~

28

s

VIBRATO

Om met name lange tonen wat levendiger te laten klinken is vibrato een essentiële techniek. Vibrato is het op en neer gaan van de toonhoogte binnen een klein bereik op een onbepaalde snelheid. Er zijn verscheidene manieren om vibrato te creëren. (Bv. met effectapparatuur of de vibrato-arm). De meest gebruikte manier is echter door de snaar op en neer te bewegen zoals je dit doet bij de bending-techniek met dit verschil dat de beweging nu voornamelijk vanuit de pols wordt gemaakt. Het tempo en toonhoogteverschil van een vibrato zijn nogal persoons-en stijl gebonden. Afhankelijk van smaak en moment kan dit variëren van bv. een langzaam en subtiel naar een snel en wijd vibrato. Een prettige bijkomstigheid van het toepassen van vibrato is dat het ook sustain-bevorderend werkt. Vibrato wordt aangegeven met .............._.

I~i Ê r Ir- - IrA Bluesladder (E vorm)

~

29

I~

-r-

- -J IJ- -J IJ- J

IJ

11

Bending met vibrato Het toepassen van vibrato op een bend heeft als voordeel dat je nu van iets onder de eigenlijke toon tot iets er boven kunt bewegen. Het resultaat is zuiverder. (Vibrato op een niet opgeduwde toon maakt de toon alleen iets hoger!) Ga als volgt te werk; duw de toon naar de juiste toonhoogte, laat hem nu iets zakken en duw daarna weer omhoog (iets boven de eigenlijke toonhoogte), herhaal de dalende en daarna stijgende beweging zolang als de toon moet duren. Oefen dit vibrato in verschillende tempi. Bv. eerst in kwarten, daarna in achtsten, achtste triolen, zestienden etc ..

.-9-

r

31

BENDING-VARIATIES Een van de vele manieren om een toon te 'versieren' is bv. om een toon eerst te hoog (bv. een hele toon) te spelen en deze dan snel te laten zakken. Dit kan bv. met een slide, maar ook dmv. een bend-release. Wanneer je een bend-release gebruikt ga je hierbij meestal uit van een pre-bend. Tezamen noemen we dit een pre-bend-release.

Pre-bend-release

11

Pre-bend-release lick ~ 31 PRR

II"r

:11

-

11

u

Slow-bending De snelheid waarmee een toon wordt opgeduwd verschilt nogal per gitarist. Wanneer een bend extra langzaam uitgevoerd moet worden geven we dit aan met de term slow-bend (SB). ~32

SB

SB

l~iF-l

SB

11(71

-r

SB

f71

11

Slow-bend-release Bij het laten zakken van een bend heet het slow-bendrelease (SBR). ~32

SBR

SBR

SBR

11-f71'

t77? w't

Unisono bends Een goed effect geeft het tegelijkertijd aanslaan van een toon en een bend op dezelfde toonhoogte. Men noemt dit een unisono-bend. De zuiverheid en snelheid van de bend zijn bepalend voor de intensiteit van het effect. Een beroemd voorbeeld hiervan hoor je bv. in het intro van 'With a litde help from my friends' in de versie van Joe Cocker. Ter verduidelijking: een unisono-bend speel je bv. door de e op de 2e snaar (5e vak) samen met de d op de 3e snaar (7e vak) die opgeduwd wordt naar e, aan te slaan. 4(3)1 ~333 1

I'i "T 32

.~

I1

11

SBR

SBR

SBR

SBR

Ott ~r áPJr

11

intro 'Highway chile' (J. Hendrix)

.. . © BeHa Godiva MusÎC. Used by permission ofWarner Chappell MusÎC Holland B.V.-Aevolaan 41-Naarden-Holland

'Mercedes Bends Blues' is een solo waarin alle hiervoor besproken effecten worden toegepast.

'Mereedes Bends Blues'

~

34

C Bluesladder

.rl.J

}1

~............ "" ......

I,;'&i~-

Ir~fJ

~

r 1~lf~fr~r -

_

_

PBR

s-

2x improv. Ix thema

g'rr1f?è pitWCUfhl; ij J

I

s

I1

33

Ter leringh ende vermaeck volgen er nu vier voorbeelden uit de praktijk. Luister ernaar hoe elke gitarist de, tot nu toe besproken, technieken (effecten) in zijn eigen stijl toe past. Let bv. op slides, legato's, smears, diverse bendings en vibrato.

Om het lezen van hoge passages iets te vereenvoudigen wordt er soms gebruik gemaakt van het octaveringsteken (8va). Als dit teken boven een passage staat betekent het dat de noten een octaaf lager genoteerd zijn dan ze in werkelijkheid zijn. Wanneer er hierna weer normaal genoteerd wordt staat er loco boven de noten.

'Pincushion' (ZZ Top)

-

G Bluesladder

1.00

....

1

I&I>~

DJ i) iVjJ '"'

SM.

800

I"I ~lf ~:Ete b1î6ft ~:E:bflo F5

-

G5

© Hamsteio Music Company Ioc., voor de Benelux: 2 p's W Music, Hilversum, Holland

'Forever man' (Eric Clapton) D Bluesladder

800

1&l>i:,ir :'

e Red Braws Music Inc., voor de Benelux: 2 p's W Musie, Hilversum, Holland

34

B~

C

I1

DE KWINTOOL Een wat minder vaak voorkomend ritmisch figuur is de kwintooI. Een kwintooi is een figuur waarbij de tel in vijf gelijkdurende delen verdeeld wordt.

De meest gebruikte ritmische figuren zijn altijd in tweeën (bv. achtsten, zestienden, zestiende triolen) of in drieën (bv. triolen, sextolen) te verdelen.

'I

I

-

5

J ol

-

5

5

5

ol ol ol ol ol ol ol ol ol ol i

1 ne me te ke

2

je me te ke

3

i

i

I

VW j j j

11

je me te ke (4) re me te ke

'Black velvet' (Alannah Mi/es)

E m7

E7sus4

Ifä

E m7

Em7 3

E7sus4

3

c:ç:F ÊÎÊ~t V~Êr;tlete dfn~Ê ~ÊtJqr r I L---S

E 7sus4 E m7

If* , cl

I

E m7

E7sus4

3

I

I

tr r=r~ ~ cJ ItU;; CoT/tv1 gf(-Ü

11

E7sus4Em7 © 1989 Bluebear WaltzeslZomba Enterprises lnc. Voor de Benelux: Zomba Music Holdings B.V. (85%) EMI Blackwood MusiclDavid Tyson Music.

Used by permission of EMI Songs Holland B.V. (15%)

'Play thatfunky music' (Wild Cherry) E Bluesladder

Ifl i -

8

00

~:ffl td J Ilf~O -

..-'

t I -------

1i!

E9

a Ir f

~

1*--

f p;:;

rfl

! EC ~.

a

-ectrWE1tr rrr-t:Ic§;I:Jr[Jü lutn J].5i nIlI SB

SB

«

«

vasthouden

1"-.

1'#0 tir dr I'"c"c;r dr IA'Erlrq'"* ~

~

SM.

tJRll

© MCA Musk Holland B.V., Laren, Holland

35

BLUESLADDER-TOEVOEGINGEN Zo langzamerhand zul je misschien gemerkt hebben dat het alleen gebruik maken van de pentatonische (vijftonige) bluesladder zo zijn beperkingen heeft. Dat er daarom vaak extra tonen aan deze ladder worden toegevoegd zul je zeker al gehoord, en misschien zelf al wel eens toegepast hebben. Zo kunnen er bijvoorbeeld in de A bluesladder (a, c, d, e, g) de tonen b, es, f of fis (afhankelijk van akkoordenschema!) en cis (op A majeur akkoord!) worden toegevoegd. Daar deze materie theorisch nogal complex is zullen we hier stap voor stap op ingaan, maar laat je er niet van weerhouden om met alle bovengenoemde toevoegingen te experimenteren. 'Let your ears be your guide!'

De eerste toevoeging die we gaan toepassen is de zg. mol 5 (verlaagde kwint). Deze vooral uit de gezongen blues voortkomende 'klaagtoon' is een prima aanvulling om meer emotie in je spel te leggen. Ook geeft deze extra toon je de mogelijkheid snellere licks te spelen. Luister bv. naar Alvin Lee's hit' I'm goin' home' (Ten Years After op Woodstock).

De mol5 (bS) toevoeging A Bluesladder (E vorm)

~

35

2

A Bluesladder (Slide vorm)

4

4I:IIIIIt 35

3

Een zeer bluesy effect verkrijg je door de mol 5 als bend te spelen. Hiervoor moet je de halve toon bend toepassen.

2

2

3

In bv. de A bluesladder in slidevorm kun je de toon d, op respectievelijk de 5e, 3e en Ie snaar, naar es opduwen (optrekken op de 5e snaar!).

De halve toon bend

.L~ 11

36

'In between'

I

~

36

37

In 'She's not there' speelt Carlos Santana (in maat 13) een tweeklank waarvan de laagste toon is op geduwd. Dit uit de country-muziek stammende effect klinkt extreem ruig met distortion. In dit geval gebruikt Carlos ook nog de vibrato-arm om de tonen te laten zakken en stijgen.

'She's not there' (Santana) solo 2

Loco

-

-

-

CD)

© Marquis Musie Co. Ltd. Used by permission of: Warner Basart Music Publishers - Flevolaan 41 - Naarden - Holland

38

:11

DE BLUESLADDER IN SCHUIFBARE A VORM Ga even terug naar bladzijde 14 en fris je geheugen weer even op wat betreft de open A bluesladder. Door de vingerzetting van deze ladder te veranderen kunnen we, (net als de E vorm), ook een schuitbare A vorm maken. Het volgende voorbeeld in C bevat tevens de mogelijke bends en de mol 5 toevoegingen.

C Bluesladder (A vorm)

~

4

37

2

4

4

4

(3)

(3)

B

B

De 2e slide-vorm is afgeleid van de schuifbare A vorm. C Bluesladder (2e slide-vorm)

~

37

;-SI

2

2

3

-

2

3

s

Een bekende riff die in A vorm gespeeld moet worden is 'You give love a bad name'. Luister ook naar bv. 'Whole lotta love' van Led Zeppelin 'Pretty woman' van Gary Moore of 'Black Night' van Deep Purple.

'You give love a bad name' (Bon Jovi) C Bluesladder (2e Slidevorm)

vib. arm

I~ t

I

J,

I

I f

P.M.

•

•

.

•

.

•

•

simile

© 1986 Bon Jovi Pub!./Polygram Int. Pub!. Voor Nederland: Polygram Music Publishing B.V., Holland (66,7%) EMI April Music IncJDesmobile Music Co. Inc. Used by permission of: EMI Songs Holland B.V. (33,4%)

39

Improviseer, ter oefening, alleen in de A- en 2e slidevorm over het schema van 'Earth bound Spirits' . (Gebruik ook de octavering in de hogere posities!). Na de improvisatie wordt het thema herhaald (let op de opmaat!), maar nu een octaaf hoger.

'Earthbound spirits'

~

38

SB

,·0'

c:r

I

Loco

3332321311

c m7

3

Ir Er~c f br, FEftl

I

11

40

OVERBENDING Het opduwen (-trekken) van een snaar zodanig dat het toonhoogteverschil meer dan een hele toon wordt noemen we overbending. In het volgende voorbeeld moet je de e op de 3e snaar anderhalve toon opduwen (tot g). Dit is tevens de eerste toon van de solo van 'Paranoid' . Voor wat extremere overbends moet je beslist eens luisteren naar David Gilmour van Pink Floyd in , Another brick in the wall' .

11

'Paranoid' (Black Sabbath) E Bluesladder (2e Slidevorm)

1,I!ooCrtrricr EJM,j IlhrPnJ IBJ J J In;QE1t I E5

G 5 D 5E 5

D5

I'· ti c.rl>éJtfifa r cr cr D5

E5

E Bluesladder (E vorm)

a

I ((cf G 5 D 5 E5

u (t 1l VI E5

1,.1 %=fuw IWtI;; ei Q; 1U:r dtr r D5

G 5 D5 E 5

E Bluesladder (Ie Slidevorm)

I,·+P

dtbtcr Qj Ir~JJ liJ a Ir fJ EJ r IEJr

Ft

11

© The Richmond Organization; voor Nederland: Essex Music Benelux B.V.

I

41

DE COUNTRY-LADDER Improviseer soli over de volgende 4 akkoordenschema's. ~39

A

i

I'! gJ J gg ggf f Jg J JIJ J J j GM7

, , ) IJ , ) BI'! J J

~40

$

&--....

JJ--....IJ J

~

B~5

GS ~ 41

iJ

i t Jj J j , , Ig J' W g #_d Jj

j

,

)

:11

:11

'---'"

pS

CS

n,J . . . ..h

cl'iJJ'JJ

1111J Igggd I

.7

IJ J J J I

Y.

.7 r-

IJ JJ JIJ 111 IJ J11 IJdJJ J :11 J

I'ddgd I

-

11

G7

~42

DI'! J. fJ '-"

J

IJ. )J J I~. '-"

B M7 G Het zal niet moeilijk geweest zijn om, met de G bluesladders, goed klinkende improvisaties over de schema's A, B en C te maken. Schema A is gebaseerd op het Gm7 akkoord, de G bluesladder bevat alle relevante tonen. Schema B bestaat alleen uit powerchords (mineur noch majeur) waarvan de grondtonen allen in de blues ladder voorkomen. Schema C is een traditioneel bluesschema waarin het wringende effect van een mineur toonladder tegen een majeur akkoord juist stijleigen is. De bes (kleine terts), des (moI5) en de f (klein septiem) tegen een G majeur akkoord worden Blue notes genoemd vanwege hun treurig (bluesy) karakter.

Wd ~

IJ :fJJ J

'-"

E M7 C D Bij schema D zul je meer moeite gehad hebben een goed klinkende improvisatie te maken. De reden hiervan is dat de akkoorden-keus van dit schema heel sterk op de majeur toonladder van G gebaseerd is. De b (grote terts!) is in de eerste drie akkoorden zo prominent aanwezig dat de bluesladder, waarin continu bes wordt gespeeld. niet werkt. Het wringende mineurmajeur effect komt dan te vaak voor en klinkt gewoonweg fout. Om over een dergelijk schema een goed klinkende solo te spelen hebben we dus een andere toonladder nodig. We gebruiken hiervoor de Majeur pentatonische toonladder of wel de Countryladder.

G Majeur pentatonisch (Countryladder)

1'1 9 42

1

J

IJ 1

J

IJ

j 11/2

:11

'-../

1

-

. 11/2

I1

""-\{

4.

Misschien denk je nu dat het allemaal wat ingewikkeld gaat worden nu je weer een nieuwe toonladder moet leren. Wees gerust, want dit valt gelukkig nog wel mee. De G countryladder is namelijk relatief gelijk aan de E bluesladder, dwz. dat beide ladders uit dezelfde tonen bestaan. G country is de parallel-ladder van E blues (en andersom).

,

~

E Mineur pentatonisch (Bluesladder)

I

11. ~ G Majeur pentatonisch (Country ladder)

I

Zo heeft elke toonladder zijn parallel-ladder. De grondtoon van de majeur ladder (Country) ligt altijd anderhalve toon (drie fretten) hoger dan de grondtoon van de mineur ladder (Blues). Bv. A blues = C country C# blues = E country etc.

Om een countryladder te spelen kun je de vorm van de parallelle bluesladder gebruiken. Om bv. in G majeur (Country) te improviseren neem je een vorm van de E bluesladder. Let hierbij op dat de functie van de diverse tonen nu veranderd. In dit geval is g de grondtoon, hetgeen betekent dat je licks vaker op g zullen moeten uitkomen (ipv. op el).

1'·•..

D 6

= Blues

= Country

De grondtoon is immers het rustpunt van een toonsoort. Om het nieuwe grondtoon-gevoel te ontwikkelen is het van groot belang de ladders nu als countryladder (dus vanaf de nieuwe grondtoon) te studeren.

0..•..

43

OVERZICHT VAN COUNTRYLADDER-VORMEN.

G countryladder (open E vorm)

~

43

o

G countryladder (schuifbare E vorm) 1\

~43

»

tJ

la

.,

~'

13

4

I

o

2

.

o

~

1=

fL 4

3

4 'A

"""

'"

G countryladder (Ie slidevorm) --43

.-fIs

, » tJ

la

\. I

-J 3

13

~ ~

f!:-

~

e~

3

3

s ~

III-

3

... v

'"

3 S

,-;:;-

._,

G countryladder (A vorm) 411:» 43

4

4

3

3

4 (3)

De 2e slidevorm als countryladder geeft de extra mogelijkheid om naar beneden door te spelen naar de grondtoon op de 6e snaar.

G countryladder (2e slidevorm) 411:» 43

3

44

s

3

3

s

3_ S_

'Country gids' is gebaseerd op schema D (van blz. 42) en staat in de G country ladder. Luister naar de typische country-sound ook wel 'Southemrock' genoemd. Enkele bekende bands in deze stijl zijn 'Allman Brothers', 'Lynyrd Skynyrd' of Zakk Wylde's 'Pride and Glory'.

fI.

---

14#~L~ru G

ar Ir ~Li r IE riu(O)ruJ!JJ 18 Dj 13 --- ,...

Bm7

~

E m7

C

3

D

Ix improv. Ix thema

..... ~

I

.................'"

14*tC!Uc{C I/üctnerr IGdJC!Û;aSfJ}~:~ II:J./~~ I1 G

B m7

Em7

C

D

G

vasthouden

45

DE VOORSLAG en dan zo snel mogelijk de eigenlijke toon met een hammer-on te produceren. De korte toon die je aansla.at wordt genoteerd met een miniatuumootje.

Een voorslag is een versiering. De eigenlijke toon wordt hier vooraf gegaan door een korte, meestal lagere, toon. Dit doe je door op het moment dat je de eigenlijke toon moet spelen, de lagere toon aan te slaan C Country ~ 45

Ift '-~I

I ê>

I1 1.

'Let it be' (Beatles)

C

S

G

F

G

c

F

© Copyright 1970 Northern Songs. Reprodueed by permission of Music Sales Limited. All rights reserved. International copyright secured.

Een voorbeeld van een wel heel subtiel gespeelde solo is die van 'Everything I do' gespeeld door Keith Scott van Bryan Adams' band. Helaas staat het nummer in de onsympathieke toonsoort C~. Een aardige truc om het lezen te vereenvoudigen is om ane voortekens te vergeten en de solo in C te lezen, maar deze een halve toon hoger te spelen.

'Everything I do' Bryan Adams C# Country ladder

#

I'job i i

~

~

frrs,4! ~ CCiffpJ]Essi ,>atf>1f-JEiEf1 _= S

3

#

3

F,C#

(vlb. arm)

_

_

.3122

2e gedeelte 2e Shdevorm

2

(vlb. arm)

C

#

I

3 1

Ie Slidevorm

11

© 1991 MiracJe Creek Music Inc.JZachary Creek Music. Used by permission of: Warner Basart Musie Publishers - Aevolaan 41 - Naarden - Holland (62,5%) 2855 Musie voor Bryan Adams. Voor Nederland: Rondor Music (Holland) (18,75%) Zomba Music Publishers Ltd. Voor de Benelux: Zomba Music Holdings B.V. (18,75%)

46

~

'Someday l'1l be saturday night' (Bon Jovi)

Eindsolo E Country ladder

I' Öb ! ~ ---ff ---U ti IIr

r

E

A

A

E ;;;:--,.

I'Db tee·FFfr1Uègfrl~ff{rrFbttêgCfbl(e ~ _

A

s s

E

I~·b nJlBnuun~j IwgurarQ Ir s

-:i.. lt

~ --.

sAs

S

~

fI'- fI'-.

1Ij '#"ffiJ P-fc.JF

SB

á®

Fade out

eitJlj

ç I·St t iJ c:1 (5 17·~ CA; r rtr ,....---

"..

...-.. '"""

,....-..

E

::--..... ...........

11

A

© 1994 Poly Gram Int. Pub!. Inc./Bon Jovi Publ./Agressive Music. Voor Nederland: PolyGram Musie Publishing B.V., Hilversum, Holland (66,7%) EMI April Music Inc.lDesmobile Music Co. Inc. Used by permission of: EMI Songs Holland B.V. (33,4%)

J

47

Tot slot enkele Blues-trucs voor gevorderden a la Clapton in Freddie King's bluesklassieker 'Hideaway'.

Bending in open E bluesladder 3

11

ij.u 11

2

In het volgende voorbeeld worden gelijktijdig de g snaar een hele en de b snaar een halve toon omhoog geduwd. Oefen op de intonatie!

Twee bends gelijktijdig

~

46

3 of 3

~~a

I~'b (1=

r

SM

f

11

Een veel voorkomende manier om tweestemmig te spelen is door parallelle sexten te gebruiken. De onderstem sla je aan met het plectrum, de bovenstem met je middel- of ringvinger.

(Hybridpicking).

E De toonkeuze-mogelijkheden worden bijna onbeperkt als je de bluesladder gaat combineren met de countryladder. Doe dit alleen op majeur akkoorden!

E bluesladder gecombineerd met E countryladder C» 48 n:J~~~

~.#

15

#I

'",

b .~jC cl IO:rfi) 3 l.tiJ J J J J 3

,3

Q'

3

3

r 1~#bi;Wèqn Ê tiè@IJlbAJr--.o- J

E countryladder gecombineerd met E bluesladder C»49

3

48

11

3

3

S-

11

'Hideaway' Eric Clapton (Bluesbreakers)

n*J~}l J

E Countryladder (E vorm)

Ifäbi' PEtfll't t E7

3

If *.#, C l

I' ParE [EtIC Py- ItVEEftVEEfI

-

3

I' p arE

-

A7

3

3

3

Eer IEt 3

c::::d

t

E7

2e gedeelte Ie Slidevonn open snaren

3

3

3

E Country ladder

~b 1- ~ pEtJI p7

E7

3

3

3

If1b cr U?tr fp IWtVEÇffflll!tlfItf:f r ~~ I B7

A7

E7

#

3

Ifjn C f3j oB 1il4êidi? J:J B7

E7

3 ,.,

V ,.,V,.,V,.,V

hm 1'/0' EU UJ I 3 3 E Bluesladder (Ie Slidevonn)

rnwarW IOOr1i3..tU9I4P J Sl I.tr E~

E Country ladder (A vonn)

3

If*b

3

3

3

3

1

A7

3

t ## I@ #l g l 9 'JllqtjH'~ Ig' 9 YJllijtjfJ'~ I riff

1

f

= 1.#1

j • J ~3"f=; :J ~ S \i t :J :g:t 9 'Jl:qfJfj=~ t:J =

If *.#, J ')

1

1

1

-

11 fJ l qt9 9 l 9 'Jll ijtj PJ -

,j) I

1

11

49

E Bluesladder (E vorm)

l~jb·lF~~ - l;fCV1F1t!U"ll ~

•

f ItM ,

F=

FI

3

.q.

I~ 1#". i • I

(Sj'L qjt

r Il

:q.

(Sj' !' i Ëf ±

:g E:

Ii $~:g (Sj'E: ~ •f bi± Ë

A7

I

E7

I~·##I ,·ûtrJï f Ëff.; I~Ê ewaE"I,~ffK frlrtf I B7

L3-.J

A7

..

3

break

IIUHm~ 3

© Son-Lo Publishing Co. Used by permission of: Wamer Chappell Musie Holland B.V. via Muziekuitgeverij Anemis-F1evolaan 41-Naarden-HoIIaod

J .~

50