Strong And Week Languages In Ee

ΑΔΕ 62 ΕΒΔΟΜΑΔΑ 5η Γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σήμερα 24 επίσημες γλώσσες: αγγλικά, βουλγαρικά, γαλλικά, γερμανικά, δανικά, ελληνικά, εσθονικά, ιρλανδικά, ισπανικά, ιταλικά, κροατικά, λετονικά, λιθουανικά, μαλτέζικα, ολλανδικά, ουγγρικά, πολωνικά, πορτογαλικά, ρουμανικά, σλοβακικά, σλοβενικά, σουηδικά, τσεχικά και φινλανδικά. Κατά πόσο όμως ισχύει η πολυγλωσσία σε διεθνές επίπεδο; Όλες οι παραπάνω γλώσσες αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή υπάρχουν «ισχυρές» και «ασθενείς» γλώσσες; [Έκταση απάντησης ως 500 λέξεις.]

Η γλώσσα, οποιαδήποτε γλώσσα, χαρακτηρίζεται από εγγενή ανομοιογένεια. Η θέση αυτή, ωστόσο, δεν φαίνεται να αποτελεί το κριτήριο για την ανάπτυξη επαρκώς αποτελεσματικών πολιτικών μέτρων με σκοπό την προστασία, καλλιέργεια και διάδοση των γλωσσικών ποικιλιών, ούτε σε επίπεδο κράτους αλλά ούτε και σε επίπεδο διακρατικό, στα πλαίσια δηλαδή του θεσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με άλλα λόγια, ο απαξιωτικός, εν συγκρίσει προς την πρότυπη γλώσσα, πολλές φορές τρόπος με τον οποίο οι διαλεκτικές ποικιλίες αντιμετωπίζονται εντός των ορίων ενός κράτους, φαίνεται να αποτελεί και τη λογική στοιχειοθέτησης της γλωσσικής πολιτικής της Ε.Ε. απέναντι στην πολυγλωσσία (Χριστίδης, 1999). Υπό την πίεση της παγκοσμιοποίησης και την ανάδειξη της αγγλικής γλώσσας σε lingua franca όσο και λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας, οι λεγόμενες «ασθενείς» γλώσσες διατρέχουν πραγματικό κίνδυνο αφανισμού (Προφίλη). Η διάκριση, ωστόσο, και μόνο, των γλωσσών σε «ασθενείς» και «ισχυρές» παραπέμπει στο πνεύμα του γλωσσικού ηγεμονισμού ενώ παράλληλα η γλωσσική πραγματικότητα εντός της Ε.Ε. δεν φαίνεται να απομακρύνεται από αυτήν τη λογική, παρά τις όποιες προσπάθειες θεσμοθετεί. Στα πλαίσια της προστασίας και προώθησης της πολυγλωσσίας, η Ε.Ε. αναγνωρίζει 24 επίσημες γλώσσες, ενώ παράλληλα εφαρμόζει προγράμματα όπως τα MLIS, ARIANE, NPLD (Network to promote Linguistic Diversity) αλλά και το ερευνητικό δίκτυο Mercator. Φαίνεται ωστόσο, πως και σε επίπεδο διαλέκτων λαμβάνονται μέτρα για την διατήρησή τους με χαρακτηριστική την πρωτοβουλία της

Unesco για τα λεγόμενα γκρεκάνι (Νανάση, 2017). Τις τελευταίες δεκαετίες μάλιστα, όσον αφορά στη γλωσσική πολιτική στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, στηρίζεται, και οικονομικά, ολοένα και περισσότερο η εκμάθηση ευρωπαϊκών ξένων γλωσσών, ως μέτρο για την προστασία της ευρωπαϊκής γλωσσικής ποικιλομορφίας. Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο, πως παρά την αφύπνιση και δραστηριοποίηση για την προστασία των γλωσσικών ποικιλιών, παρατηρούμε πως οι κυρίαρχες γλώσσες παραμένουν η αγγλική- ως η γλώσσα εμπορίου και τεχνολογίας, η γαλλικήπαραδοσιακά η γλώσσα της διπλωματίας- και η γερμανική. Συμπεραίνουμε επομένως πως και τα κριτήρια ταξινόμησης των προαναφερθέντων γλωσσών ως «ισχυρές», πηγάζουν από κοινωνικοπολιτικές αιτίες- εκφάνσεις του γλωσσικού ηγεμονισμού. Έτι περισσότερο, εφόσον μιλάμε για την επικράτηση των πρότυπων ποικιλιών τους, αλλά και σε επίπεδο λειτουργιών, αφορούν επίσημες επικοινωνιακές περιστάσεις. Είναι αναγκαίο επομένως να εξετάσουμε, σε ποιον βαθμό υπηρετείται μία πολυγλωσσία η οποία ενώνει και δεν διαχωρίζει σε καθημερινή, επικοινωνιακή βάση τα μέλη της Ε.Ε. Σύμφωνα, με το ευρωπαϊκό γραφείο για τις λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες (Européen Bureau for Lesser Used Languages, eblul.org ) πάνω από 40 εκατομμύρια συγκαταλέγονται στις γλωσσικές μειονότητες χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν παράνομοι μετανάστες ή πρόσφυγες (VantingChristiansen, 2006). Αν και οι γλωσσικές μειονότητες αποτελούν την πλέον πολυγλωσσική κοινότητα της Ε.Ε. αλλά και την πολυπληθέστερη, ωστόσο, περιθωριοποιούνται (Vanting- Christiansen, 2006). Την παρατήρηση του ΕBLUL δυστυχώς συμμερίζεται και το δίκτυο META-net1 το οποίο και δραστηριοποιείται ερευνητικά στο πεδίο της πολυγλωσσίας στην Ευρώπη. Με άρθρο του κατά την παγκόσμια ημέρα γλωσσών πιστοποιεί ότι στην ψηφιακή μας εποχή η πλειονότητα των ευρωπαϊκών γλωσσών υποεκπροσωπείται και υποχρηματοδοτείται, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα την σταδιακή εξαφάνισή τους καθώς δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις επικοινωνιακές περιστάσεις. Όσο επομένως τα κριτήρια διαμόρφωσης γλωσσικών πολιτικών και στρατηγικών, διαμορφώνονται με βάση πολιτικοοικονομικά κριτήρια του ισχυρού αλλά και τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς, οι προσπάθειες για την ενδυνάμωση του πολυμορφικού και πολυγλωσσικού καμβά εντός της Ε.Ε. είναι πιθανόν να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα (Χριστίδης, 1999). 1

http://www.meta-net.eu/whitepapers/press-release

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Vanting- Christiansen, P. (2006). Language policy in the European Union. European/English/Elite/Equal/Esperanto Union?* . Language problems and language planning , 30 (1), 21- 44. Νανάση, Θ. (2017). Η γλωσσική πολιτική της Ε.Ε. και οι γλώσσες που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν με παράδειγμα την γρεκάνικη διάλεκτο της Κάτω Ιταλίας. Ανακτήθηκε: Νοέμβριος 09, 2018, από https://ejournals.lib.auth.gr/iti/article/download/5484/5381, https://www.google.com/ Προφίλη, Ο. (χ.χ.). Γλωσσική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός . Χριστίδης, Α. Φ. (1999). "Ισχυρές" και "ασθενείς" γλώσσες στην Ε.Ε. Όψεις του γλωσσικού ηγεμονισμού. In Α. Φ. Χριστίδης (Ed.), Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου. Β΄τμ. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ηλεκτονικές πηγές www.meta-net.eu/whitepapers/press-release