Kaunseling Kerjaya Abad 21

PENDIDIKAN DAN KERJAYA ABAD KE 21

KANDUNGAN SEJARAH PERKEMBANGAN TEORI KERJAYA

INTERVENSI KERJAYA

STRATEGI KAUNSELING KERJAYA ABAD KE21

PENDEKATAN MODERNIS VS POSTMODERNIS

PROGRAM PEMBANGUNAN KERJAYA

SEJARAH PERKEMBANGAN TEORI KERJAYA FIRST ECONOMIC WAVE (1850 – 1910) • Berlaku dalam kurun ke19 • Era pertanian /penternakan • Pekerjaan secara tradisi, turuntemurun.

SECOND ECONOMIC WAVE (1900 – 1950) • Perubahan kepada era perindustrian • Berlaku penghijrahan disebabkan peluang kerjaya di bandar/kota. • Bimbingan kerjaya telah bermula pada era ini. • Teori trait dan faktor telah bermula pada tahun 1909. • Bermula pendekatan modernis mengambil tempat dalam teori kerjaya.

THIRD ECONOMIC WAVE (1940 – 1990) • Wujudnya syarikat2 besar – telah membuka ruang kerjaya yang luas. • Keperluan kepada perkhidmatan kaunseling kerjaya. • Kaunseling kerjaya fokus kepada membantu individu membuat pilihan Kerjaya sesuai dengan minat, personaliti, nilai dan bakat. • Bermula pendekatan postmodernis mengambil tempat dalam teori kerjaya.

FOURTH ECONOMIC WAVE (1990 – SEKARANG) • Era pengetahuan ekonomi dan teknologi komputer. • Keperluan pendekatan constructive untuk membantu individu memahami makna diri “life stories”

Perubahan global memberi kesan kepada gaya hidup dan perancangan kerjaya (multi skilling, critical thinker, creative problem solver and decision maker) 6

SEJARAH PERKEMBANGAN PENDEKATAN TEORI KERJAYA

120 tahun

Pendekatan postmodernis (kualitatif)

Pendekatan modernis (kuantitatif)

Gabungan pendekatan (kuantitatif + kualitatif)

Berlaku perubahan disebabkan : Masyarakat

Persekitaran pekerjaan

Ciri-ciri dan tugas pekerjaan

Teknologi

Persepsi terhadap pekerjaan

Nilai 7

FALSAFAH MODERNIS VS POSTMODERNIS

Modernis Tingkah laku individu boleh diukur secara objektif dengan instrumen yang sah dan boleh dipercayai. Hubungan sebab-akibat dapat ditentukan.

Postmodernis Tingkah laku individu tidak boleh diukur secara objektif. Hubungan sebab-akibat tidak dapat ditentukan.

Tingkah laku manusia boleh dikaji tanpa pemerhatian secara langsung.

Tingkah laku manusia boleh dikaji dengan pemerhatian secara langsung.

Kajian yang dilakukan boleh digeneralisasi kepada populasi kajian.

Hasil kajian tidak boleh digeneralisasi kepada umum.

Kajian bebas dari pengaruh nilai.

Kajian tidak bebas dari pengaruh nilai.

Kajian dapat disahkan secara empirikal.

Sumber data yang sah adalah dari naratif (penceritaan). Kaunselor kerjaya sepatutnya menggunakan kajian dan penilaian secara kualitatif.

Kaunselor kerjaya menggunakan kajian dan penilaian secara kuantitatif.

8

PENDEKATAN KAUNSELING KERJAYA

MODERNIS

POSTMODERNIS

• Kaunseling kerjaya, kajian kerjaya dan pendidikan kerjaya percaya kepada bukti-bukti empirikal seperti Teori Trait dan Faktor (Frank Parson, 1909) • Kaunseling kerjaya berfokus kepada pendekatan kualitatif. • Kaunselor membantu klien dengan memberi makna terhadap kerjaya dan kehidupan. • Muncul teori Constructivist (Savickas, 1980) • A Contextual Explanation of Career (Young, 1996) 9

PENILAIAN DAN PENGUKURAN Modernis

Postmodernis

• Rujuk lampiran • Thematic Extrapolation Method (TEM) • Career Construction Interview (CCI) • Lifelines • Card Sort • Career Genogram • Life Design Genogram (LDG) • Storyboarding • Career Writing • Career Autobiography • Future Career Autobiography (FCA) • My System of Career Influences (MSCI) • Narrative Career Assessment (NCA) • Career Style Interview (CSI) • Scaling 10

IMPLIKASI PENDEKATAN MODERNIS DAN POSTMODERNIS TERHADAP KAUSELING KERJAYA Kaunselor kerjaya perlu mempunyai pengetahuan terhadap kedua-dua pendekatan sama ada modernis atau pun postmodernis. Kaunselor kerjaya perlu mempunyai kepakaran menggunakan penilaian dan pengukuran kuantitatif dan kualitatif. Gabungan kedua-dua pendekatan dalam intervensi kerjaya. Gabungan kedua-dua pendekatan dalam pembinaan dan pelaksanaan program kerjaya di sekolah, universiti/kolej, organisasi dan komuniti. 11

Career Counseling in The New World The world has changed…

Terperangkap antara yang lama dan yang baru, di mana yang lama tidak lagi berfungsi dan yang baru masih belum tiba.– Savickas

Career Counseling in The New World of Work Multiple occupational transitions is the new norm

14

The 10 skills you need to thrive in the Fourth Industrial Revolution

The Fourth Industrial Revolution: what it means, how to respond? Advanced robotics and autonomous transport

Artificial intelligence and machine learning

Biotechnology and genomics

Advanced materials,

ISU KAUNSELING KERJAYA MENGENAL PASTI MINAT, BAKAT & KEBOLEHAN

MEMBANTU PEMILIHAN KERJAYA

PERKEMBANGAN KERJAYA

PENINGKATAN KERJAYA

PENYESUAIAN KERJAYA

MENANGANI KRISIS PERIBADI

MENANGANI MASALAH DALAM PERSEKITARAN KERJA. 17

18

Faktor psikologi yang mempengaruhi kerjaya seperti corak kerjaya, gaya membuat keputusan, peranan kehidupan, nilai dan peranan konsep kendiri.

PEMBANGUNAN KERJAYA

Intervensi Pembangunan Kerjaya Berhadapan dengan tekanan kerja.

Kemahiran mencari pekerjaan

Menyesuaika n diri dengan pilihanpilihan

Kesedaran tentang pekerjaan Kemahiran membuat keputusan

Kesedaran kendiri

Strategi Kaunseling Kerjaya Abad ke 21

Isu-isu global pengangguran

Permintaan/pen awarn ekonomi

corporate downsizing

Kilang tanpa pekerja

Persaingan global syarikatsyarikat kecil/besar

STRATEGI KAUNSELING KERJAYA ABAD KE 21

Penentuan semula kontrak sosial antara pekerja dan majikan.

Peningkatan dalam bilangan keluarga dengan dua pendapatan.

Peningkatan syarikat yang menawarkan penjagaan anak dan orang tua.

Peningkatan bilangan pekerja yang bekerja dari rumah.

Keperluan Kerjaya Hari Ini Penggunaan teknologi. Keterlibatan dalam pembelajaran sepanjang hayat.

Berinteraksi secara berkesan dengan rakan sekerja yang pelbagai. Peningkatan pengetahuan dan kemahiran spesifik.

Ciri-ciri Intervensi Kaunseling Kerjaya

Beri bantuan kaunseling kerjaya.

Berikan sokongan terhadap klien.

Meneroka isu-isu struktur kehidupan klien.

Memahami kepelbagaian budaya klien.

Memberi peluang kepada klien untuk meningkatkan konsep kendiri dan konstruk kehidupan mereka (meaning of life).

Definisi Pembangunan Kerjaya

proses berterusan yang melibatkan pergerakan individu melalui beberapa peringkat kehidupan dan setiap satu peringkat mempunyai isu, tema, dan tugasnya yang tersendiri (DeSimone & Harris, 1998).

JENIS PROGRAM KERJAYA TIDAK BERSTRUKTUR

BERSTRUKTUR

• Tidak mempunyai modul/model yang khusus. • Mempunyai ciri2 seperti pemberian maklumat, nasihat dan penerokaan kendiri. • Cth: Hari Kerjaya, bengkel kerjaya, simposium kerjaya dsb

• Mempunyai modul/model/penilaian yang standard. • Mempunyai ciri2 spt intervensi, peningkatan kemahiran, penyelesaian masalah. • Cth. K-12 Career Development Programs, Modul Program Kerjaya, Modul Kesedaran Kerjaya dsb.

8 Elemen Pendidikan Kerjaya (Maryland, 1974) Kesedaran Kerjaya

Kesedaran Kendiri

Attitude

Kemahiran membuat keputusan kerjaya

Kesedaran ekonomi

Kemahiran insaniah

Kemahiran kebolehpasaran

Kesedaran pendidikan (peranan pendidikan dan kehidupan)

American School Counselor Association (ASCA, 2003) AKADEMIK KERJAYA

PERSONEL/ SOSIAL

PEMBANGUNAN KERJAYA

KANDUNGAN PROGRAM INTERVENSI KERJAYA

Membantu pelajar mendapatkan maklumat tentang diri

Memberi kesedaran pendidikan

Penerokaan maklumat kerjaya

Memberi latihan membuat keputusan

Memberi latihan membuat perancangan kerjaya

Membina dan membangunkan penilaian program yang standard.

PPK MENGIKUT TAHAP PENDIDIKAN

SEKOLAH RENDAH

SEKOLAH MENENGAH

KOLEJ / UNIVERSITI

GARIS PANDUAN PPK SEKOLAH RENDAH

Ciri-ciri

Kecekapan Kerjaya

• Maklumat tentang t.jawab pelbagai jenis pekerjaan. • Peluang kanak2 berkongsi pengetahuan dan pengalaman.

• Dapat terangkan pekerjaan ibu bapa. • Kenal pasti kemahiran yang dipelajari di sekolah dan kaitannya dengan jenis2 pekerjaan tertentu.

GARIS PANDUAN PPK SEKOLAH MENENGAH

Kecekapan Kerjaya

Kaedah Penyampaian

• Memahami konsep kendiri positif dapat mempengaruhi kerjaya. • Meningkatkan kemahiran interpersonal. • Tingkah laku mencari maklumat kerjaya. • Berkeupayaan membuat pilihan dan keputusan kerjaya. • Mempunyai perancangan kerjaya yang sistematik. • Kelas atau kelompok- kaitkan pendidikan dgn kerjaya. • Kumpulan kecil – ceramah/seminar • Bengkel perancangan kerjaya • Kaunseling kerjaya • Program khas – intervention / prevention

GARIS PANDUAN PPK KOLEJ / UNIVERSITI

Tahap Pengetahuan

• Kepelbagaian : lebih dari satu kerjaya yang sesuai. • Relativisma : berubah dari kawalan luaran kpd kawalan dalaman • Komitmen : kenal pasti t.jwb dalam proses membuat keputusan.

Ciri-ciri

• Fokus kawalan dalaman dan luaran. • Berkeupayaan analisis dalam membuat keputusan kerjaya. • Berkeupayaan integrasi pelbagai perspektif dalam membuat keputusan kerjaya (sintesis). • Berkeupayaan untuk menerima t,jwb akibat dari keputusan yang telah dibuat. • Berkeupayaan untuk menerima peranan baru.

Aktiviti

• seminar./bengkel, konsultasi, kaunseling kerjaya individu/kelompok, peranan pusat sumber, program PRS, penilaian standard.

CONTOH PROGRAM PEMBANGUNAN KERJAYA BIL

NAMA PROGRAM

TUJUAN

1.

K-12 Career Development Programs. - ASCA National Model : A Frame work for School Counseling Programs (ANM).

- Tumpuan kepada kerjaya, akademik dan sosial. - Objektif : 1. Pelajar dapat membina kemahiran yang diperlukan dalam pasaran pekerjaan. 2. Pelajar dapat merangka strategi untuk merancang kerjaya masa hadapan. 3. Pelajar dapat membina kemahiran sosial yang berkaitan dengan ciri kualiti peribadi, pendidikan dan dunia pekerjaan.

** rujuk buku Duane Brown Chapter 11.

2.

Career Decision Making Tools (CDMT)

-

Tumpuan kepada penyelesaian masalah dan kemahiran membuat keputusan kerjaya. Terdapat enam fasa iaitu, engaging, understanding, identifiying, deciding, acting and reflecting.

CONTOH PROGRAM PEMBANGUNAN KERJAYA BIL

NAMA PROGRAM

TUJUAN

2.

ACE PROGRAMME Medina (2010)

Tumpuan program kerjaya terhadap kemahiran membuat keputusan dan efikasi kendiri kerjaya ke atas remaja di peringkat kolej.

3.

Modul Perkembangan Kerjaya Bersepadu Sidek (1992)

Tumpuan kepada peningkatan motivasi dan pencapaian akademik. Terdapat lima fasa iaitu Kenal Diri, Bina Matlamat, Beri Motivasi, Teknik Asas dan Teknik Lanjutan.

4.

Program Maju Diri (PMD) Jamaludin & Sidek (2002)

Tumpuan kepada motivasi dan kesedaran kerjaya.

5.

Modul Merancang Kerjaya (Amla, 1997)

Tumpuan kepada motivasi belajar, kemahiran belajar dan kebolehan merancang kerjaya dalam kalangan pelajar berpencapaian rendah.

6.

Program Kerjaya Psikopendidikan CIP

Meningkatkan kesediaan kerjaya pelajar universiti sebagai persediaan memasuki alam pekerjaan.