Thewries_synwmosias.pdf

/. θεωρίες Συνωμοσίας ή θεσμικές θεωρίες: Μετά την 11η Σεπτεμβρίου STEPHEN R. SHALOM ΚΑΙ MICHAEL ALBERT PAUL STREET DAVID CORN CHRIS HORRIE

Μετάφραση: Ελεάννα Πανάγου

FUTURA

MICHAELALBERT, DAVIDCORN, CHRISHORRIE, STEPHENR. SHALOM, PAULSTREET θεωρίες συνωμοσίαςή θεσμικές θεωρίες: Μετά την 11ηΣεπτεμβρίου Κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2004 αηό τις εκδόσεις futura - Μιχάλης Παπαρούνης Κ. Δεληγιάννη 6Α - 106 83 Αθήνα Τηλ. & φαξ: 210 88 43 053 e-mail: [email protected] Μετάφραση: Ελεάννα Πανάγου Επιμέλεια έκδοσης: Μιχάλης Παπαρούνης Σχεδιασμός έκδοσης: Σάκης Στριτσίδης ISBN 960-7980-84-0

Π Ε Ρ ΙΕ Χ Ο Μ Ε Ν Α 0 0 7 / . θ εω ρ ίες Συνωμοσίας ή θεσ μ ικές θεω ρ ίες: Μετά την 11η Σεπτεμβρίου STEPHEN R. SHALOM ΚΑΙ MICHAEL ALBERT 0 4 7 / . Παρερμηνεύοντας την εξουσία Ανασκευάζοντας και εξηγώντας τη δημοτικότητα του φαινομένου PAUL STREET 0 6 1 / . Τα X-Files της 11ης Σεπτεμβρίου DAVID CORN 0 8 5 / . Ο παράδεισος της παράνοιας CHRIS H0RRIE 0 9 3 / . Οταν οι θεω ρίες συνωμοσίας για την 11η Σεπτεμβρίου έχουν ημερομηνία λήξης DAVID CORN

/ . θ εω ρ ίες Συνωμοσίας ή θεσ μ ικές θεω ρ ίες: Μετά την 11η Σεπτεμβρίου STEPHEN R. SHALOM ΚΑΙ MICHAEL ALBERT

1.

Τι είναι μια συνωμοσία και τι μια θεωρία συνωμοσίας; 0 πιο κοινός ορισμός μιας συνωμοσίας είναι δύο ή και περισσότεροι άνθρωποι που σχεδιάζουν μυστικά μια εγκληματική πράξη. Στα παραδείγματα σχετικών θεω­ ριών συνωμοσίας συμπεριλαμβάνεται η πεποίθηση ότι ο Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντυ δολοφονήθηκε από κακο­ ποιό στοιχεία της cia τα οποία επιχειρούσαν να απο­ κρούσουν τον ανεπιθύμητο φιλελευθερισμό· ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης των ηπα και του Ιράν για την απελευθέρωση των αμερικανών ομή­ ρων τον τελευταίο χρόνο της διακυβέρνησης Κάρτερ απέτυχαν, διότι οι σύμβουλοι του Ρίγκαν είχαν συνάψει μυστική συμφωνία με το Ιράν προκειμένου να κρατη­ θούν οι όμηροι μέχρι τις εκλογές ή, πιο πρόσφατα, ότι η 11η Σεπτεμβρίου ήταν σχέδιο ενός διεφθαρμένου θύλακα της ciA/Μ οσάντ ο οποίος, δολίως, απεργαζό­ ταν δεξιόστροφους πολιτικούς σχηματισμούς στις ηπα ή στο Ισραήλ. Ένας ευρύτερος ορισμός της συνωμοσίας συμπεριλαμ­ βάνει τις θεμιτές ενέργειες οι οποίες είναι, ωστόσο, άκρως παραπλανητικές. Για παράδειγμα, ακόμη κι αν ο πρόεδρος των ηπα και οι ανώτατοι σύμβουλοί του μπο­ ρούσαν να διαπράξουν με θεμιτό τρόπο τις μυστικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, αυτό θα εξακολου­ θούσε να είναι μια συνωμοσία. Η πολιτική δολοφονία

που εμφανίζεται ως ατύχημα ή αποδίδεται σε κάποιον άλλον μάλλον θα ταίριαζε στον δεύτερο, ευρύτερο ορι­ σμό της διότι δεν είναι μόνο μυοτική, αλλά και άκρως παραπλανητική. Κανένας όμως οριομός της συνωμο­ σίας, όοο ευρύς κι αν είναι, δεν περιλαμβάνει την πα­ ραδοχή ότι η μυστικότητα είναι απόλυτη. Οι άνθρωποι συχνά συσκέπτονται σε συνθήκες απόλυ­ της μυστικότητας και χρησιμοποιούν τη δύναμή τους για να εξυπηρετήσουν την όποια σκοπιμότητα. Αν αυτό όμως είναι πάντοτε μια συνωμοσία, τότε οχεδόν τα πά­ ντα απ’ όσα συμβαίνουν είναι συνωμοσία. Όταν τα ανώ­ τερα στελέχη της Τζένεραλ Μότορς συγκεντρώνονται και αποφασίζουν τι είδους Σεβρολέτ θα παράγουν τον επόμενο χρόνο, αυτό θα ήταν μια συνωμοσία. Κάθε επι­ χειρηματική απόφαση, κάθε εκδοτική απόφαοη, ακόμη κι ένα πανεπιστημιακό τμήμα που συγκεντρώνεται οε μια σύσκεψη κεκλειομένων των θυρών για να αποφασί­ σει για ζητήματα που αφορούν το προσωπικό, θα ήταν μια συνωμοσία. Η συνωμοσία θα ήταν πανταχού παρού­ σα, και επομένως ανούσια. Ακόμη και με την ευρύτερη έννοιά της, οφείλει να εμφανίζει κάποια σημαντική από­ κλιση από τις κανονικές λειτουργίες. Έτσι λοιπόν, κανείς δεν θα θεωρούσε ότι όλες οι μυστι­ κές ενέργειες των εθνικών υπηρεσιών ασφαλείας είναι συνωμοσίες. Η κατασκοπεία είναι κάτι το απολύτως φυ­ σιολογικό και αναμενόμενο, έτσι ώστε κανείς δεν την ονομάζει συνωμοσία. Οι περισσότερες επιχειρηματικές αποφάσεις λαμβάνονται μυστικά, αλλά θεωρούνται συ­ νωμοσία μόνο όταν υπερβαίνουν την «κανονική» συμπε­ ριφορά, είτε γιατί αντιβαίνουν τους κοινωνικούς κανό­ νες των υφιστάμενων θεσμών, είτε γιατί χειραγωγούν και καλλιεργούν σκοπίμως λανθασμένες αντιλήψεις, με την ευρύτερη σημασία της έννοιας. Όποιον οριομό κι αν χρησιμοποιήσουμε, δεν λέμε ότι έγινε συνωμοσία για να κερδηθούν οι εκλογές όταν η ύποπτη δραστηριό­ τητα συμπεριλαμβάνει μόνο υποψηφίους και τους συμ­ βούλους τους, οι οποίοι δουλεύουν κατ’ ιδίαν για να καταστρώσουν αποτελεσματική στρατηγική. Το να επι­ διώκεις να κερδίσεις τις εκλογές, ακόμη και μυστικά,

11/.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAEL ALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

είναι «κανονική» λειτουργία μέσα στα όρια των υφιστά­ μενων θεσμών. Μιλάμε για συνωμοσία, ωστόσο, αν η εκλογική συμπεριφορά συμπεριλαμβάνει το να κλέβεις τα σχέδια των άλλων κομμάτων, να ρίχνεις lsd στο ουί­ σκι τους, να βάλεις κάποιον που βοηθάει στην προε­ κλογική εκστρατεία να ισχυριστεί ότι εκείνος ή εκείνη κακοποιήθηκε από την αντίπαλη παράταξη, ή άλλες ασυ­ νήθιστες δραστηριότητες που υπερβαίνουν τους εκλο­ γικούς θεσμούς, ή είναι άκρως παραπλανητικές και χει­ ραγωγούν την αντίληψη της πραγματικότητας.

2.

Τι χαρακτηρίζει τις θεωρίες συνωμοσίας; Κάθε συγκεκριμένη θεωρία συνωμοσίας μπορεί να ανταποκρίνεται ή μπορεί και να μην ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες, οι πετρελαιοπαρα­ γωγοί και οι εταιρείες ελαστικών όντως συνωμότησαν για να υπονομεύσουν τη λειτουργία των τρόλλεϋ στην Καλιφόρνια τη δεκαετία του 1930. Οι πράκτορες του Ισραήλ όντως επιτέθηκαν μυοτικά σε δυτικούς στόχους στην Αίγυπτο το 1954 επιχειρώντας να αποτρέψουν μια βρετανική αποχώρηση. Η cia όντως επινόησε την ύπαρ­ ξη ενός φορτίου με βορειοβιετναμέζικα όπλα για να δικαιολογήσει την επιθετικότητα των ηπα . Οι συνωμο­ σίες όντως συμβαίνουν. Ένας συνωμοσιολόγος, όμως, δεν είναι κάποιος ο οποίος απλώς αποδέχεται την αλήθεια κάποιων συγκεκριμένων συνωμοσιών. Ένας συνωμοοιολόγος είναι κάποιος που μάλλον έχει ορισμένη γενική μεθοδολογική προσέγγι­ ση, καθώς και ιεράρχηση προτεραιοτήτων. Οι ουνωμοσιολόγοι αρχίζουν την αναζήτησή τους για την κατανόη­ ση των γεγονότων ψάχνοντας για ομάδες που ενεργούν μυστικά, εκτός των συνηθισμένων κοινωνικών κανόνων με εγκληματικό τρόπο, ή τουλάχιστον χειραγωγούν το κοινό αίσθημα, ενοχοποιούν άλλες πολιτικές ομάδες, και ούτω καθεξής. Οι συνωμοσιολόγοι εστιάζουν οτις μεθόδους των συνωμοτών, στα κίνητρά τους, και οτα αποτελέσματα. Τα πρόσωπα, το προσωπικό πρόγραμμα,

12/.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

οι μυστικές συναντήσεις, και οι κοινές ενέργειες των συνωμοτών διεκδικούν την προτεραιότητα του ενδιαφέ­ ροντος τους. Οι θεσμικές σχέσεις σε μεγάλο βαθμό χά­ νονται από το οπτικό τους πεδίο. Έτσι λοιπόν οι συνωμοσιολόγοι ρωτάνε «Έριξε ο Κλίντον πυραύλους στο Σουδάν το 1998 με σκοπό να αποσπάσει την προσοχή από τα προβλήματά του με τη Μόνικα;» αντί να αναζητήσουν να κατανοήσουν βασικά την εξωτε­ ρική πολιτική των ηπ α . Ρωτάνε «Μήπως μια ομάδα μέ­ σα οτη cia σκότωσε τον Κέννεντυ για να αποτρέψει την αποχώρηση από το Βιετνάμ;» και κατεφεύγουν σε τέ­ τοιου είδους ερωτήματα αντί να εξετάσουν τις κοινές παραδοχές για το Βιετνάμ και την πολιτική γενικότερα, τόσο του Κέννεντυ όσο και του Λύντον Τζόνσον, που μια εξέταση των θεσμών θα τους έδινε προτεραιότητα. Εφόσον τα πρόσωπα έχουν τόση σημασία στις θεωρίες συνωμοσίας, το ενδιαφέρον επκεντρώνεται κυρίως σ’ εκείνο που κάποιος είπε σε κάποιον άλλο, στο αν μια τηλεφωνική συνομιλία εμπλέκει τον τάδε και τον δείνα, στην αξιοπιστία του ενός ή του άλλου μάρτυρα, και στο ποιος ήξερε τι και πότε. Η καχυποψία περισσεύει. Ο συνωμοσιολόγος, πριν καλά-καλά να συμβεί κάτι, ήδη υποπτεύεται μια θεωρία συνωμοσίας. Υπάρχει μια νέα ασθένεια που λέγεται a id s ; Κάποιο εργαστήριο βιολογι­ κού πολέμου θα πρέπει να τη δημιούργησε. Ο σύμβου­ λος του Κλίντον, ο Βίνσεντ Φόστερ, φέρεται ως αυτόχειρας; Κάποιος θα τον σκότωσε. Οι πτήσεις twa soo και Airbus 587 συγκρούστηκαν; Κάποιος πύραυλος θα πρέ­ πει να εμπλέκεται.

3.

Τι χαρακτηρίζει τις θεσμικές θεωρίες; Μια θεσμική θεωρία δίνει έμφαση στους ρόλους, στα κίνητρα, και στις υπόλοιπες δυναμικές των θεσμών που προάγουν ή επιβάλλουν σημαντικές εξελίξεις και, κυ­ ρίως, έχουν παρεμφερή αποτελέσματα κατ’ επανάλη­ ψη. Βεβαίως, οι θεωρητικοί των θεσμών παρατηρούν τις ατομικές ενέργειες, όμως δεν τις εξυψώνουν ως

πρωταρχικές αιτίες. Η ουσία μιας θεσμικής ερμηνείας είναι να προχωρήσει πέρα από τους άμεσους προσωπι­ κούς παράγοντες στις θεμελιώδεις θεσμικές συντεταγμέ­ νες. Ο στόχος είναι να μάθουμε κάτι για την κοινωνία ή την ιστορία, σε αντιδιαστολή με το να μάθουμε για συ­ γκεκριμένους, ένοχους δράοτες. Αν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι δεν βρίσκονταν εκ εί για να τα πράξουν, κατά πάοα πιθανότητα κάποιος άλλος θα βρισκόταν. Για τον θεωρητικό των θεσμών, η συμπεριφορά των διε­ φθαρμένων στοιχείων είναι ελάχιστα πιο σημαντική από τους τρόπους με τους οποίους καθοριστικές πολιτικές, κοινωνικές, και οικονομικές φόρμες οδηγούν σε συ­ γκεκριμένες συμπεριφορές. Μια θεσμική θεωρία για τις επιθέσεις των ηπα με πυραύλους στο Σουδάν ή για την υπόθεση των Κόντρας στο Ιράν επικεντρώνεται στο πώς και γιατί αυτές οι δραστηριότητες προέκυψαν από τους θεμελιώδεις θεσμούς της κοινωνίας των ηπ α , και όχι από τα προσωπικά τεχνάσματα ενός γυναικά Κλίντον ή ενός ετοιμοπόλεμου Όλιβερ Νορθ.

4.

Μπορεί η σκέψη περί συνωμοσιών να είναι ποτέ θεσμι­ κή; Μπορεί η σκέψη περί θεσμών να επισημάνει ποτέ τις συνωμοσίες; Βεβαίως, υπάρχουν και πολύπλοκες ακραίες περιπτώ­ σεις. Κάποιος που διερευνά τα προσωπικά άμεσα αίτια κάποιου συμβάντος με τρόπο που φαίνεται πως ρέπει προς τη συνωμοσιολογία θα το έκανε για να κάνει μια μεγαλύτερη θεσμική υπόθεση. Έτσι, κάποιος που επι­ χειρεί να ανακαλύψει τον ρόλο της cia στην 11η Σε­ πτεμβρίου θα επιχειρούσε να επαληθεύσει μια μεγαλύ­ τερη (εσφαλμένη) θεσμική θεωρία - ότι η κυβέρνηση των ηπα διευθύνεται από τη cia . Ή, αν είχε μεγαλύτερη οξυδέρκεια, ίσως να επιχειρούσε να αποδείξει ότι κά­ ποιο σύνολο θεσμών των ηπα ωθεί τους δρώντες προς τη συνωμοσία. Κάποιος που εξετάζει την υπόθεοη Enron, για παράδειγμα, μπορεί να την εξετάζει όχι όπως κά­ ποιος συνωμοσιολόγος που ενδιαφέρεται να καταδικάσει

14/.

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΩΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

τις άμεσες δραστηριότητες του διοικητικού συμβουλί­ ου της Enron, αλλά μάλλον για να κάνει μια υπόθεση (ορθά) ότι οι εμπορικές σχέοεις των ηπα ενσταλάζουν κίνητρα και παρέχουν το γενικό πλαίσιο το οποίο καθι­ στά απολύτως πιθανές τις συνωμοσίες εναντίον του κοι­ νού από επιχειρηματικούς διαμορφωτές αποφάσεων. Η διαφορά βρίσκεται, αφενός, στο ότι επιχειρούμε να κατανοήσουμε κάποιον ευρύτερο ισχυρισμό για την κοι­ νωνία κατανοώντας τις θεσμικές της δυναμικές, και, α­ φετέρου, στο ότι επιχειρούμε να κατανοήσουμε κάποιο μεμονωμένο γεγονός κατανοώντας τις δραστηριότητες των απευθείας δρώντων σε αυτό.

5.

Ποιά είναι τα σχετικά χαρακτηριστικά και γνωρίσματα των θεωριών συνομωσίας και των θεσμικών θεωριών; Για τους κοινωνικούς ακτιβιστές έχει νόημα να αναπτύσ­ σουν θεσμικές θεωρίες διότι, αφενός, αποκαλύπτουν σταθερά χαρακτηριστικά με πανταχού παρούσες και επαναλαμβανόμενες επιπλοκές. Και αφετέρου, αν ένα γεγονός προκύπτει από κάποια μοναδική σύμπτωση συγκεκριμένων ανθρώπων οι οποίοι δράττουν ευκαιρίες εκτός συστήματος, τότε ακόμη κι αν οι θεσμοί αναμφί­ βολα παίζουν κάποιο ρόλο, εκείνος ο ρόλος μπορεί να μην είναι γενικεύσιμος και σε μια θεσμική θεωρία ίσως να είναι αδύνατον να επινοηθεί. Μπορεί για έναν εισαγ­ γελέα να είναι αρκετό να αναγνωρίσει μεμονωμένους κακοποιούς, αλλά για εκείνους που επιδιώκουν την κοι­ νωνική αλλαγή είναι σημαντικό το να υπερβαίνουν τους συγκεκριμένους κατά περίπτωση συμμέτοχους. Τα μο­ ναδικά γεγονότα, βεβαίως, μπορούν να έχουν τεράστια συνεπακόλουθα -όπως η απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ- όμως η διερεύνηση των λεπτομερειών τέτοιων γεγονότων οπανίως διευκολύνει την κατανόηση της κοι­ νωνίας ή της ιστορίας. Οι θεομικές θεωρίες ισχυρίζονται ότι οι φυσιολογικές λειτουργίες μερικών θεσμών παράγουν συμπεριφορές και κίνητρα που οδηγούν στα εν λόγω γεγονότα. Για πα-

ράδειγμα, ένας θεωρητικός των θεσμών πιθανότατα θα εξηγήσει την εξωτερική πολιτική των ηπα με όρους πο­ λυεθνικών εταιρειών και γεωπολιτικών συμφερόντων, παρά με όρους δραστηριοτήτων σκοτεινών προσώπων, και όταν εξετάζει τα πολυεθνικά συμφέροντα μάλλον θα επικεντρωθεί στα πολυεθνικά συμφέροντα γενικώς, παρά στα συμφέροντα μιας διεφθαρμένης πολυεθνικής εταιρείας η οποία επιχειρεί να καπηλευθεί την εξωτερι­ κή πολιτική των ηπα για τα δικά της στενά συμφέροντα εις βάρος του συστήματος των πολυεθνικών εν γένει. Όταν οι θεσμικές θεωρίες αναφέρονται σε πρόσωπα, προσωπικά συμφέροντα, προσωπικά προγράμματα, και συσκέψεις, αυτό συμβαίνει για να απαριθμήσουν γεγο­ νότα τα οποία χρειάζονται εξήγηση, και όχι διότι αυτά θεωρούνται από μόνα τους ως εξηγήσεις. Με τις θεσμι­ κές θεωρίες, οι επιπλοκές των θεσμών στην οργάνω­ ση, στα κίνητρα, και στη συμπεριφορά είναι η ουσία του ζητήματος. Συγκεκριμένοι άνθρωποι, χωρίς να υπο­ βιβάζονται στο επίπεδο απλών αριθμών, δεν θεωρού­ νται ως πρωταρχικοί αιτιολογικοί παράγοντες. Με τις θεωρίες συνωμοσίας, ανεξαρτήτως του είδους της συνωμοσίας που αναγνωρίζεται, η ισορροπία του ενδιαφέροντος ανατρέπεται. Οι συγκεκριμένες παραπλα­ νητικές ενέργειες διεφθαρμένων ή τουλάχιστον διπρό­ σωπων και με παραπλανητική δραστηριότητα προσώ­ πων επισημαίνονται. Σκεφτείτε τα μ μ ε . Εκείνος που αναζητάει συνωμοσίες θα ακούσει τα στοιχεία για τη δουλοπρέπεια των μ μ ε και θα εξωθηθεί να δει μια μηχανορραφία των κακών, ενδεχομένως πολυεθνικών συμφερόντων, ενδεχομένως θρησκευτικών συμφερόντων, ενδεχομένως ομοσπονδια­ κών συμφερόντων, οι οποίοι λογοκρίνουν τα μ μ ε και τα εμποδίζουν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Ο συνωμοοιολόγος θα θελήσει να μάθει γι' αυτήν τη μηχανορ­ ραφία και πώς ο κόσμος υποτάσσεται στη θέλησή των υποκινητών, πότε συναντιούνται, κ.ο.κ. Ο διάλογος θα υπογραμμίσει τις ενέργειες κάποιας κλίκας εκδοτών, συγγραφέων, δημοσιογράφων, συγκεκριμένων ιδιοκτη­ τών, ακόμη κι ενός λόμπυ δραστών. Αντιθέτως, ένας

θεσμικός θεωρητικός θα υπογραμμίσει την εσωτερική γραφειοκρατία των μ μ ε , τις διεργασίες κοινωνικοποίη­ σης, τα κερδοσκοπικά κίνητρα, τους μηχανισμούς χρη­ ματοδότησης (που πουλάνε διαφημιστικό χρόνο), κα­ θώς και τα απευθείας συμφέροντα των ιδιοκτητών των μ μ ε λόγω της κοινωνικής τους θέσης. Ο θεωρητικός των θεσμών θα θελήσει να μάθει περισσότερα για τα δομικά χαρακτηριστικά των μ μ ε και πώς αυτά λειτουρ­ γούν, για τα συμφέροντα που τα καθοδηγούν, καθώς και για όσα συνεπάγονται. Η προσέγγιση της συνωμοσιολογίας τείνει να οδηγεί τους ανθρώπους να πιστέ­ ψουν είτε ότι θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τους διεφθαρ­ μένους των μ μ ε ώστε να αλλάξουν τα κίνητρά τους, είτε ότι θα πρέπει να τους ξεφορτωθούν και να υποστηρί­ ξουν νέους εκδότες, συγγραφείς, δημοσιογράφους ή ιδιοκτήτες οι οποίοι θα συμπεριφέρονται διαφορετικά. Η θεσμική προσέγγιση θα σημειώσει τα ενδεχόμενα ο­ φέλη από αλλαγές στο προσωπικό των μ μ ε , θα εξηγή­ σει όμως πόσο περιορισμένες θα είναι αυτές οι αλλα­ γές. θα ωθήσει τους ανθρώπους προς μια καμπάνια συνεχούς πίεσης για να αντισταθμίσει τις σταθερές εγ­ γενείς θεσμικές πιέσεις για παραπληροφόρηση, ή προς την κατεύθυνση της δημιουργίας νέων μ μ ε απαλλαγ­ μένων από τις θεσμικές πίεσεις της κυρίαρχης τάσης.

6.

Πώς και γιατί πολλές θεωρίες συνωμοσίας (αλλά όχι όλες) δημιουργούν στους ανθρώπους την τάση να αποκλίνουν από τη λογική ανάλυση; 0 ερευνητής Leon Festinger1 σε μια διάοημη μελέτη του, ήδη από τη δεκαετία του 1950, θέλησε να μάθει πώς θα αντιδρούοε μια θρησκευτική αίρεση όταν η προ­ φητεία της ότι η Γη θα καταστρεφόταν ολοκληρωτικά,

1. Leon Festinger (1919-1989): Αμερικανός ψυχολόγος, διατύπωσε ιη θεωρία της Γνωστικής ασυμφωνίας (Cognitive Dissonance). Σύμφωνα με τη θεωρία του, οι άνθρωποι θεωρούν απαράδεκτη την ασυμφωνία ανάμεσα στις στάσεις ή ανά­ μεσα στις στάσεις και τη συμπεριφορά και προσπαθούν να την εξαλείψουν τρο­ ποποιώντας τα γνωστικά τους σχήματα ή προσθέτοντας καινούργια.[Σ.τ,μ.)

δεν θα επαληθευόταν κατά την προβλεπόμενη ημερο­ μηνία. Όταν η μοιραία ημέρα έφτασε και τίποτα δεν συνέβη, μήπως οι πιστοί έπαψαν να είναι πιστοί; Όχι. Αντ’ αυτού, αναθεώρησαν τις πεποιθήσεις τους προκειμένου να εξηγήσουν την αποτυχημένη πρόβλεψη υπο­ στηρίζοντας ότι ο θεός είχε δώσει άλλη μια ευκαιρία στην ανθρωπότητα, και διατήρησαν ακέραιες τις υπό­ λοιπες πεποιθήσεις τους. Ο καθένας έχει το δικαίωμα, βεβαίως, να πιστεύει αυτό που επιθυμεί, αλλά πεποιθή­ σεις σαν εκείνες της θρησκευτικής αίρεσης δεν είναι ούτε λογικές ούτε επιστημονικές, καθώς βασική προϋ­ πόθεση των επιστημονικών πεποιθήσεων είναι να υπόκεινται κατ’ αρχήν στην πιθανότητα της διαψευσιμότητας, δηλαδή στο ενδεχόμενο να υπάρξει η πιθανότητα στοιχείων που δεν την επαληθεύουν. Αν μια επιστημονι­ κή υπόθεση προβλέπει το X, και αντ’ αυτού συμβαίνει το μη-Χ (και συμβαίνει επανειλημμένα χωρίς αντισταθ­ μιστικές ερμηνείες για την ανακολουθία), τότε η υπόθε­ ση θα πρέπει να αμφισβητηθεί. Αν η υπόθεση απαξιώ­ νει προγενέστερη γνώση καθώς και μεταγενέστερα στοι­ χεία, και παρ’ όλ’ αυτά γίνεται αποδεκτή, τότε η συμπε­ ριφορά παύει να είναι πλέον επιστημονική και λογική. Οι συνωμοσιολόγοι τείνουν να αναπτύσσουν παρόμοια στάση με τους θρησκευτικούς ζηλωτές του Festinger, ως προς τα στοιχεία που αποδεικνύουν το αντίθετο των ισχυρισμών τους. Όπου οι μυστήριες βουλές του Κυρί­ ου διασώζουν τις άστοχες προβλέψεις των θρησκευτι­ κών οπαδών, πρόσθετα στρώματα συνωμοσίας διασώ­ ζουν τις ανεπιβεβαίωτες θεωρίες συνωμοσίας. Για τον συνωμοτικό νου, αν τα αποδεικτικά στοιχεία εμφανίζο­ νται να αντιφάσκουν με τη διατεινόμενη συνωμοσία, τότε ήταν πλαστά. Αν περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι τα πρώτα αποδεικτικά στοιχεία ήταν γνήσια, τότε και τα περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία ήταν επίσης πλαστά. Μια ιστοσελίδα, για παράδειγμα, ισχυρίζεται ότι στην πραγματικότητα οι Παλαιστίνιοι κα­ μικάζι είναι απάτη των μυστικών υπηρεσιών του Ισρα­ ήλ, ενώ οι βόμβες πυροδοτούνται από ιοραηλινούς πρά­ κτορες κι ένα πτώμα Παλαιστινίου προοτίθεται αργότε­

ρα οτα ουντρίμια. Και όσον αφορά τους συγγενείς τού καμικάζι που μιλάνε στα μ μ ε ; Μοιάζει σαν αρκετά ισχυ­ ρό αποδεικτικό στοιχείο, το οποίο θα διαψεύδει τους ισχυρισμούς περί συνωμοσίας. Ουσιαστικά, όμως, δεν δημιουργεί κανένα απολύτως πρόβλημα στον συνωμοοιολόγο. Εκείνος ή εκείνη αμέσως ισχυρίζεται ότι οι συ­ νεντεύξεις των συγγενών επίσης είναι σκηνοθετημένες από τους ισραηλίνούς. [Βλ. http://www.publicaction. com /911/ toothfairies.html]

Όλοι μας, όμως, δεν αγνοούμε στοιχεία που αντιτίθενται σε παλιές πεποιθήσεις; Και μήπως συχνά δεν έχουμε δίκιο; Όταν ο μάγος Ντέιβιντ Κόπερφιλντ φαίνε­ ται να κόβει μια γυναίκα στα δύο, οι περισσότεροι από εμάς δεν εγκαταλείπουμε ξαφνικά την πίοτη μας οτη φυσική και τη βιολογία. Αντ’ αυτού, υποστηρίζουμε τα παλιά στοιχεία, υποπτευόμαστε μια απάτη και, ακόμη κι αν δεν μπορούμε να καταλάβουμε πώς το έκανε ο Κόπερφιλντ, δεν πρόκειται να επιχειρήσουμε να το επανα­ λάβουμε τις προσεχείς ημέρες. Λογικά διατηρούμε τις πεποιθήσεις μας διότι έχουμε ένα τεράστιο σώμα προ­ γενέστερων στοιχείων τα οποία υποστηρίζουν την επι­ κρατούσα άποψη, και ως αντίθετο παράδειγμα έχουμε μόνο το τρικ που αναμεταδίδει η τηλεόραση. Οι συνωμοσιολόγοι σπανίως έχουν τεράστια ποσότητα αποδεικτικών στοιχείων που να επιβεβαιώνουν τη συ­ νωμοσία και μόνο μια-δυο μικρές λεπτομέρειες που δεν ταιριάζουν απολύτως και λογικά μπορούν να απορριφθούν. Αντιθέτως, οι θεωρίες συνωμοσίας συχνά μάλ­ λον συνδέονται με τα πιο αβάσιμα αποδεικτικά στοιχεία και τα στοιχεία που αποδεικνύουν το αντίθετο, είναι συ­ χνά μια αδιαφιλονίκητη αναίρεση αυτού ακριβώς του αποδεικτικού στοιχείου που ο συνωμοσιολόγος προη­ γουμένως ισχυριζόταν ότι ήταν κρίσιμο. Προφανώς, η επίθεση οτο World Trade Center ήταν μια απάτη της κυβέρνησης των η π α , δήλωσαν οι φανατικοί των συνω­ μοσιών λίγες μέρες μετά την 11η Σεπτεμβρίου, διότι βρέθηκε ότι οι περισσότεροι από τους αεροπειρατές ήταν ακόμη ζωντανοί. Αυτός ο ισχυρισμός εκμεταλλεύ­ τηκε την προηγούμενη σύγχυση, όμως έγινε εντελώς

19/.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAEL ALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣΉΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

αναξιόπιστος λίγο καιρό αργότερα. Οι συνωμοσιολόγοι δεν έχασαν χρόνο. Η απώλεια των κρίσιμων αποδεικτι­ κών στοιχείων δεν εξασθένησε ούτε στο ελάχιστο τις πεποιθήσεις τους περί συνωμοσίας. Παρομοίως, γιατί η κυβέρνηση δεν αφήνει τον κόσμο να ακούσει τις ηχο­ γραφήσεις από την πτήση 93, του αεροπλάνου που έπεοε στην Πενουλβάνια, τόνιζαν. Για τους συνωμοσιολόγους, αυτό απέκρυπτε το γεγονός ότι η επίσημη εκδο­ χή περί αεροπειρατείας ήταν πλαστή. Όταν όμως η κυ­ βέρνηση επέτρεψε καθυστερημένα στις οικογένειες των θυμάτων να ακούσουν τις κασέτες, ελάχιστοι συνωμοσιολόγοι ανακάλεσαν τους ισχυρισμούς τους.

7.

Μια θεωρία συνωμοσίας που αφορά την 11η Σεπτεμβρίου μπορεί να είναι αξιόπιστη; Δεν υπάρχει μόνο μία θεωρία συνωμοσίας που να αφο­ ρά την 11η Σεπτεμβρίου, υπάρχουν δεκάδες θεωρίες συνωμοσίας, συχνά αντιφατικές. Έτσι, δεν απορρίπτουν μόνο οι θεωρητικοί των θεσμών τις θεωρίες συνωμο­ σίας κατά κανόνα, αλλά επίσης και οι περισσότεροι συνωμοοιολόγοι τις απορρίπτουν στο σύνολό τους, εκτός βεβαίως από εκείνες που τυχαίνει να υποστηρίζουν. Μ ερικές από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες συνωμο­ σίας που αφορούν την 11η Σεπτεμβρίου;

1. To World Trade Center δεν καταστράφηκε από αεροπλάνα αλλά από εκρηκτικά. 2. Τα αεροπλάνα δεν τα οδηγούσαν αεροπειρατές, αλλά κατευθύνονταν με τηλεχειριστήριο από την norad 2 . 3. Τα αεροπλάνα τα κατέλαβαν αεροπειρατές, αλλά οι αερο­

2. North American Aerospace Defence Command (NORAD): Βορειοαμερικανική Διοί­ κηση Αεράμυνας, Στρατιωτική οργάνωση που ίδρυσαν το 1958 οι Η.Π.Α. από κοινού με τον Καναδά, με σκοπόνα ελέγχει και να περιφρουρεί τον Βορειοαμερικανικόεναέριο χώρο. Η NORADεποπτεύει και παρακολουθεί τις κινήσεις στον εναέριο χώρο, και ανιχνεύει, εκτιμά και προειδοποιεί για επιθέσεις εναντίον της Βόρειας Αμερικής από αεροσκάφη, πυραύλους, ή διαστημικά σκάφη. Επίσης, ελέγχει και επιβλέπει τον εναέριο χώρο του Καναδά και των Η.Π.Α. [Σ.τ.μ.]

20 /.

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/. π ειρα τές εξα π ατήθ ηκα ν και τα αεροπ λάνα τα α νέλαβ ε κάποιο τ η λεχ ειρ ισ τή ρ ιο της no r ad .

4. Οι αεροπειρατές, οτην πραγματικότητα, δούλευαν για την κυ βέρ νησ η τω ν ηπ α .

5. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν για τη συ­ νωμοσία, αλλά σκοπίμως δεν έλαβαν μέτρα, έτσι ώστε να προκαλέσουν μαζικούς θανάτους οι οποίοι θα κινη­ τοποιούσαν τη λαϊκή υποστήριξη για έναν πόλεμο κατά της τρομοκρατίας ο οποίος θα ωφελούσε την κυβέρνηση. 6. Ουσιαστικά, το σχέδιο το οργάνωσε η Μοοάντ. 7. Η Μοοάντ ήξερε για την συνωμοσία, αλλά δεν έκανε τίπο­ τα, ελπίζοντας ότι οι μαζικοί θάνατοι θα κινητοποιού­ σαν την λαϊκή υποστήριξη για τον πόλεμο του Ισραήλ κατά των Παλαστινίων. 8. Ο δεύτερος πύργος του World Trade Center χτυπήθηκε από πύραυλο. 9. Μια κοινή συνωμοσία διεφθαρμένων στοιχείων της c ia , της Μοοάντ, άλλων κυβερνητικών υπηρεσιών των η π α , της Mobil (για την οποία διεξάγονταν ανακρίσεις για μια ποινική υπόθεση, και όλα τα στοιχεία εναντίον της βρί­ σκονταν σε γραφεία του fbi μέσα στο World Trade Center), και της ρώσικης μαφίας (για την οποία η ηρωί­ νη του Αφγανιστάν ήταν ιδιαίτερα επικερδής και στη διακίνηση της οποίας παρέμβαιναν οι Ταλιμπάν). Ας είμαστε ειλικρινείς. Κανένα από τα παραπάνω δεν μας φαίνεται ούτε στο ελάχιστο ενδιαφέρον πόσο μάλ­ λον αξιόπιστο. Κανονικά, κανείς μας δεν θα είχε ξοδέ­ ψει ποτέ του χρόνο για να εξετάσει τους παραπάνω ισχυρισμούς, διότι αντιβαίνουν στην ευρύτερη αντίλη­ ψή μας για το πώς λειτουργεί ο κόσμος. Όμως, επειδή τέτοιες θεωρίες είναι μάλλον δημοφιλείς στους προο­ δευτικούς κύκλους, αφιερώνουμε χρόνο σε αυτό το κείμενο για να τις αναφέρουμε εν συντομία. Ωστόσο, πριν να εξετάσουμε κάποιες από αυτές τις συγκεκριμέ­ νες θεωρίες, χρειάζεται να είμαστε σαφείς τι δεν είναι συνωμοσία.

21 /.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAELALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΉΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

8.

Μήπως τα ψέματα και η συγκάλυψη δεν υποδεικνύουν συνωμοσία; Και μήπως τα ψέματα και οι συγκαλύψεις δεν είναι βαθειά σημαντικά όσον αφορά την πολιτική; Για τους ουνωμοσιολόγους της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Αμερικανοί (ή Ισραηλινοί ή οτιδήποτε άλλο) δράστες, ήταν άτομα ικανά να διαπράξουν μεγάλο κακό, οι οποί­ οι δολοφόνησαν εκ προθέσεως, ή επέτρεψαν να δολο­ φονηθούν, χιλιάδες άνθρωποι. Αν αποδειχθεί ότι η 11η Σεπτεμβρίου συνέβη εν μέρει διότι ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης, ή και περισσότεροι, ήταν αμελής ή ανόητος, και ότι αυτοί οι αξιωματούχοι συνωμότησαν αργότερα να αποκρύψουν την αμέλειά τους ή την ανοη­ σία τους, βεβαίως, θα ήταν μια συνωμοσία που θα είχε εντελώς διαφορετικό βαθμό σπουδαιότητας από τον μα­ ζικό φόνο εκ προθέσεως που διατυπώνουν οι συνωμοσιολόγοι. Ναι, οι αναποτελεσματικοί και αδέξιοι αξιωματούχοι θα έπρεπε να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Και στους αξιωματούχους που παρανόμως επιχειρούν να αποκρύψουν την αποτυχία τους θα έπρεπε να ασκηθεί ποινική δίω­ ξη. Όμως, ούτε το ένα πρόβλημα ούτε και το άλλο έχει σχέση με την αριστερή πολιτική ή ακόμη και φαίνεται να είναι ιδιαίτερης σπουδαιότητας. Οι συνέπειες της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν ότι οι ηπ α βομβάρδισαν μια χώρα, παρά τις προειδοποιήσεις ότι με μια τέτοια ενέρ­ γεια εκατομμύρια άνθρωποι θα πέθαιναν από την πεί­ να. Το να επικεντρωνόμαστε σε αξιωματούχους οι οποίοι επιχειρούν να αποκρύψουν την ανικανότητά τους, κατά πάσα πιθανότητα μόνο μας αποσπά από το να δώσουμε τη δέουσα προσοχή στις φανερές επιλογές του Μπους και των ομοίων του, οι οποίες εκθέτουν σε κίνδυνο ένα τεράστιο αριθμό ανθρώπων. Η 11η Σεπτεμβρίου, ίσως να ήταν συνέπεια μιας μεγά­ λης αποτυχίας της υπηρεσίας πληροφοριών, οπότε δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι πολλοί αξιωματούχοι επιχειρούν να προστατεύσουν τα νώτα τους. Έτσι, διαβάσαμε πολλά πρωτοσέλιδα άρθρα με επίση­

μες εκδοχές και πολλές αντιφάοεις, σε εκείνες τις επί­ σημες εκδοχές. Ωστόσο, αυτό δεν αποδεικνύει τις θεω­ ρίες συνωμοσίας. Αντιθέτως, αν τα γεγονότα ήταν τόσο προσεκτικά στημένα, όσο οι συνωμοσιολόγοι ισχυρίζο­ νται ότι ήταν, οι συνωμότες δεν θα έπρεπε να είχαν συντονίσει καλύτερα τις εκδοχές τους; Οι διαπρεπείς συνωμοσιολόγοι Illarion Bykov και Jared Israel δηλώνουν: «Φαίνεται ότι ο αντιπρόεδρος Τσένι ίοως έβγαλε στη φόρα το κρίσιμο γεγονός ότι οι Μυστι­ κές Υπηρεσίες είχαν ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με την fa a,3 κι έπειτα να συνειδητοποίησε ότι μιλούσε πά­ ρα πολύ και να σταμάτησε πριν να ολοκληρώσει την πρότασή του. Όμως, αν όντως μιλούσε πάρα πολύ, επί­ σης σταμάτησε να μιλάει πολύ αργά». [http://www. emperorsclothes.com/indict/indict-3.htm]

Ιδού λοιπόν ο Τσένι, ο οποίος μόλις συνωμότησε επιτυχώς να αποτεφρώσει χιλιάδες Αμερικανούς, και αν δώ­ σουμε καθόλου σημασία σε τέτοιου είδους συζητήσεις, υποτίθεται ότι θα έπρεπε να πιστέψουμε ότι δεν προε­ τοίμασε πολύ καλά την εκδοχή του για να αποφύγει να βγάλει πάρα πολλά στη φόρα. Ποιος θα έπρεπε να διερευνήσει την 11η Σεπτεμβρίου: το Κογκρέσο, μια ανε­ ξάρτητη ερευνητική επιτροπή, ή μήπως κανείς; Ο Μπους και ο Τσένι επιχειρούν να περιορίσουν την έρευνα. Οι ουνωμοσιολόγοι το εκλαμβάνουν ως περαιτέρω ενοχο­ ποιητικό στοιχείο. Όμως, αν ο Μπους και ο Τσένι όντως μόλις συνωμότησαν για τη δολοφονία χιλιάδων ανθρώ­ πων, γιατί θα «ζητούσαν» από τον Daschle να περιορί­ σει τις ανακρίσεις; Αν ο Ντάσλε είναι αδιάλλακτος, γιατί να μην κανονίσουν ώστε απλώς να πάθει κάποιο μικρό «ατύχημα», κι έτσι να πάρουν τον έλεγχο από τη Γερουσία και να τον επιστρέψουν στους Ρεπουμπλικανούς (εφό­ σον ο κυβερνήτης της Νότιας Ντακότα, ο οποίος και θα διόριζε αντικαταστάτη, είναι Ρεπουμπλικανός); Γιατί δεν χτύπησε κανένα φορτηγό, «κατά λάθος», τους αδιάκριτους δημοσιογράφους που επιχείρησαν να βρουν έγγραφα 3. Federal Aviation Administration: Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αερο­ πορίας. [Σ.τ.μ.]

23 /.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAEL ALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

που να αναφέρουν τι γνώριζε ο Μπους; Ιδού λοιπόν μερικοί από τους πλέον αδίστακτους και δόλιους δολο­ φόνους της ιστορίας, έτσι μαθαίνουμε, και εκείνοι «τα βγάζουν όλα στη φόρα» και «ζητούν» από τους εχθρούς τους να μην διερευνήσουν εις βάθος. Μόλις βρεθεί κανείς στο έδαφος της συνωμοσιολογίας, είναι εύκολο να ολισθήσει προς το τέλμα, διότι κανένα αποδεικτικό στοιχείο που να αποδεικνύει το αντίθετο είναι ποτέ αρκετό, και κάθε αναφορά μπορεί να επανερμηνευθεί μέσω νέων συμπερασμάτων. Λέγεται ότι ο Μπέρτραντ Ράσελ, κάποτε, έδινε μια διάλεξη και στο τέλος της, μια ηλικιωμένη γυναίκα πήγε και του είπε: «Σε πολλά πράγματα είχατε δίκιο, σχετικά όμως με το σύμπαν δεν έχετε μπει στο νόημα. Όλα όσα βλέ­ πουμε βρίσκονται πάνω στην πλάτη μιας γιγάντιας χε­ λώνας». 0 Ράσελ το σκέφτηκε για μια στιγμή και της απάντησε: «Λοιπόν, εντάξει, και τι κρατάει την χελώ­ να;» Και η γυναίκα απάντησε: «μια άλλη, μεγαλύτερη χελώνα». 0 Ράσελ τη ρώτησε τι στηρίζει την άλλη χε­ λώνα. Κι εκείνη του απάντησε: «Άλλες χελώνες, ως το τέλος είναι όλο χελώνες». Η συνωμοσιολογία, συχνότα­ τα, είναι κάπως έτσι. Αν στην αρχή ένας ταχυδακτυλουρ­ γικός ισχυρισμός δεν λειτουργεί, δεν πειράζει, κατα­ σκεύασε έναν άλλο.

9.

Μήπως όλες οι προειδοποιήσεις για την 11η Σεπτεβρίου που αγνοήθηκαν αποδεικνύουν συνωμοσία ή απλώς ανικανότητα; Στην πραγματικότητα, οι προειδοποιήσεις που αγνοή­ θηκαν δεν αποδεικνύουν ούτε συνωμοσία ούτε ανικα­ νότητα. Είναι πιθανό, για παράδειγμα, να υπήρχαν πολ­ λές προειδοποιήσεις, όμως, αυτές οι προειδοποιήσεις να μην ξεχώριζαν αμέσως από τις χιλιάδες άλλες ανα­ φορές της υπηρεσίας πληροφοριών που είχαν παραλάβει ταυτόχρονα. Παρά τις θεω ρίες συνωμοσίας που ισχυρίζονται ότι ο Φράνκλιν Ντελάνο Ρούζβελτ γνώριζε εκ των προτέρων για το Περλ Χάρμπορ, παραμένει το

24/.

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ Ή ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

ζήτημα ότι η πλέον ακαταμάχητη ερμηνεία της παρά­ βλεψης των προειδοποιήσεων το 1941 είναι ότι δεν μπορούσαν να διακρίνουν τις σημαντικές πληροφορίες εξαιτίας του «θόρυβου». (Αυτό είναι το επιχείρημα της Roberta Wohlstetter, στο Pearl Harbor: Warning and Decision, 1962.) Σκεφτείτε το εξής: έπρεπε να πιστέψουμε ότι η Γκόλντεν Γκέιτ Μπριτζ θα ανατιναζόταν μερικούς μήνες με­ τά την 11η Σεπτεμβρίου; Βεβαίως, υπήρχαν προειδο­ ποιήσεις. Όμως, δεν ανατινάχτηκε. Αν η γέφυρα είχε καταστραφεί, θα λέγαμε ότι όλες οι ενδείξεις υποδεί­ κνυαν τι επρόκειτο να συμβεί. Όμως, πώς μπορούσα­ με να γνωρίζουμε ότι θα έπρεπε να πάρουμε στα σο­ βαρά αυτές τις προειδοποιήσεις, ενώ θα έπρεπε να αγνοήσουμε δεκάδες προειδοποιήσεις που επικεντρώ­ νονταν σε άλλους στόχους; Δεν το γνωρίζαμε, γ ι’ αυτό και οι περιοσότεροι κάτοικοι του Σαν Φρανσίσκο, πι­ θανότατα και όλοι οι κάτοικοι της περιοχής που έχουν άποψη για τις συνωμοσίες, δεν απέφυγαν την Γκόλντεν Γκέιτ Μπριτζ. Όσον αφορά την 11η Σεπτεμβρίου, βεβαίως θα μπο­ ρούσε να υπάρχει κατάφωρη ανικανότητα. Ακόμη όμως και αν αποδειχθεί ότι κάποιος θα πρέπει να γνώριζε τι επρόκειτο να συμβεί, όχι μόνο αξιοποιώντας προηγού­ μενα διδάγματα, αλλά εξετάζοντας τις διαθέσιμες πλη­ ροφορίες των αρμόδιων υπηρεσιών, τόσο τις σχετικές όσο και τις άσχετες, αυτό θα απείχε πολύ από το να αποδεικνύει συνωμοσία. Ένα από τα κύρια επιχειρήματα για την πρόγνωση της 11ης Σεπτεμβρίου είναι ότι οποιοσδήποτε λογικός άν­ θρωπος κοίταζε τις προειδοποιήσεις και τα στοιχεία που είχαν συγκεντρώσει οι αμερικανοί αξιωματούχοι πριν από την 11η Σεπτεμβρίου, θα είχε συμπεράνει ότι επρόκειτο να εκδηλωθεί επίθεοη. Συνεπώς, η μη εφαρμογή μέ­ τρων που θα την σταματούσαν, αποδεικνύει συνενοχή. Σκεφτείτε δύο στοιχεία: Η

faa

έ χ ει μια «κόκκινη ομάδα» και η δ ο υ λ ειά της είν α ι να

προσ παθεί να «περάσει» ε κ ρ η κ τικ ά και όπλα από τον

25/.

STEPHENR. SHALOMKAI MICHAELALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

έλεγχο των αεροδρομίων για να δοκιμάοει την ασφά­ λεια των αεροδρομίων. Σύμφωνα με τον Bogdan Dzakovic, ένα μέλος της ομάδας, η ασφάλεια των αεροδρο­ μίων απέτυχε στο 90% των δοκιμασιών, αλλά η faa δεν έλαβε μέτρα, ουσιαστικά παρεμποδίζοντας περαιτέρω δοκιμασίες. Μια αναφορά της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου προς το Συμ­ βούλιο Εθνικής Ασφάλειας ανέφερε: «Καμικάζι, μάρτυ­ ρας της Αλ Κάιντα, ενδέχεται να ρίξει αεροσκάφος γε­ μάτο εκρηκτικά πάνω στο Πεντάγωνο, το αρχηγείο της cia ή τον Λευκό Οίκο». Αυτά τα στοιχεία ίσως οδηγούσαν κάποιον να συμπεράνει ότι ο πρόεδρος, «πρέπει να γνώριζε». Ο «πρόεδρος» όμως που πρέπει να γνώριζε, στις περιπτώσεις αυτές, ήταν ο Μπιλ Κλίντον. Οι δοκιμασίες του Dzakovic περιο­ ρίστηκαν απότομα το 1998 (Blake Morrison, USA Today, 25 Φεβρουάριου 2002, σελ. A l, Α4) και η μελέτη της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου γράφτηκε κατά τη διάρ­ κεια της προεδρίας Κλίντον (αναφέρεται στο William Safire, «The Williams Memo», New York Times, 20 Μαΐου 20 0 2, σελ. A19). Έτσι λοιπόν, είτε ο Κλίντον επίσης συμμετείχε στη συνωμοσία (καθώς και οι κορυφαίοι σύμβουλοί του, ο Γκορ, ο Κόεν, η Όλμπραϊτ) ή διαφο­ ρετικά, είναι πιθανό να έλαβε τέτοιες αναφορές κι όμως να μην έλαβε μέτρα, μολονότι δεν ήταν συνωμότης. Οι συνωμοσιολόγοι συχνά προικίζουν τους εχθρούς τους (είτε είναι η c ia , είτε οι καπιταλιστές, είτε οι Εβραίοι, είτε οι Μασόνοι) με τεράστιες δυνάμεις και θεωρούν ότι είναι σχεδόν αλάνθαστοι. Τίποτα δεν είναι συμπτωματικό ή αθέλητο. Συνεπώς, εφόσον ο Μπους και οι όμοιοι του θα πρέπει να είχαν αντιληφθεί τα σχετικά στοιχεία για επικείμενο τρομοκρατικό χτύπημα, λένε οι συνωμοσιολόγοι, και δεν θα είχαν παραβλάψει τα στοι­ χεία αν δεν ήθελαν να συμβεί τέτοιο χτύπημα, θα πρέ­ πει να συμμετείχαν σε αυτό. Σκεφτείτε, όμως, αυτές τις ενδείξεις της ελάχιστα αλάνθαστης αντίληψης: Η

ins

έβγαλε φοιτητική βίζα σε δύο αεροπειρατές, έξι μήνες μετά την 11η Σεπτεμβρίου.

Επέτρεψαν στον Richard Reid, τον άνθρωπο που προσπάθη­ σε να πυροδοτήσει εκρηκτικές ύλες στο παπούτσι του, να μπει σε αεροπλάνο παρά την ύποπτη συμπεριφορά του καθώς και τη σύσταση της faa να προσέχουν για εκρηκτικές ύλες σε παπούτσια. Οι δημοσιογράφοι έλεγξαν την ασφάλεια των αεροδρομίων μετά την 11η Σεπτεμβρίου και μπόρεσαν να περάσουν όπλα από τον έλεγχο. (Σίγουρα, δεν μπορεί να είναι κα­ λό ότι η κυβέρνηση του Μπους φαίνεται τόσο ηλίθια που δεν μπορεί να προστατεύσει το κοινό). Βεβαίως, οι συνωμοσιολόγοι που βλέπουν όλο χελώνες ώς το τέλος, ίσως να ισχυριστούν μετά ότι καθένα από αυτά τα περιστατικά ήταν εσκεμμένες γκάφες τις οποί­ ες έκαναν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι που συμμετεί­ χαν οτην παραπλάνηση για να δώσουν την εντύπωση ότι είναι ανίκανοι, και για να συγκαλύψουν τα προγενέστερα εγκλήματα των αφεντικών τους. Και ίοως όλες οι «κο­ τσάνες» του Μπους να είναι μέρος του κόλπου. Και η χρήση των ναρκωτικών, και η οδήγηοη υπό την επήρεια αλκοόλ, και η χαμηλή βαθμολογία του οτις Διεθνείς Σχέ­ σεις, ή οτιδήποτε άλλο. Και πάλι, είναι ένα τέλμα που μας αποσπά την προσοχή και είναι αντιπαραγωγικό.

10.

Γιατί δεν είναι αξιόπιστες οι θεωρίες συνωμοσίας που αφορούν την 11η Σεπτεμβρίου; Σε κάθε διαφορετική θεωρία συνωμοσίας, υπάρχουν διάφορες πιθανότητες οχετικά με το ποιος συνωμοτού­ σε. Έτσι, αν λάβουμε υπόψη μας όλους τους συνδυα­ σμούς όσων ήταν αναμεμειγμένοι σε κάθε διαφορετική θεωρία, έχουμε τουλάχιστον μερικές δεκάδες διαφο­ ρετικές θεωρίες συνωμοσίας για την 11η Σεπτεμβρίου. Ο μέσος αριστεριστής υποτίθεται ότι πρέπει να τα διαλευκάνει αυτά, στην πραγματικότητα αδιάκοπα. Κι όμως, ουσιαστικά, καμμία από αυτές τις θεωρίες δεν είναι, έστω, κάπως πειστική. Σκεφτείτε πρώτα εκείνες τις παραλλαγές στις οποίες ο Μπους καταφέρνει να οργανώσει μόνος του τις επιθέ-

27/.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAEL ALBERT/. BEOPIEIIYNQMOIIAI ΗΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

σεις, ίσως μαζί με λίγους έμπιστους συμβούλους. Αι­ σθάνεται κανείς σαν να μπαίνει σε μια Ζώνη του Λυκόφωτος της απροσεξίας, στην πραγματικότητα ακόμη κι αν ασχοληθεί με μια τέτοια συζήτηση, σίγουρα όμως ο Μπους δεν θα μπορούσε να κανονίσει ώστε οι αμερικανοί πράκτορες να ενορχηστρώσουν τη συνωμοσία, χω­ ρίς τη συνεργασία των υψηλόβαθμων αξιωματούχων της cia ή της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών· σίγου­ ρα δεν θα μπορούσε να βάλει την norad να κατευθύνει τα αεροπλάνα με τηλεχειριστήριο, χωρίς τη συνεργασία των υψηλόβαθμων αξιωματούχων της n o rad . Ή, φαντα­ στείτε ότι, η συνωμοσία ήταν η εκδοχή η οποία απαι­ τούσε τον λιγότερο προσχεδιασμό - δηλαδή, ότι ο Μπους εξεπλάγη όταν χτυπήθηκε ο πρώτος πύργος, αλλά έπει­ τα, έχοντας επίγνωση, αποφάσισε να δράσει για να επι­ τρέψει να λάβουν χώρα και τα υπόλοιπα τρομοκρατικά χτυπήματα, με σκοπό να εκμεταλλευτεί προς όφελος του έναν πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, θα μπορούσε να είχε καταλάβει ο Μπους τις επιπτώσεις του πρώτου τρομοκρατικού χτυπήματος, όμως κανείς από τους άλ­ λους υψηλόβαθμους συμβούλους του δεν επέμεινε να λάβει μέτρα; Αν για τον Μπους ήταν αρκετά προφανές πού οδηγούσαν όλα αυτά, δεν θα ήταν προφανές και για τους υψηλόβαθμους συμβούλους εθνικής ασφάλειας, οι οποίοι δεν ήταν ενήμεροι για τη συνωμοσία, ότι κάτι έπρεπε να γίνει; Αυτοί οι σύμβουλοι, θα άφηναν τον Μπους να συνεχίσει την επίσκεψή του στο δημοτικό σχο­ λείο (εκεί όπου βρισκόταν μεταξύ 9 και 9.30 το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου), χωρίς να εηιμείνουν σε μια κατεπει'νουσα σύσκεψη; Αν το ότι ο Μπους αποφάσισε μόνος του, επι τόπου, να επιτρέψει να συνεχιστούν οι επιθέσεις είναι μόλις και μετά βίας αξιόπιστο, δεν πειράζει, σκεφτείτε μια άλλη παραλλαγή: ότι ο Μπους είχε προειδοποιηθεί, εγκαί­ ρως, για εκείνο που επρόκειτο να συμβεί και αποφάσι­ σε να το αφήσει να συμβεί, και πάλι με σκοπό να επω­ φ εληθεί από τον συνακόλουθο πολεμικό πυρετό. Οι Bykov και Israel ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συνέχιζε ο πρόεδρος την επίσκεψή του στο δημοτι­

κό σχολείο μετά το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους, εκτός κι αν το γνώριζε εκ των προτέρων: Μόνο μία ερμηνεία υπάρχει για το ότι οι Μυστικές Υπη­ ρεσίες επέτρεψαν στον Πρόεδρο Μπους να επισκεφθεί το Σχολείο Μπούκερ, το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο Τζωρτζ Μπους, γνώριζε τα σχέδια για την 11η Σε­ πτεμβρίου. Και εφόσον τα γνώριζε, γνώριζε ότι κανείς δεν επρόκειτο να επιτεθεί στο Σχολείο Μπούκερ. [http:/ / www.emperors-clothes.com/indict/indict-3.htm]

Ο συλλογισμός εδώ είναι ότι οποιοσδήποτε αντιλαμβα­ νόταν ότι χτυπήθηκαν οι Δίδυμοι Πύργοι, θα γνώριζε ότι ο πρόεδρος και η χώρα βρίσκονταν σε άμεσο κίνδυνο. Τότε όμως, γιατί οι Μυστικές Υπηρεσίες δεν απαίτησαν την επείγουσα μεταφορά του Μπους σε κάποιο ασφα­ λές μέρος; Αν ο Μπους επρόκειτο να απορρίψει τις προ­ τάσεις των Μυστικών Υπηρεσιών, δεν θα είχαμε δει κά­ ποιες ενδείξεις, από τις 9.05 (όταν χτυπήθηκε ο δεύτε­ ρος πύργος) ως τις 9.30; Κι αν ο Μπους ήταν τόσο έξυπνος ώστε να το σχεδιάσει όλο αυτό, γιατί να παρέμβει στις τυπικές διαδικασίες των Μυστικών Υπηρεσιών; Γιατί να μην τους αφήσει να τον μεταφέρουν επειγό­ ντως σε κάποιο ασφαλές μέρος; Ή, αν οι Μυστικές Υπη­ ρεσίες συμμετείχαν - οι συνωμότες θα μπορούσαν πραγ­ ματικά να είναι βέβαιοι ότι όλοι τους θα μπορούσαν να διατηρήσουν απόλυτη σιωπή για μια συνωμοσία μαζι­ κής δολοφονίας; Ο Μπους αργότερα επέτρεψε στις Μυστικές Υπηρεσίες να τον κρύψουν σε διάφορες στρατιωτικές βάσεις, αντί να επιστρέψει απευθείας στην Ουάσινγκτον, μια απόφα­ ση την οποία πολλοί επέκριναν, γιατί απέτυχε να καθο­ δηγήσει το έθνος την ώρα της κρίσης, θα νόμιζε κανείς ότι με τον προσχεδίασμά, ο Μπους θα είχε κανονίσει ώστε να φαίνεται στην αρχή τόσο επιφυλακτικός όσο χρειάζεται, και σαν ηρωικός ηγέτης αργότερα. Αντ’ αυ­ τού, έμοιαζε σαν να βρίσκεται σε σύγχυση, κι έπειτα έμοιαζε σαν κότα. (Βεβαίως, οι συνωμοσιολόγοι θα έ­ λεγαν ότι η αρχική σύγχυοη και το κρύψιμο ύστερα, όλα τους ήταν μέρος της εξαπάτησης, σαν να βρίσκει κανείς

όλο χελώνες ως το τέλος. Σίγουρα, μερικές φορές απο­ δίδει να προσποιείσαι ότι είσαι ηλίθιος -όπως όταν ο Ρίγκαν δήλωσε ότι δεν μπορούσε να θυμηθεί τίποτα για την υπόθεση Ιράν-Κόντρας- όμως, αυτό συνέβη μόνο όταν ανακαλύφθηκε η συνωμοσία. Ωστόσο, σύμφωνα με αυτούς τους συνωμοσιολόγους, στην υπόθεση της 11ης Σεπτεμβρίου η αρχική συνωμοσία υποτίθεται ότι σκόπευε να κάνει τον πρόεδρο να φαίνεται σαν ηλίθιος). Οι εγκληματίες συνήθως φροντίζουν να προετοιμάζουν το άλλοθι τους. Πρέπει να πιστέψουμε ότι ο Μπους σχέ­ διασε τη μεγαλύτερη τρομοκρατική συνωμοσία εν καιρώ ειρήνης, και δεν μπήκε στον κόπο να σκεφτεί προ­ σεκτικά τι θα έκανε τη συμπεριφορά του να φαίνεται λιγότερο ύποπτη και περισσότερο αξιέπαινη; Μήπως όλοι όσοι άκουσαν για τη δεύτερη επίθεση στο World Trade Center, στις 9.05 το πρωί, κατάλαβαν αμέ­ σως τι συνέβαινε; Ορισμένοι συνωμοσιολόγοι, ισχυρί­ ζονται πως ναι. Τότε όμως, γιατί η faa δεν καθήλωσε όλες τις εσωτερικές πτήσεις ώς τις 9 .40 π.μ.; (Evan Thomas & Mark Hosenball, Newsweek, 24 Σεπτεμ­ βρίου 2 00 1.) Ήδη, ήταν γνωστό ότι είχε γίνει αεροπει­ ρατεία σε τέσσερα αεροπλάνα, τα δύο είχαν ήδη συ­ ντρίβει σε κτίρια τουλάχιστον μισή ώρα νωρίτερα. Υπάρ­ χουν δύο πιθανότητες. Είτε ότι η faa, επίσης, συμμετείχε στη συνωμοσία, και έκτοτε οι αξιωματούχοι της σιω­ πούν, ή αλλιώς ότι εκείνο το πρωί επικρατούσε πραγμα­ τική σύγχυση και ήταν πολύ πιθανό να μην γνώριζαν τι συνέβαινε. Άλλωστε, ακόμη κι αν η faa συμμετείχε στη συνωμοσία, δύσκολα καταλαβαίνει κανείς ποιο οκοπό θα εξυπηρετούσε η καθυστέρηση της καθήλωσης των αεροπλάνων. Το τέλμα. Ποιοι άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι θα μπορούσαν να έχουν αναμειχθεί στη συνω­ μοσία, εκτός από τον Μπους; Ο Μπύκοφ και ο Ίσραελ λένε (χωρίς να έχουν συγκεκριμένα στοιχεία) ότι ο Ράμσφελντ και ο Μάγερς, ο Υπουργός Άμυνας και ο διοικη­ τής του Επιτελείου Εθνικής Άμυνας είχαν αναμειχθεί. Αν θέλουν να ισχυριστούν ότι, σύμφωνα με την εδραιω­ μένη ιεραρχική σειρά, είναι οι υπεύθυνοι για την προ­ στασία της εθνικής ασφάλειας των ηπα και ότι απέτυ-

χαν, αυτό οίγουρα αληθεύει, όμως μόλις και μετά βίας είναι κάτι που θα δικαιολογούσε το πολιτικό ενδιαφέ­ ρον της Αριστερός. Ο Μπύκοφ και ο Ίσραελ, όμως, δεν θέλουν να διατυπώσουν αυτόν τον ισχυρισμό. Λένε κα­ τηγορηματικά: «Η συμπεριφορά τους, όπως περιγράφεται από τα μ μ ε , παρουσιάζει την εικόνα της σύγχυ­ σης, της αφέλειας και της έλλειψης ετοιμότητας. Όμως, θα αποδείξουμε ότι αυτή η εικόνα ήταν επινοημένη». [http://www.emperors-clothes.com/indict/indict-2.htm]

Υποτίθεται λοιπόν, ότι πρέπει να πιστέψουμε ότι οι υψη­ λόβαθμοι αξιωματούχοι του Πενταγώνου κανόνισαν μια επίθεση στο Πεντάγωνο, όπου δούλευαν πολλοί φίλοι τους και πολλοί κορυφαίοι σύμβουλοί τους. (Ναι, ίσως να κανόνιζαν ώστε οι στενότεροι φίλοι τους να βρίσκο­ νταν στην άλλη πλευρά του κτιρίου, όμως αυτό φαίνεται μάλλον δύσκολο να επιτευχθεί - και τώρα βρισκόμαστε μέσα στο τέλμα, ο ένας ισχυρισμός ακολουθεί τον άλ­ λον, και πάλι). Και γιατί, παρεπιπτόντως, να επιτεθούν στο Πεντάγωνο; Μήπως ο Μπους δεν θα είχε την ίδια υποστήριξη στον πόλεμό του κατά της τρομοκρατίας αν είχε χτυπηθεί μόνο το World Trade Center, και όχι το Πεντάγωνο; Μήπως ήταν αναμεμειγμένη η c ia ; Αν δεν ήταν, πώς οι συνωμότες θα μπορούσαν να είναι σίγουροι ότι η cia δεν θα ανακάλυπτε τη συνωμοσία και δεν θα σήμαινε συναγερμό; Ωστόσο, αν η cia ήταν αναμεμειγμένη, τι θα λέγατε για το γεγονός ότι ο αρχηγός της c ia , ο Τζώρτζ Τένετ, είχε διοριστεί από τον Κλίντον. (Ναι, οι Δημοκρα­ τικοί είναι ιμπεριαλιστές όπως και οι Ρεπουμπλικανοί· όμως μια εμπιστευτική συνωμοσία για να διαπραχθούν μαζικές δολοφονίες, ενδεχομένως να οργανώνεται προ­ σεκτικά. Και αν οι Δημοκρατικοί συμμετείχαν οτη συνω­ μοσία, τότε γιατί άνθρωποι όπως η Χίλαρυ Κλίντον απαι­ τούν τη διερεύνηοή της;) Μπορεί κανείς να υφάνει έναν μεγαλύτερο ιστό, με περισσότερες χελώνες, επ’ άπει­ ρον. Δεν υπάρχει κάτι που να αποδεικνύει το αντίθετο, προπαντός για γεγονότα τα οποία είναι, σε μεγάλο βαθ­ μό, εκτός των ορίων της έρευνάς μας. Όχι όμως για εκείνους που βλέπουν όλο «χελώνες ως το τέλος».

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAEL ALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

Ένας από τους πιο οτενούς φίλους του Μπους είναι ο Τεντ Όλσον. Ο Όλσον υπερασπίστηκε ενώπιον του Ανώ­ τατου Δικαστηρίου τον Μπους στην υπόθεση της διαφιλονικούμενης εκλογής του, και σε αντάλλαγμα έγινε α­ ναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης. Μήπως ο Όλσον συμμετείχε στη συνωμοσία; Έχει καμιά σημασία που η σύζυγος του Όλσον, η Μπάρμπαρα, βρισκόταν μέοα στο αεροπλάνο που χτύπησε το Πεντάγωνο; Μήπως κι αυ­ τό, επίσης, έγινε απλώς για να παραπλανήσει τους ανα­ κριτές σχετικά με τη συνωμοσία; (Ναι, ξέρουμε, ο Τεντ ίσως ήθελε να παρατήσει την Μπάρμπαρα για κανένα τοπ μόντελ, και η Μπάρμπαρα να μην του έδινε διαζύ­ γιο, οπότε ολόκληρη η συνωμοσία να ήταν το πρόσχημα για να χωρίσει ο Τεντ). Και ο ΤζωνΆσκροφτ, ο υπουργός Δικαιοσύνης; Μήπως συμμετείχε κι αυτός; Ως εμπνευστής του Πατριωτικού Νόμου, ο οποίος εγκρίθηκε χάρη στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, φαίνεται ότι κάτι είχε να κερδίσει από την 11η Σεπτεμβρίου. Και γνωρίζουμε ότι το FBI του είχε ζητήοει από τον Ιούλιο να αποφεύγει, για την ασφάλειά του, τις εμπορικές πτήσεις {Newsweek, 27 Μαΐου 2002). Μήπως αυτό δεν αποδεικνύει συνωμοσία; Λοιπόν, όχι. Ίσως δείχνει μια αναίσθητη αδιαφορία για την ευημερία του αμερικανικού λαού -α ντί να κάνουν ασφαλείς τους ουρανούς για όλους τους επιβάτες, φρο­ ντίζουν τους προνομιούχους και αδιαφορούν για τους υπόλοιπους- όμως, δεν υποδηλώνει ότι ο Άσκροφτ, ή οποιοσδήποτε άλλος, γνώριζε για την 11η Σεπτεμβρί­ ου. (Για παράδειγμα, η ηγεσία, συχνά, έχει πρόσβαση σε καλύτερη ιατρική περίθαλψη από τον υπόλοιπο λαό· αντί να βελτιώσουν την ιατρική περίθαλψη για όλους, οι εγωιστικές ελίτ παρέχουν πρώτης τάξεως περίθαλψη στους εαυτούς τους, και αφήνουν τους άλλους να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους. Βεβαίως, είναι ποταπή συ­ μπεριφορά, όμως παράγεται συστηματικά από τους θε­ σμούς των κοινωνιών στις οποίες κυριαρχούν ο καπιτα­ λισμός και οι ελίτ, και διαφέρει κατά πολύ από το να αφήνεις να εννοηθεί ότι μέλη της ελίτ κάνουν εγχύσεις καρκινικών κυττάρων στο σύνολο του πληθυσμού.) Οπωσ­

δήποτε, αν ο Άσκροφτ ήταν ενήμερος για τη συνωμοσία της 11ης Σεπτεμβρίου, ασφαλώς άφησε εκτεθειμένο τον εαυτό του σε κατηγορίες για προφανή ανικανότητα, απορρίπτοντας, τους μήνες που προηγήθηκαν την 11η Σεπτεμβρίου, τα αιτήματα του fbi για περισσότερους αντι-τρομοκρατικούς αναλυτές (Newsweek, 27 Μαΐου 2 0 0 2 ). Αν, για να συνεχίσουμε την παράταξη επιλογών, όπως σε μερικές εκδοχές της συνωμοσιολογίας, τον Μπιν Λά­ ντεν τον ελέγχει, ή τον απομιμείται, η κυβέρνηση των ηπ α , τότε γιατί, αφενός, οι συνωμότες δεν κανόνισαν ώστε τα «στοιχεία» να εμπλέκουν το Ιράκ (ένα μέρος στο οποίο ανυπομονούν να εισβάλλουν, πολύ περισσό­ τερο απ’ ότι στο Αφγανιστάν;) Οι αεροπειρατές θα μπο­ ρούσαν να αφήσουν πίσω τους κάθε είδους υλικό, το οποίο θα συνδέονταν με τον Σαντάμ Χουσείν. Η διαθή­ κη του Μοχάμεντ Άτα θα μπορούσε να αναφερόταν σε κεφάλαια και καθοδήγηση από τη Βαγδάτη. Αν, αφετέ­ ρου, οι αμερικανοί συνωμότες δεν έλεγχαν τον Μπιν Λάντεν, αλλά γνώριζαν τα σχέδιά του μόνο μέσω κά­ ποιας ηλεκτρονικής ή ανθρώπινης κατασκοπείας, τότε πώς θα μπορούσαν να είναι βέβαιοι ότι το αεροπλάνο που θα χτυπούσε το Πεντάγωνο δεν θα χτυπούσε αντί γ ι’ αυτό, κάποιον άλλον στόχο για τον οποίο να ενδιαφέ­ ρονταν πραγματικά; Ο Μπους, βεβαίως, δεν γνωρίζει καθόλου Ιστορία. Όμως, αν κάποιος από τους ευφυείς ανθρώπους που τον περιστοιχίζουν συμμετείχε στη συνωμοσία, σίγουρα θα του είχε πει πόσο δύσκολα παραμένει κάτι μυστικό. Ο Κίσσινγκερ, διέταξε τη μυστική πλαστογράφηση αρ­ χείων που ανέφεραν την τοποθεσία που βομβάρδιζαν τα αμερικανικά αεροπλάνα στην Ινδοκίνα, για να απο­ κρύψει το γεγονός ότι η Καμπότζη ήταν στόχος. Το απο­ κάλυψε ένας χειριστής ραντάρ. Και αυτό που διακυβευόταν, ήταν κάτι για το οποίο πολλοί αμερικανοί στρατιώ­ τες ίσως και να μην πολυενδιαφέρονταν. Όμως, αν πρό­ κειται για μια συνωμοσία στην οποία είναι αναμεμειγμένοι εκατοντάδες άνθρωποι, προκειμένου να διαπραχθεί η μαζική δολοφονία χιλιάδων Αμερικανών, οι οποίοι δεν

θα μπορούσαν να θεωρηθούν ζώα, ή «άλλοι», κ.λπ. αυτό είναι ένα μυστικό που θα ήταν εκπληκτικό αν περίμενε κανείς ότι θα παρέμενε μυστικό. Να διακινδυνεύ­ σεις κάτι τέτοιο, πόσο μάλλον όταν ήδη έχεις τεράστια δύναμη, απλώς δεν γίνεται πιστευτό.

Και όσον αφορά τους παλιόιερους δεσμούς του Μπιν Λάντεν με τις ΗΠΑ; Μήπως δεν αποκαλύπτουν τις μυ­ στικές ρίζες της συνωμοσίας; Οι φανατικοί των συνωμοσιών έδωσαν μεγάλο βάρος στην κατάθεση του Michael Springman, πρώην διπλω­ ματικού αντιπρόσωπου των ηπα στην Τζέντα της Σαουδι­ κής Αραβίας. Ο Σπρίνγκμαν, αφηγήθηκε ότι έλαβε δια­ ταγές από τους ανώτερους του για να επιτρέψει την είσοδο στις ηπα σ' έναν μεγάλο αριθμό Αράβων για τρο­ μοκρατική εκπαίδευση. Όμως, ο Σπρίνγκμαν υπηρέτη­ σε στην Τζέντα όσο η Σοβιετική Ένωση βρισκόταν ακό­ μη στο Αφγανιστάν. Έτσι, ο Σπρίνγκμαν δεν μπορεί να καταθέσει κάτι που δεν το γνωρίζουμε ήδη: δηλαδή, ότι η c ia υποστήριζε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και άλλους άραβες τρομοκράτες στο Αφγανιστάν. Γιατί αυτό πρέπει να συνεπάγεται ότι επειδή οι ηπα υποστήριζαν τον Μπιν Λάντεν (ή άλλους συγκεκριμένους τρομοκράτες) κάποια χρονική στιγμή, έκτοτε αυτοί οι τρομοκράτες πρέπει να δουλεύουν ακόμη για την κυβέρνηση των ηπ α ; Δεν το συνεπάγεται βεβαίως. Ο ίδιος ο Σπρίνγκμαν είναι ζω­ ντανό παράδειγμα ανθρώπου ο οποίος, κάποια στιγμή δούλευε για την κυβέρνηση των ηπα κι έπειτα η συνερ­ γασία του τελείω σ ε. Ένας άλλος είνα ι ο M ichael Ruppert, πρώην αστυνομικός, και κορυφαίος συνωμοσιολόγος σήμερα. Ορισμένες θεωρίες συνωμοσίας ισχυρίζονται ότι η συ­ νεργασία του Μπιν Λάντεν με τις ηπα δεν τελείωσε ποτέ. Για παράδειγμα, το 1995 οι ηπα απέρριψαν την προσφορά του Σουδάν για έκδοση του Μπιν Λάντεν. Ο ΤζάρεντΊσραελ λέει, «η απλούστερη εξήγηση» είναι «ότι ο Μπιν Λάντεν ήταν κεφάλαιο των ηπα - είτε μέλος της

είτε κάποιος τον οποίο χρησιμοποιούσε η c ia .» Ίσως οι συγγραφείς της Washington Post να υπαινίσσονταν αυτή την ερμηνεία όταν έγραψαν: c ia ,

«Και έγιναν οι απαρχές ενός δημόσιου διαλόγου, ο ο­ ποίος έχει ενταθεί τον τελευταίο καιρό, σχετικά με το αν οι ηπα ήθελαν να παραπέμψουν σε δίκη τον Μπιν Λάντεν ή να τον αντιμετωπίσουν σαν συναγωνιστή στην αντίσταση» ( Washington Post, 3 Οκτωβρίου 2001). Και ο Τζάρεντ Ίσραελ προσθέτει: «Προσέξτε τη φράση “να τον αντιμετωπίσουν” , όπως λέμε να “ κάνουμε σαν να ήταν” » [http://www.emperors-clothes.com/news/probestopi.htm]

Οι συγγραφείς όμως της Washington Post («συγγραφέ­ ας», στην πραγματικότητα) δεν υπαινίσσονταν κάτι τέ­ τοιο. Αναφέρονταν στο διάλογο μέοα στην κυβέρνηση των ηπ α , για το αν θα έπρεπε να δικάσουν τον Μπιν Λάντεν, ή να τον σκοτώσουν. (Το άρθρο συνεχίζει, λέγο­ ντας ότι οι αξιωματούχοι των ηπα ήταν απρόθυμοι να δικάσουν τον Μπιν Λάντεν στις η π α -μ ια απροθυμία που εκφράστηκε, επίσης, και μετά την 11η Σεπτεμβρίουκαι επιχείρησαν να εκδοθεί στην Σαουδική Αραβία, ό­ που θα αποκεφαλιζόταν με συνοπτικές διαδικασίες, ό­ μως οι Σαουδάραβες δείλιασαν.) Οι θιασώτες των συνωμοσιών έδωσαν επίσης μεγάλη προσοχή σ’ ένα δημοσίευμα του Figaro, το οποίο δια­ τείνεται ότι στελέχη της cia συναντήθηκαν με τον Οοάμα Μπιν Λάντεν σε νοσοκομείο των Ηνωμένων Αραβι­ κών Εμιράτων τον Ιούλιο του 2001. Αυτό το δημοσίευ­ μα ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε και υπάρχουν πολλοί λόγοι για να αμφισβητείται. Το άρθρο ισχυρίζεται ότι «οι πρά­ κτορες της cia στην περιοχή, οι οποίοι είναι πασίγνω­ στοι στο Ντουμπάι» καυχήθηκαν σε φίλους τους ότι συνα­ ντήθηκαν με τον Μπιν Λάντεν. Η πλέον ειδεχθής συνω­ μοσία στην Ιστορία θα μπορούσε να ανατεθεί σε κά­ ποιον πασίγνωστο πράκτορα της c ia , ο οποίος φλυαρεί με τους φίλους του; Και το οχέδιο να τεθεί σε εφαρμο­ γή; Αυτόν ακριβώς τον τρόπο θα επέλεγαν οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών για να

STEPHEN R. SHALOM KAI MICHAEL ALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

επικοινωνήσουν με έναν συμμέτοχο στη συνωμοσία. Ο διευθυντής του νοσοκομείου διέψευοε το δημοσίευμα, παρατηρώντας ότι «το νοσοκομείο μας είναι πολύ μικρό για να μπορέσει κανείς να μπει κρυφά και να περάσει απαρατήρητος» (Joseph Fitchett, International Herald Tribune, I n Νοεμβρίου 2001). θα πρέπει να σημειω­ θεί ότι δεν πιστεύουν όλοι οι συνωμοσιολόγοι αυτό το δημοσίευμα· ένας τους ισχυρίζεται ότι, ουσιαστικά, το δημοσίευμα ήταν κατασκευασμένο από τη cia: Αν ο Μπιν Λάντεν όντως συναντήθηκε με στελέχη της cia, «γιατί μας το λένε; Απάντηση: Επειδή θέλουν να το γνωρίζου­ με. Ερώτηση: Γιατί θα ήθελαν να το “ γνωρίζουμε” ; Απά­ ντηση: Επειδή εξυπηρετεί τους σκοπούς τους» [http:// www.public-action.com/911/ob_cia.html]. Τα ίδια στοιχεία, δύο ερμηνείες, τρεις ερμηνείες, δεν πειράζει, όλο χελώνες ώς το τέλος.

12.

Και όσον αφορά το ποιος επωφελείται για να φανεί ποιος πρέπει να είναι υπεύθυνος - αυτό δεν συνεπά­ γεται συνωμοσία; Στις αστυνομικές ιστορίες, υπάρχει η εμπειρική μέθο­ δος να ρωτάς ποιος επωφελείται. Συχνά αυτό είναι χρή­ σιμο, αλλά σπανίως είναι καθοριστικό. Κατ’ αρχήν, γνω­ ρίζουμε από τα αστυνομικά μυθιστορήματα ότι συχνά οι ύποπτοι που έχουν κίνητρο είναι περισσότεροι του ε­ νός. Μήπως κερδίζει κάτι η κυβέρνηση των ηπα από την 11η Σεπτεμβρίου; Ναι, βεβαίως. Το Ισραήλ; Ναι, βεβαίως. Και όσον αφορά τη Ρωσία (η οποία τώρα απο­ κτά μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στην Τσετσενία); Επίσης ναι. Και η Κίνα; Ναι, επίσης, με την ελευθερία κινήσεων στην Ξινγιάνγκ, και τη μείωση της πιθανότη­ τας να επιχειρήσουν οι ηπα να την απομονώσουν. Αν εξετάσει κανείς την ιστορία και εφαρμόσει αβασάνι­ στα και μηχανικά την αρχή του «ποιος επωφελείται;», θα διαπιστώσει ότι είναι ανεπαρκής οδηγός για την κα­ τανόησή της. Η τραγωδία της πυρκαγιάς του 1911 στο εργοστάσιο υποκαμίσων Triangle Shirtwaist (όπου πέ-

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣΉ ΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

θαναν 146 γυναίκες, επειδή ο εργοδότης τους κλείδω­ νε την έξοδο για να μην μπορούν να κάνουν διαλείμμα­ τα) ήταν θείο δώρο για την Ένωση Εργατριών Ιματισμού - θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι η Ένωση κρυβόταν πίσω από την πυρκαγιά; Η βόμβα που εξερράγη στην εκκλησία των Βαπτιστών, στο Μπέρμινχαμ της Αλαμπά­ μα, βοήθησε να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη για τη νομοθεσία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μήπως η βόμβα ήταν συνωμοσία των διεκδικητών των ανθρώπι­ νων δικαιωμάτων; Η επανάσταση των Μπολσεβίκων μπό­ ρεσε να γίνει χάρη στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μήπως οι Μπολσεβίκοι κρύβονταν πίσω από τη δολοφονία του Αρχιδούκα Φερδινάνδου, το 1914, στο Σεράγεβο; Ο Θεόδωρος Ρούζβελτ έγινε πρόεδρος μετά τη δολοφο­ νία του Μακ Κίνλεϊ. Μήπως ήταν ο μυστικός χρηματο­ δότης που κρυβόταν πίσω από τον δολοφόνο Λέον Τσόλγκας [Leon Czolgosz]; Το «ποιος επωφελείται;» παρουσιάζει άλλο ένα πρό­ βλημα για την ιστορική ανάλυση. Μ ερικές φορές, ε ί­ ναι αρκετά εύκολο να προβλεφθούν οι συνέπειες μιας ενέργειας. Σκοτώνετε την ασφαλισμένη, εύπορη σύ­ ζυγό σας και κληρονομείτε πολλά λεφτά. Ποιές είναι, όμως, οι συνέπειες για μια χώρα που ταλαντεύεται στο χείλος της οικονομικής ύφεσης, αν προκαλέοεις ζημι­ ές εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων; Ο Τζωρτζ Μπους, βεβαίως, θυμόταν την εμπειρία του πατέρα του, η δημοτικότητα του οποίου στον πόλεμο δεν τον βοήθησε να ξανακερδίσει τις εκλογές στα πρόθυρα μιας οικονομικής ύφεσης. Και όσο πατριωτισμό κι αν προέβλεπε κανείς ενώπιον της οικονομικής κρίσης, αληθεύει επίσης ότι οι πρόεδροι κατηγορούνται συχνά για πράγματα που δεν πηγαίνουν καλά υπό την εποπτεία τους. Εξίσου προβλέψιμη με την κατακόρυφη άνοδο της δημοτικότητας του προέδρου στο διάστημα του πολέμου, ήταν το ότι η αναπόφευκτη έρευνα για το ποιος ήταν υπεύθυνος θα οδηγούσε πολλούς -κ ά ­ ποιον πράκτορα του fb i , κάποιον γραφειοκράτη της faa- να επιχειρήσουν να προστατεύσουν τα δικά τους νώτα, υποδεικνύοντας τους πιο υψηλόβαθμους. Κατά

37 /.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAELALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

πόσον ο Μπους θα βγει πιο ισχυρός ή πιο αδύναμος δεν είναι καθόλου προφανές.

13.

Ασφαλώς, όμως, η κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι ικανή να διαπράξει ωμότητες, έτσι δεν είναι; Αυτό δεν κάνει αξιόπιστη μια συνωμοσία; Ο Μπους μπορεί να σκοτώνει εκατομμύρια ξένους, εκα­ τομμύρια ανώνυμους Αμερικανούς (με το κάπνισμα, αλ­ λά πιθανότατα δεν τους πυροβολεί, και πιθανότατα δεν θα σκότωνε τη μητέρα του (ναι, ίσως αν επρόκειτο να τον καταδώσει, και τα λοιπά, αλλά δεν θα το έκανε ασυ­ ναίσθητα ή εύκολα). Δέκα μέλη της άρχουσας τάξης, κατά πάσα πιθανότητα, θα μπορούσαν να συνωμοτήσουν να σκοτώσουν 1.000 ξένους και να πάρουν το μυστικό στον τάφο τους, αλλά είναι μάλλον απίθανο ότι θα συ­ νωμοτούσαν να σκοτώσουν 1.0 00 Αμερικανούς ή τις μητέρες τους και να είναι βέβαιοι ότι αυτό θα παρέμε­ νε μυστικό. Οι συνωμοσιολόγοι υποδεικνύουν ότι το έγγραφο της Επιχείρησης Νόρθγουντς αποδεικνύει ότι η ηγεσία των ηπα ήταν ικανή για την 11η Σεπτεμβρίου. Το έγγραφο είναι ένα άκρως απόρρητο μνημόνιο του Επιτελείου Εθνι­ κής Άμυνας, του 1962, το οποίο δημοσιεύτηκε πρό­ σφατα, και προτείνει τη σκηνοθεσία επιθέσεων σε αμε­ ρικανικούς στόχους, με τρόπο που να φαίνεται ότι προέρ­ χονται από την Κούβα, για να μπορέσουν να δικαιολογή­ σουν μια επίθεση των ηπα στην Κούβα. Έτσι, ο Τζάρεντ Ίσραελ γράφει: «Γι’ αυτόν το λόγο, η Επιχείρηση Northwoods είναι τόσο σημαντική. Γιατί σήμερα γνωρίζουμε ότι, το 1962, το Επιτελείο Εθνικής Άμυνας πρότεινε να σκηνοθετηθούν ψεύτικες επιθέσεις οι οποίες θα κατέστρεφαν περιου­ σία των ηπα, θα σκότωναν Κουβανούς πρόσφυγες και αμερικανούς πολίτες, με σκοπό να δημιουργηθεί ένα κύμα οργής και αγανάκτησης, έτσι ώστε να δικαιολογή­ σουν μια εισβολή στην Κούβα...» [http://www.emperorsclothes.com/images/north-int.htm]

38/.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

Όμως, όπως γνωρίζει ο Τζάρεντ Ίσραελ -κα ι πιο κάτω στο άρθρο του το παραδέχεται, μολονότι όλοι οι άλλοι που αναφέρουν αυτό το έγγραφο το αγνοούν- το Επι­ τελείο Εθνικής Άμυνας δεν απαίτησε να σκοτωθούν αμερικανοί πολίτες. Όντως, πρότεινε να βυθίσουν ένα πλοίο που μετέφερε Κουβανούς πρόσφυγες (μολονότι δεν γνωρίζουμε κατά πόσον το Επιτελείο Εθνικής Άμυ­ νας θα κανόνιζε ώστε να ήταν διαθέσιμο, κατά τύχη, ένα πλοίο των ηπα για να περισυλλέξει από τη θάλασ­ σα τους πρόσφυγες), όμως όσον αφορά την κατάρριψη ενός αεροπλάνου γεμάτου με αμερικανούς φοιτη­ τές, το σχέδιο ήταν να αλλάξουν ένα πραγματικό αερο­ πλάνο με φοιτητές, με ένα άλλο «μη επανδρωμένο» σκάφος το οποίο, υποτίθεται, ότι θα καταρρίπτονταν από τους Κουβανούς. Σε κάποιο άλλο σημείο, η Επι­ χείρηση Νόρθγουντς προτείνει να ανατιναχθεί ένα πλοίο των ηπα στον Κόλπο του Γκουαντανάμο για να εηαναληφθεί το «θυμηθείτε το Μέην»,4 όμως αναφέρεται κατηγορηματικά σε «ανύπαρκτο πλήρωμα». Το έγγρα­ φο, προτείνει επίσης να επιτεθούν σε Κουβανούς πρό­ σφυγες στις ηπα «ακόμη κι αν τους τραυματίσουν». Αοιπόν, αν αυτό το έγγραφο υποτίθεται ότι καταδεικνύ­ ει για τι είναι ηθικά ικανοί οι αξιωματούχοι των η π α , μάλλον φανερώνει ότι είναι ικανοί να ψεύδονται, να εξαπατούν, να συνωμοτούν για να διεξάγουν έναν επι­ 4. To U.S.S. Maine, πλοίο του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, αγκυροβολημένο οπολιμάνι της Αβάνας ανατινάχτηκε και βυθίστηκε στις 15 Φεβρουάριου 1898. Το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό διεξήγαγε επίσημες ανακρίσεις για τα αίτια της τραγωδίας, όμως ποτέ δεν ανακαλύφθηκε ο υπεύθυνος. Οστόσο, ο αμερι­ κανικός Τύπος είχε διαφορετική γνώμη η εφημερίδα του William Randolph Hearst, New YorkJournal, αφιέρωνε καθημερινά τουλάχιστονοχτώσελίδες για το θέμα. «Ευθύνονται οι θρασύδειλοι Ισπανοί», ωρύονταν τα πρωτοσέλιδα άρ­ θρα. Οι υπόλοιπες αμερικανικές εφημερίδες ακολούθησαντηγραμμήτου Hearst και απαιτούσαν «εκδίκηση για το Μέηνmi την αμερικανική τιμή». Σε λίγο και­ ρό, όλοι φώναζαν με μια φωνή, στις εφημερίδες, στους δρόμους, στους δια­ δρόμους του Κογκρέσου: «θυμηθείτε το Μέην'. Ας πάει στοδιάολο η Ισπανία!» Στις 21 Απριλίου, υπότην πίεση των συνεηαρμένων αναγνωστών του Hearst, ο William McKinley υποχώρησε και ενέκρινε την απόφαση του Κογκρέσου για ένοπλη επέμβαση στην Κούβα. 0 Ισπανο-αμερικανικός πόλεμος είχε αρχίσει, και εκείνοι πουτον έφτιαξαν τον χαρακτήρισαν ως έναν«θαυμάσιο μικρό πόλε­ μο». [Σ.τ.μ.]

39/.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAEL ALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

θετικό πόλεμο - όχι όμως και να σκοτώνουν αμερικανούς πολίτες. Επιπλέον, απ’ όσο μπορούμε να ξέρουμε, το οχέδιο που πρότεινε το Επιτελείο Εθνικής Άμυνας απορρίφθηκε από την πολιτική ηγεσία των ηπ α . (Ουσιαστικά, δεν χρειαζόμαοταν αυτό το έγγραφο για να μάθουμε ότι οι αμερικανοί πολιτικοί ήταν διατεθειμένοι να διαστρεβλώ­ σουν ένα συμβάν για να δικαιολογήσουν μια εισβολή στην Κούβα. Γνωρίζουμε, εδώ και αρκετό καιρό, ότι κατά τη διάρκεια της πυραυλικής κρίσης στην Κούβα, ο Ρόμπερτ Κέννεντυ πρότεινε ότι η Ουάσινγκτον θα έπρε­ πε να σκηνοθετήσει ένα συμβάν του τύπου «θυμηθείτε το Μέην», ως δικαιολογία για πόλεμο). Αξίζει να ση­ μειωθεί, ότι δεν υποστηρίζουν όλοι οι συνωμοσιολόγοι το έγγραφο της Επιχείρησης Νόρθγουντς. Η Κάρολ Α. Βάλενταϊν ισχυρίζεται ότι το ίδιο το έγγραφο είναι πλαστογραφημένο, πιθανότατα κατασκευασμένο από τις μυ­ στικές υπηρεσίες του Ισραήλ, όπως αποδεικνύει το γε­ γονός ότι χρησιμοποιεί τη φράση «φοιτητές του Κολλεγίου που λείπουν σε διακοπές», την οποία, λέει η Βάλενταϊν, κανείς Αμερικανός δεν θα χρησιμοποιούσε, [http:/ /www. public-action.com/911/northwds.html]

Φανταστείτε, λοιπόν, να διάβαζε την προηγούμενη πα­ ράγραφο ένας συνεπής συνωμοσιολόγος. Σε όποια πλευ­ ρά κι αν βρίσκονται, σχετικά με την Επιχείρηση Νόρθγουντς, μπορούν να συνεχίζουν τη συζήτηση και τους ισχυρισμούς, να συσσωρεύουν υποθέσεις, άφθονες χε­ λώνες - και τι πρέπει να κάνει κανείς; Πότε λέει κανείς, «Αρκετά! Αυτό απλώς μας αποσπά την προσοχή από σοβαρές προτεραιότητες»; Πολύ νωρίς, σύμφωνα με την άποψή μας; Κάπως αργότερα; Ακόμη πιο αργά; Πο­ τέ; Ο καθένας πρέπει να αποφασίσει για τον εαυτό του.

14.

Γιατί οι θεωρίες συνωμοσίας είναι δημοφιλείς στους επικριτές της αδικίας; Βεβαίως, η συνωμοσιολογία, η οποία επισημαίνει τις ατομικές ενέργειες είναι ο τρόπος με τον οποίο λει-

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ Ή ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

τουργούν οι διώκτες. Άλλωστε, πρέπει να αναγνωρίσουν άμεσα αίτια και δράστες για να τιμωρήσουν. Όμως, για­ τί η συνωμοσιολογία συγκινεί τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται να αλλάξουν την κοινωνία; Πολλές πιθανές απαντήσεις προκύπτουν. Πρώτον, τα στοιχεία που αποκαλύπτουν οι θεωρίες συ­ νωμοσίας μπορούν να αναγνωρίσουν πραγματικά γεγο­ νότα, τα οποία χρειάζονται άλλη ερμηνεία. Επιπλέον, η περιγραφή των διαπλοκών, με κάθε λεπτομέρεια, μπο­ ρεί να γίνει εθιστική. Λύνουμε ένα γρίφο, και συνεχί­ ζουμε να βρίσκουμε κι άλλους για να αποκαλύψουμε. Το μυστηριώδες μας ελκύει. Είναι μελοδραματικό, ζω­ ντανό και ανθρώπινο. Και μπορούμε να κάνουμε σταθε­ ρή πρόοδο, όπως στη διαλεύκανση μιας δολοφονίας. Τέλος, η επιθυμία για ανταπόδοση τροφοδοτεί τη λεη­ λασία των προσωπικών λεπτομερειών. Είναι δημοσιο­ γραφικό καθήκον, με ξεκάθαρες παραμέτρους και προ­ σφέρει προφανή ικανοποίηση, εκτός, βεβαίως, κι αν απορρίπτει κανείς τη συλλογιστική, τη λογική, τη μέθο­ δο, και τις προτεραιότητες εν γένει. Δεύτερον, οι θεωρίες συνωμοσίας έχουν εύκολα υπο­ νοούμενα. Υπαινίσοονται ότι, κάποτε, όλα ήταν μια χα­ ρά και ότι μπορούν να ξαναγίνουν όπως πρέπει, μόνο αν απομακρυνθούν οι συνωμότες. Οι θεωρίες συνωμο­ σίας ερμηνεύουν τα δεινά χωρίς να μας εξαναγκάζουν να αποκηρύξουμε τους βαθύτερους κοινωνικούς θε­ σμούς. Μας επιτρέπουν να παραδεχτούμε τη φρίκη, να εκφράσουμε την αγανάκτησή μας και το θυμό μας και να ξεκινήσουμε βεντέττες, χωρίς όμως να απορρίπτου­ με τους βασικούς κανόνες της κοινωνίας. Ανακαλύπτου­ με ότι κάποιος κυβερνητικός αξιωματούχος ή κάποιος δικηγόρος των πολυεθνικών είναι κακός, αλλά η καθαυ­ τό κυβέρνηση και ο καθαυτό νόμος παραμένουν μια χαρά. Παροτρύνουμε τον κόσμο να φτιάξει ομελέτα, χω­ ρίς να σπάσουν αυγά. Μπορούμε να απορρίπτουμε συ­ γκεκριμένους υποψήφιους, όχι όμως την κυβέρνηση, συγκεκριμένους διευθυντές εταιρειών, όχι όμως τον κα­ πιταλισμό, συγκεκριμένους συγγραφείς, εκδότες, ακό­ μη και ιδιοκτήτες εντύπων, όχι όμως τα μ μ ε του κυ-

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAEL ALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

ρίαρχου ρεύματος. Μπορούμε να απορρίπτουμε τους διεφθαρμένους δημαγωγούς, όχι όμως τους βασικούς θεσμούς. Και μπορούμε να συνεχίσουμε να προσφεύ­ γουμε οτους θεσμούς για αναγνώριση, κοινωνική κατα­ ξίωση, ή αμοιβές. Τρίτον, είναι τουλάχιστον πιθανόν ότι για τους αριστερι­ στές, οι θεωρίες συνωμοσίας ίσως να παρέχουν μια εύκολη και γρήγορη διέξοδο για το πάθος που δεν εκ­ δηλώνεται και καταπνίγεται, αντί να κατευθυνθεί προς στόχους που φαίνονται ακατανίκητοι ή ότι θα μπορού­ σαν να αντεπιτεθούν. Αυτό συμβαίνει όταν οι θεωρίες συνωμοσίας μετατρέπονται σε θεωρίες του εξιλαστήριου θύματος. Κάποια μειοψηφία, κάποιος εχθρός, στιγματί­ ζεται, και τα γαμψά νύχια του αρπακτικού αποκαλύπτο­ νται. Ο ρατσισμός και οι συνωμοσίες συμβαδίζουν εδώ και πολύ καιρό, αν όχι πάντοτε, ασφαλώς συχνότατα. Εκτιμώντας όλα αυτά, θα ήταν αρκετά δυσάρεστο αν η συνωμοσιολογία συντόνιζε τον κόσμο να αναζητά μηχα­ νορραφίες, αγνοώντας τους θεσμούς, και ως εκ τούτου μειώνοντας την ενέργεια που θα αφιέρωνε σε χρήσι­ μους σκοπούς, όπως στην περίπτωση της σπάταλης επένδυσης της ενέργειας πολλών συνωμοσιολόγων που ασχολούνται με την δολοφονία του Κέννεντυ τις τελευ­ ταίες δεκαετίες. Τουλάχιστον, σε αυτή την υπόθεση οι αξίες που χρησιμοποιούνται θα μπορούσαν να είναι προοδευτικές και θα μπορούσαμε να ελπίζουμε, έστω αμυδρά, ότι οι άνθρωποι που έχουν αναμειχθεί, εν καιρώ, θα στραφούν προς αληθινές ερμηνείες περισσότε­ ρο δομικών και σημαντικών φαινομένων. Όμως, το λυπη­ ρό γεγονός είναι ότι όταν προσανατολίζεται κανείς προς τις θεωρίες συνωμοσίας τα αποτελέσματα ίσως να είναι, και είναι συχνά, ακόμη χειρότερα.

15.

Πώς οι θεωρίες συνωμοσίας οδηγούν σε επιβλαβείς πολιτικές αποκλίσεις και πεποιθήσεις;

1.

Οι θεωρίες συνωμοσίας συχνά οδηγούν τους αριστεριστές να αναπτύξουν σχέσεις ή να ανεχθούν συμμαχίες με

παρανοϊκούς της δεξιάς παράταξης. Ένας αριστεριστής θιασώτης των συνωμοσιών έδωσε σ’ έναν από τους συγ­ γραφείς αυτού του κειμένου ένα σωρό υλικό, το οποίο περιλάμβανε τυπωμένα κείμενα της Public Action, Inc. (http://www.pubiic-action.com/), η οποία, εκτός από τους ισχυρισμούς της για τη συνωμοσία της 11ης Σεπτεμ­ βρίου, έχει συνδέσμους για πολλές ιστοσελίδες που αρνούνται την ύπαρξη του Ολοκαυτώματος. Δυστυχώς, αυτό είναι χαρακτηριστικό. 2. Οι θεωρίες συνωμοσίας συχνά οδηγούν στην ανόητη αγιοηοίηση ανθρώπων, οι οποίοι υποτίθεται ότι δεν συμμε­ τείχαν στη συνωμοσία, τους οποίους, όμως, οι αριστε­ ριστές δεν θα έπρεπε να αγιοποιούν. Έτσι, ο Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντυ έχει γίνει, κατά κάποιον τρόπο, ήρωας για τους συνωμοσιολόγους που ασχολούνται με τη δολοφονία του, για τον (πιθανότατα εσφαλμένο) λόγο ότι θα αποχωρούσαμε από το Βιετνάμ, ένας ισχυρισμός που τους χρειάζεται γιατί τους παρέχει λογικές εξηγή­ σεις για διάφορες υποθέσεις τους, και τον υποστηρί­ ζουν χωρίς να τους ενδιαφέρει πόσο απέχει από τα σο­ βαρά στοιχεία. 3. Οι θεωρίες συνωμοσίας μάς οδηγούν σε αναπαραγωγικές και λανθασμένες προτεραιότητες. Υπάρχουν πολλά πιε­ στικά ζητήματα για τους αμερικανούς αριστεριστές σή­ μερα - να αποτρέψουν τον πόλεμο στο Ιράκ, να συ­ γκρατήσουν την επιθετικότητα των Ισραηλινών, να κα­ ταπολεμήσουν την επίθεση στις πολιτικές ελευθερίες, να ξεσκεπάσουν την ψεύτικη αμερικανορωσική συμφω­ νία για τα πυρηνικά όπλα, και ούτω καθεξής. Δυστυ­ χώς, πάρα πολλοί αριστεριστές απορροφήθηκαν με την υποστήριξη τής, καθοδηγούμενης από το Δημοκρατικό Κόμμα, εκστρατείας για να διερευνηθεί τι ννώριζε ο Μπους και από πότε. Μόνο το τελευταίο διάστημα, πό­ ση ενέργεια ανθρώπων που είναι πραγματικοί αριστε­ ροί δεν ξοδεύτηκε οτο ζήτημα Μπους, χωρίς υπολογί­ σιμο κέρδος, και μακριά από κατευθύνσεις όπου η ενέργειά μας χρειάζεται πάρα πολύ; Οι αριστεριστές που σχέδιαζαν δημόσιες συζητήσεις για το μεσανατολικό, σχεδιάζουν συγκεντρώσεις για να συζητήσουν τους λε­

43/.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAELALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

πτομερείς ισχυρισμούς σχετικά με το ποιος γνώριζε τι, και πότε το γνώριζε. (Ουσιαστικά, αν επρόκειτο να εφαρ­ μόσουμε την αρχή του «ποιος επωφελείται», μήπως δεν θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε κατά πόσον η συνωμοσιολογία η ίδια δεν είναι μια συνωμοσία της cia για να μας αποσπάσει όλους από τον αγώνα κατά της παγκο­ σμιοποίησης; Φανταστείτε να συζητάτε με τις ώρες εκείνη τη θεωρία συνωμοσίας, κι έπειτα να συζητάτε και να ξανασυζητάτε περί...) 4. Ο κόσμος δεν παίρνει στα σοβαρά την αριστερά, και η αιτία είναι οι συνωμοσιολόγοι. Ένα μεγάλο μέρος του κοινού θεωρεί παλαβές τις θεωρίες συνωμοσίας. Βε­ βαίως, αυτό αληθεύει, για πολλές ιδέες της αριστερός, όμως, πρώτον, οι περισσότερες αριστερές ιδέες είναι αληθινές, σε αντίθεση με πολλές θεωρίες συνωμοσίας, και δεύτερον, οι αριστεριστές στην πλειοψηφία τους παίρ­ νουν την πολιτική τους στα σοβαρά. Όμως, σ’ ένα συ­ γκεκριμένο επίπεδο, πολλοί συνωμοσιολόγοι δίνουν την εντύπωση ότι παίζουν παιχνίδια. Πιστεύουν, αλήθεια, αυτά που γράφουν; Αν νομίζαμε ότι η κυβέρνηση διευ­ θύνεται από δολοφόνους που βρίσκονται εκτός ελέγ­ χου, που έχουν τεράστιες δυνάμεις, και που τίποτα δεν θα μπορούσε να τους εμποδίσει να κάνουν το δικό τους, θα χαζεύαμε γράφοντας άρθρα; Ή μήπως θα κρυβόμα­ σταν; Ποια είναι η κατάλληλη αντίδραση αν περιμένει κανείς μια επικείμενη φασιστική δικτατορία; 5. Ο συνωμοσιολόγος Michael Ruppert αναφέρει ότι στην ιστοσελίδα του για τις συνωμοσίες έχουν εισβάλλει αρ­ κετές φορές χάκερ, και αφήνει να εννοηθεί ότι είναι έργο εκείνων που θέλουν να του κλείσουν το στόμα. Όμως, υπόσχεται να κάνει την ιστοσελίδα του ακόμη πιο ασφαλή. Μπορεί, αλήθεια, να πιστεύει ότι η cia επιτίθεται στην ιστοσελίδα του; Αν όντως το πιστεύει, κατά πόσο είναι αξιόπιστο το ότι η τεχνική του επιδιόρ­ θωση θα τη φέρει στην πιο καλοπληρωμένη και εξελιγ­ μένη τεχνολογικά υπηρεσία πληροφοριών στον κόσμο, η οποία μόλις εξολόθρευσε χιλιάδες Αμερικανούς και την οποία αποκαλύπτει ο Ρούπερτ; Η αξιοπιστία και η σοβαρότητα δεν επαυξάνονται αν επισκεφθεί κανείς τους

44/.

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

συνδέσμους στην ιστοσελίδα του Ρούπερτ, τους οποί­ ους συστήνει συγκεκριμένα, για «τη λογική και τις αξιό­ πιστες πληροφορίες» τους. Εκτός από τους συνδέσμους για τον δεξιό διαδοσία Ματ Ντρατζ (την «αγαπημένη ειδησεογραφική ιστοσελίδα στο διαδίκτυο» του Ρούπερτ), τις θεωρίες συνωμοσίας για την πτήση 8 00 της twa , τις θεωρίες συνωμοσίας για τον Βίνσεντ Φόστερ, και τα λοιπά, υπάρχει ένας σύνδεσμος για την “We the People” , μια ιστοσελίδα που είναι «αφιερωμένη σε δύο πιεστικά ζητήματα της εποχής μας» στη συνενοχή της cia στην επιδημία του κρακ και της κοκαΐνης και στη δολοφονία της πριγκίπισσας Νταϊάνα, σύμφωνα με οδηγίες της βα­ σίλισσας Ελισάβετ και του Μπιλ Κλίντον. Μια άλλη ιστο­ σελίδα που προτείνει ο Ρούπερτ είναι η Conspiracy Theory Research List, η οποία μας οδηγεί στην ιστο­ σελίδα της συνωμοσίας της Λέσχης Μπίλντενμπεργκ, η οποία σε μια επίδειξη αμεροληψίας, παρουσιάζει και τις δύο πλευρές του ζητήματος που αφορούν στο κατά πόσον τα «Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών» είναι έγκυ­ ρη απόδειξη μιας σιωνιστικής συνωμοσίας. Τα στοιχεία της αριστερός που παίρνουν στα σοβαρά τον Ρούπερτ, συμβάλλουν στο να φτάσουν τον μέσο όρο των ανθρώ­ πων που αγνοούν όχι μόνο τον Ρούπερτ, αλλά και την αριστερά επίσης. 6.

Εξίσου κακό, ή και ακόμη χειρότερο, με το γεγονός ότι πολλοί θεωρούν παλαβές τις θεωρίες συνωμοσίας, εί­ ναι το ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν στα σοβαρά τις θεωρίες συνωμοσίας. Όχι μόνο είναι ένας τρόπος για να εκλογικεύσεις τρομερές αδικίες και δο­ κιμασίες, χωρίς να ζητείται να απολογηθούν οι βασικοί θεσμοί, αλλά συμβαδίζει με τη λογική ότι η αδικία είναι αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης εξίσωσης. Μερι­ κοί άνθρωποι είναι κακοί, κι έτσι έχουμε πολλές κακές εκβάσεις. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, εκτός από το να έχουμε έναν καλό εισαγγελέα και να συνεχίσουμε να κοιτάμε τη δουλειά μας. Αν τα πάντα βρίσκονται υπό τον έλεγχο απεριόριστα ισχυρών και απίστευτα κακών δυνάμεων, τότε δεν έχει κανένα νόημα να πολεμάς την αδικία. Η αριστερή συνωμοσιολογία, που δεν διαφέρει

45/.

STEPHEN R. SHALOMKAI MICHAEL ALBERT/. ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

και πολύ από τη δεξιά ουνωμοσιολογία, όταν συγκινεί το κοινό είναι χειρότερη από όταν δεν το συγκινεί. 7.

Και τέλος, οι θεωρίες συνωμοσίας οδηγούν σε αλλόκοτες κρίσεις για το ποιοι είναι οι εχθροί μας. Δεν αναφερό­ μαστε στον Jared Israel, ο οποίος χαρακτηρίζει τον Noam Chomsky, τον Howard Ζίηη, και τον Michael Albert ως «συνεργούς οε γενοκτονία» (http://www.emperors-clothes. com/ana lysis/revenge, htm), διότι δεν είναι απόρροια της συνωμοσιολογίας του, αλλά της λατρείας του για τον Μιλόσεβιτς. Σκεφτείτε, όμως, κάποιες άλλες πολιτικές κρί­ σεις των συνωμοσιολόγων. Μια από αυτές, στιγματίζει το Progressive, το Ζ Magazine, και το The Nation ως «υποτιθέμενα αριστερίστικα όργανα», διότι οι συγγρα­ φείς τους δεν αποδέχονται τις θεωρίες συνωμοσίας για τη δολοφονία του Κέννεντυ. [http://www.webcom.com/lp/ ease/media/cockburn.htm] Μια άλλη, κατηγορεί ότι οι «κο­ ρυφαίοι προοδευτικοί/αριστεροί/φιλελεύθεροι στοχα­ στές και συγγραφείς, όπως ο I. F Stone, ο Νόαμ Τσόμσκυ και ο Alexander Cockburn, επικρίνουν τους πλουτοκρά­ τες και τους ισχυρούς μόνο στο βαθμό που κρίνουν ότι είναι αοφαλές να το κάνουν», όπως αποδεικνύει το γε­ γονός ότι δεν αποδέχονται τις θεωρίες συνωμοσίας για τον Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντυ, και αυτό τους κάνει «να μη διαφέρουν σε γενικές γραμμές» από τα ειδησεογραφΐκά MMETOU κυρίαρχου ρεύματος [http://www.rtis.com/reg/ bcs/pol/touchstone/february97/worsham.htm]. Τέτοιες συγχύ­ σεις δεν βοηθούν τον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη.

/ . Παρερμηνεύοντας την εξουσία Ανασκευάζοντας και εξηγώντας τη δημοτικότητα του φαινομένου PAUL STREET

* 0 Paul Street είναι πολιτικός αναλυτής και δημοσιογράφος. Ζει στο Σικάγο.

Εν μέρει λόγω των πρόσφατων αποκαλύψεων, ότι δηλαδή ένα μάλλον ανίκανο ομοσπονδιακό ίδρυμα ασφαλείας ήταν σε θέση να γνωρίζει και να ενεργήσει σύμφωνα με τις προβλέψεις των μυστικών υπηρεσιών, οι οποίες αναφέ­ ρονταν σε κάτι ανάλογο με τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 2 001, οι συνωμοσιολόγοι πανηγυρίζουν για την 11η Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, δεν χρειάστηκαν τέτοιες αποκα­ λύψεις ή η σημερινή έρευνα του Κογκρέσου σχετικά με εκείνο που γνώριζαν, καθώς και από πότε το γνώριζαν, οι αρμόδιοι ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι, για να τεθεί σε λειτουργία η αμερικανική βιομηχανία συνωμοσιών. Από την αρχή, πραγματικά, ένας μικρός στρατός από θιασώτες των συνωμοσιών πρόσφεραν παραλλαγές στο βασικό θέμα, ότι δηλαδή η Ουάσινγκτον (και σε μερι­ κές εκδοχές το Τελ Αβίβ) είχε, κατά κάποιον τρόπο, ανάμειξη στις επιθέσεις του Σεπτεμβρίου του 2001. Στην ήπια εκδοχή των θεωριών συνωμοσίας της 11ης Σεπτεμβρίου, η Ουάσινγκτον απλώς ήξερε για τις επικεί­ μενες επιθέσεις κι επέλεξε να μη λάβει μέτρα. Στη σκλη­ ροπυρηνική εκδοχή τους, η Ουάσινγκτον (και/ή το Ισρα­ ήλ) ουσιαστικά σχέδιασαν και εκτέλεσαν τις επιθέσεις. Ποια ήταν τα κίνητρα; Να εξασφαλίσουν την τέλεια δι­ καιολογία για την ανατροπή της δημοκρατίας, να εξυ­ πηρετήσουν τα συμφέροντα των μεγάλων πετρελαϊκών

50 /.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

ομίλων και του στρατιωτικού βιομηχανικού συμπλέγμα­ τος, να ενισχύσουν τον ασφυκτικό κλοιό του Ισραήλ στους Παλαιστινίους υπηκόους του, και να επεκτείνουν περαιτέρω τη στρατιωτική δύναμη των Ηνωμένων Πολι­ τειών πάνω στον πλανήτη. Να δημιουργήσουν, εν ολίγοις, μια πρόφαση για εξελίξεις που συμβαδίζουν με αυτές που σημειώθηκαν από τον Σεπτέμβριο του 2001 και μετά. Πολλές από τις κατηγορίες για συνωμοσία, φαίνεται ότι προέρχονται κάπου μέσα από τον «αριστερό» χώρο του πολιτικού φάσματος, όπου η συνωμοσιολογία είναι πε­ ρισσότερο διαδεδομένη απ’ ότι θα ήθελαν να παραδε­ χτούν ορισμένοι ριζοσπάστες. Η άκρα δεξιά, γίνεται όλο και πιο σαφές, δεν έχει το μονοπώλιο στην παρανοϊκή και παλαβή ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος. Οι συνωμοσιολόγοι που ασχολούνται με την 11η Σεπτεμ­ βρίου, προωθούν κάποιες πραγματικά παράξενες ιδέες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η εντύπωση ότι το Πα­ γκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, στην πραγματικότητα, κατα­ στράφηκε από εκρηκτικά, ότι ουσιαστικά τα αεροπλάνα τα κατεύθυνε κάποιο τηλεχειριστήριο του αμερικανικού στρατού, και ότι ο δεύτερος πύργος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου χτυπήθηκε από κάποιο πύραυλο. Σύμ­ φωνα με μια ιστοσελίδα, ουσιαστικά το Πεντάγωνο δεν χτυπήθηκε από αεροπλάνο. Επίσης, οι συνωμοσιολόγοι απαριθμούν τις ακριβείς και μη αμφιλεγόμενες παρατηρήσεις, οι οποίες κατά την άποψή τους αξιοποιούν περιστασιακές ενδείξεις για τις παράδοξες ερμηνείες τους. Υπογραμμίζουν ότι, στο πα­ ρελθόν η Ουάσινγκτον (την εποχή του Ψυχρού Πολέ­ μου) εκπαίδευσε και εξόπλισε την Αλ Κάιντα, το ρόλο που έπαιξε ο πατέρας Μπους ως πρώην αρχηγός της CIA, και την τεράστια επιρροή των μεγάλων πετρελαϊ­ κών ομίλων και της «αμυντικής» βιομηχανίας στον Λευ­ κό Οίκο σήμερα. Υποδεικνύουν τις ανατριχιαστικές συ­ γκυρίες της επιλογής του Μπους από το Ανώτατο Δικα­ στήριο, το 2000, τα αρχικά διαβήματα της κυβέρνησης Μπους προς τους Ταλιμπάν, τα οποία υπαγόρευαν τα

51/.

PAUL STREET/. ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΥΙΙΑ /.

πετρελαϊκά συμφέροντα και η επίσης σχετική με το πετρέλαιο αναβολή της διερεύνησης εις βάθος του δι­ κτύου του Μπιν Λάντεν που συνδεόταν με τη Σαουδική Αραβία. Επισημαίνουν ότι ο Μπους ο πρεσβύτερος και ο Dick Cheney ήταν ούμβουλοι του ομίλου Carlyle, ο οποίος συμβούλευε την οικογένεια Μπιν Λάντεν και ο οποίος δεν τα πήγε κι άσχημα από τη διόγκωση του προϋπολογισμού του Πενταγώνου, μετά την 11η Σεπτεμ­ βρίου. Υποδεικνύουν τις φιλικές ιστορικές οχέσεις των στελεχών των αμερικανικών πετρελαϊκών ομίλων με τους Ταλιμπάν, οι οποίες αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου είναι αποφασισμένες να κατασκευάσουν έναν αγωγό πετρελαίου που θα ξεκι­ νάει από το Τουρκμενιστάν και θα καταλήγει μέσω Αφ­ γανιστάν στο Πακιστάν. Επισημαίνουν τη μακρά ιστορία των ηπα στις μυστικές παρεμβάσεις στην εσωτερική πο­ λιτική, καθώς και στην πολιτική εν γένει, των άλλων κρα­ τών. Υποδεικνύουν, βεβαίως, τις αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της cia και του fbi δεν αξιοποίησαν το πλήθος στοιχείων, τα οποία θα έπρεπε να τους είχαν κινητοποιήσει ώστε να αποτρέψουν τις επιθέσεις. Οι «αριστεροί» συνωμοσιολόγοι δίνουν ιδιαίτερη έμφα­ ση στις οπισθοδρομικές και καταπιεστικές πολιτικές εξελίξεις μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Είναι σαν να λένε ότι αυτά (τα παρακάτω) είναι όλα όσα χρειάζεται να γνω­ ρίζετε: Πώς εν μία νυκτί τα μ μ ε μεταμόρφωσαν τον Μπους από ανί­ κανο απατεώνα σε δήθεν μεγάλο πολιτικό, τη σχετική συγκάλυψη και τη διαστρεβλωμένη ειδησεογραφία για τα πραγματικά γεγονότα των προεδρικών «εκλογών» του 2000. Τον τερματισμό ενός σημαντικού διαλόγου σχετικά με το οπισθοδρομικό πρόγραμμα εσωτερικής πολιτικής της κυ­ βέρνησης Μπους και των συμμάχων της στο Κογκρέσο. Τον περιορισμό των πολιτικών ελευθεριών, τόσο στο εσωτερι­ κό όσο και στο εξωτερικό, στο όνομα ενός νέου διαρ­ κούς πολέμου κατά της τρομοκρατίας, πραγματικά ενός διαρκούς πολέμου των ηπα και των συμμάχων τους.

52/.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ Ή ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

Τον τεράστιο νέο προϋπολογισμό του Πενταγώνου, που είναι λαχείο για τους πολιτικά διαπλεκόμενους «αμυντικούς» όμιλους υψηλής τεχνολογίας, κατ’ ουσίαν τούς εξου­ σιοδοτεί εν λευκώ να κατασκευάσουν με λεφτά των φορολογουμένων πανάκριβα όπλα και συστήματα υπο­ στήριξης που συχνά δεν έχουν καμμία σχέοη με την προστασία του έθνους από την τρομοκρατία. Την κατασκευή νέων στρατιωτικών βάσεων των ηπα και την επέκταση της στρατιωτικής παρουσίας των ηπα στην νο­ τιοανατολική Ασία, που παρέχει νέα ιμπεριαλιστικά προ­ τεκτοράτα στην περιοχή για τα πετροχημικά συμφέρο­ ντα των αμερικανικών εταιρειών. Την εξασφαλισμένη υποστήριξη της κυβέρνησης των ηπα στην αισχρή και εγκληματική επίθεση του Ισραήλ στον παλαι­ στινιακό λαό, που δικαιολογείται εν μέρει από την ιδέα ότι η 11η Σεπτεμβρίου ώθησε τους Αμερικανούς να επανεκτιμήσουν τον δίκαιο αγώνα του Ισραήλ εναντίον άνανδρων παραφρόνων που εκτελούν επιθέσεις αυτο­ κτονίας! Κι ο κατάλογος συνεχίζεται. «Έλα τώρα...», μου είπε πρόσφατα ένας ουνωμοσιολόγος, και χαμογέλασε ειρωνικά, δύσπιστος με την απρο­ θυμία μου να προσυπογράψω τις σκοτεινές, «σφαιρι­ κές» ερμηνείες των ανωτέρω εξελίξεων, «οι Μπους και τα πλούσια φιλαράκια τους πήραν εκείνο που ήθε­ λαν από αυτή την κατάσταση. Το ξέρεις ότι τα “ μαγεί­ ρεψαν"». Σε μια περίπτωση, το υπονοούμενο για υψηλού επιπέ­ δου συνενοχή των ηπα προήλθε από ένα προοδευτικό μέλος του Κογκρέσου, την Cynthia McKinney (Δημο­ κρατική από την Τζώρτζια). Τον Απρίλιο του 2002, η McKinney επεσήμανε ότι «πρόσωπα που ανήκουν στον στενό κύκλο της κυβέρνησης [Μπους] είναι έτοιμα να αποκομίσουν τεράστια κέρδη από τον νέο πόλεμο της Αμερικής [τον οποίο προκάλεσε η 11η Σεπτεμβρίου]». Η McKinney αναφερόταν ειδικότερα στον όμιλο Carlyle, μια εταιρεία επενδύσεων που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, δραστηριοποιείται στον τομέα των αμυντικών συστη­ μάτων, απασχολεί έναν μεγάλο αριθμό υψηλόβαθμων

53/.

PAUL STREET/. ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΥΙΙΑ/.

κυβερνητικών αξιωματούχων και διατηρεί τον πατέρα Μπους ως κορυφαίο σύμβουλο. Η McKinney επεσήμανε ότι ο όμιλος Carlyle κι άλλες εταιρείες προσκείμενες στον Λευκό Οίκο «επωφελούνταν άμεσα από τις αυξη­ μένες αμυντικές δαπάνες, οι οποίες προέκυπταν από τα συνακόλουθα της 11ης Σεπτεμβρίου». Ο χώρος δεν επαρκεί για να απαριθμήσουμε και να αντικρούσουμε τους διάφορους συγκεκριμένους ισχυ­ ρισμούς των θεωριών συνωμοσίας για την 11η Σεπτεμ­ βρίου, όμως πιστεύουμε ότι τρία επιχειρήματα θα ήταν αρκετά για να τους ανασκευάσουμε. Πρώτον, είναι μάλ­ λον απίθανο ότι το απαραίτητο δίκτυο δραστών και εμπλεκομένων θα μπορούσε να αναλάβει τόσο περί­ πλοκες και παράλογα ριψοκίνδυνες επιχειρήσεις, όπως να τις διεξάγει ή ακόμη και να συγκαλύψει στοιχεία σχετικά με αυτές. Ακόμη κι αν υποθέταμε ότι ο απαιτούμενος αριθμός ενεχομένων υψηλού επιπέδου ένιω­ θε τόσο άβολα στην πολύ προνομιούχα διαβίωσή του, που απελάμβανε πριν από τον Σεπτέμβριο του 2001, έτοι ώστε αναγκάστηκε να επινοήσει μιας τέτοιας έ­ κτασης μηχανορραφία μαζικής δολοφονίας πάνω σε αμερικανικό έδαφος, το ενδεχόμενο της αποκάλυψης θα το καθιστούσε απαγορευτικά επικίνδυνο. Δεύτερον, οι συνωμοσιολόγοι της σκληροπυρηνικής εκ­ δοχής ξεχνούν ότι οι πιθανοί δράστες -το δίκτυο του Μπιν Λάντεν- είχε τόοο την ανεξάρτητη χρηματοδότη­ ση, όσο και (αδιαμφισβήτητα) το κίνητρο (ή τα κίνητρα) για να διευθύνει την επιχείρηση. Υπάρχει κάτι κατά βά­ ση ρατσιστικό στην ιδέα ότι μόνο άνθρωποι ευρωπαϊ­ κής καταγωγής θα μπορούσαν να εκτελέσουν κάτι ανάλο­ γο με την 11η Σεπτεμβρίου. Επιπλέον, η ιστορία βρίθει από απειλές που είχαν διατυπωθεί στο παρελθόν και από στόχους που οι πιθανοί ένοχοι είχαν επισημάνει προγενέστερα. Τρίτον, η ιδέα ότι οι ελιτίστικες συνέπειες της 11ης Σε­ πτεμβρίου -περισσότερος πλούτος και περισσότερη εξουσία για τους λίγους και λιγότερος πλούτος και λιγότερη εξουσία για τους πολλούς- κατά κάποιον τρόπο αποδεικνύουν ότι η 11η Σεπτεμβρίου ήταν προϊόν συ­

54/.

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

νωμοσίας των αμερικανικών ελίτ, είναι απίστευτα απλοϊ­ κή. Οι συνωμοσιολόγοι αυτού του είδους, οι οποίοι με σάρκασαν, δεν μπορούν να καταλάβουν ότι οι αίσιες εκβάσεις των κρίσεων για την αριστοκρατία είναι συνυφασμένες με την οικονομική και κοινωνικοπολιτική δο­ μή της Αμερικής. Η δημοκρατία είναι ένα πολιτικό σύ­ στημα, όπου κάθε άτομο έχει ίση ψήφο και ίση πολιτική επιρροή. Η ύπαρξή της σε μια κοινωνία που είναι δομη­ μένη σύμφωνα με τις προδιαγραφές των σύγχρονων Η­ νωμένων Πολιτειών δεν έχει νόημα, όπου οτο 1% του πληθυσμού ανήκει το 47% του εθνικού πλούτου και πο­ λύ περισσότερο στους πολιτικούς, στους διαμορφωτές της πολιτικής και στα μ μ ε . Δεν μπορεί να υπάρξει δη­ μοκρατία εκ εί όπου ο απλός λαός στερείται συνεκτικής οργάνωσης, σημαντικών θεσμών αυτόνομης εξουσίας, λαϊκής έκφρασης, και δημοκρατικής οργάνωσης, και δεν αντιλαμβάνεται τα κοινά του συμφέροντα που συ­ γκρούονται με τα οργανωμένα και ταξικά συμφέροντα των πλουσίων. Δεν μπορεί να υπάρξει εκεί όπου αυτοί οι άνθρωποι δουλεύουν, μετακινούνται, ψωνίζουν μέχρι τελικής πτώσεως και πρέπει να εξαρτώνται από μονο­ πωλιακά ιδιωτικά μ μ ε για τη βασική τους ενημέρωση. Κυρίως απουσιάζει από τη χάραξη της εξωτερικής πο­ λιτικής -στην οποία η λαϊκή επιρροή είναι ελάχιστη και σε μεγάλο βαθμό σχεδιάζεται και ασκείται υπογείωςκαι οι συνέπειές της είναι τεράστιες για ολόκληρο τον πλανήτη, χωρίς οι πολίτες του να έχουν ενεργό συμμε­ τοχή σε αυτήν. Στη σημερινή εποχή, η δομή της ιδιοκτησίας των μ μ ε είναι θεμελιώδης. Οι ιδιοκτήτες και οι διευθυντές των σε μεγάλο βαθμό παγκοσμιοποιημένων εταιρειών των μ μ ε , οι οποίοι έχουν ισχυρούς δεσμούς με την πολεμι­ κή και την πετρελαϊκή βιομηχανία και το κράτος εθνι­ κής ασφάλειας, κατέχουν τεράστια, δομικά κωδικοποιημένη εξουσία για να διαμορφώνουν την κοινή γνώμη όαον αφορά τα πρόσφατα γεγονότα. Η ερμηνεία των γεγονότων με τρόπους που αμφισβητούν τα προνόμια της ελίτ και τον σχετικό αμερικανικό ιμπεριαλιστικό σχε­ δίασμά δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Η έκβαση

55/.

PAUL STREET/. ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ/.

των γεγονότων -απίστευτα μονόπλευρη ειδησεογραφία που μεροληπτεί υπέρ του πολέμου, του επεκτατισμού, των στρατιωτικών δαπανών, του περιορισμού των πολι­ τικών ελευθεριών στο εσωτερικό και δεν εξετάζει με κριτικό δημοκρατικό τρόπο την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών και πώς αυτή η πολιτική καθιστά προβλέψιμες τις τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον αμερι­ κανικών στόχων- είναι από μόνη της εξαιρετικά προ­ βλέψιμη, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουμε στις θε­ ωρίες συνωμοσίας. Μια χαρακτηριστική συνέπεια αυτής της σκληρής δομι­ κής πραγματικότητας είναι ότι εκείνοι οι οποίοι κατέ­ χουν οε μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένο πλούτο και συ­ γκεντρωμένη δύναμη έχουν την εξαιρετική ικανότητα να εκμεταλλεύονται κρίσεις. Ενεργούν σύμφωνα με αυ­ τήν την ιδιαίτερη ικανότητά τους και μετατρέπουν τα τρομερά γεγονότα και τις τρομερές εξελίξεις -οτις οποί­ ες συμπεριλαμβάνονται οι εξωτερικές επιθέσεις και οι εξεγέρσεις οτο εσωτερικό- σε προφάσεις για μορφές πολιτικής οι οποίες διευρύνουν τον δικό τους πλούτο και τη δική τους δύναμη εις βάρος όλων των άλλων. Τέτοιος είναι ο παραδοσιακός και σταθερός στόχος και η συμπεριφορά εκείνων που βρίσκονται οτην κορυφή των κοινωνικών θεομών. Όπως επεοήμανε ο Noam Chomsky τον Φεβρουάριο του 2002, οι προνομιούχοι «αμείλικτα» αναζητούν προφάσεις για να προωθήσουν τις συνηθισμένες τους προτεραιότητες, κάτι που συνο­ ψίζεται σε αυτό που ο Adam Smith αποκαλούσε «το φαύλο αξίωμα των κυρίαρχων - “Όλα για τους εαυτούς μας και τίποτα τους άλλους” »1. «Οι κρίσεις», επεοήμα­ νε ο Τσόμοκυ, «καθιστούν πιθανή την εκμετάλλευση του φόβου και της ανησυχίας για να απαιτήσουν [από τον λαό] να είναι υποταγμένος, πειθήνιος, σιωπηλός, απα­ θής, ενώ οι ισχυροί χρησιμοποιούν την ευκαιρία που ανοίγεται μπροστά τους για να επιδιώξουν την εφαρμογή των προγραμμάτων που προτιμούν οι ίδιοι με ακόμη μεγα­ λύτερο ζήλο». Είναι ένας τρόπος για να «πειθαρχήσουν 1. AdamSmith, The Wealth ofNations, Βιβλίο III, Κεφάλαιο 4, σελ. 419.

56/.

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

τον πληθυσμό», ο οποίος έχει την τάση να αποδοκιμάζει τις πολιτικές οι οποίες είναι η ενσάρκωση του «φαύ­ λου αξιώματος». Τα επακόλουθα της 11ης Σεπτεμβρίου, επεσήμανε ο Τοόμσκυ, είναι «χαρακτηριστικά» από αυτήν την άποψη. Όπως πρόσφατα επεσήμανε ο John Pilger στο σημαντι­ κό του έργο The New Rulers o f the World, «οι επιθέ­ σεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 δεν άλλαξαν “ τα πάντα” , αλλά επιτάχυναν τη ροή των γεγονότων, παρέ­ χοντας μια θεαματική πρόφαση για την καταστροφή της κοινωνικής δημοκρατίας». Παρείχαν την πλέον θεαματι­ κή δικαιολογία τής μετα-ψυχροπολεμικής εποχής, ώς οήμερα, για τον συνεχιζόμενο «υποβιβασμό της δημο­ κρατίας σε εκλογική τελετουργία: δηλαδή, στο συναγω­ νισμό μεταξύ ίδιων και απαράλλακτων κομμάτων για τη διαχείριση ενός κράτους με μία μόνο ιδεολογία». Όπως όταν εφαρμόζονται σε άλλα γεγονότα, οι θεωρίες συνωμοσίας που αφορούν την 11η Σεπτεμβρίου βασί­ ζονται σε δύο λανθασμένες αντιλήψεις για την εξουσία παρερμηνεύουν με δύο βασικούς τρόπους την εξουσία και τον τρόπο με τον οποίο ασκείται στις Ηνωμένες Πο­ λιτείες. Η πρώτη, την οποία ενθαρρύνουν κατά κόρον το αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα, το πολιτικό σύ­ στημα, και τα μ μ ε , θεωρεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι, στην πραγματικότητα, δημοκρατία. Όσοι αποδέ­ χονται αυτό το παραμύθι -τον μεγαλύτερο εφιάλτη των Ιδρυτών Πατέρων2 (οι περισσότεροι από τους οποίους συμφώνησαν με τον John Jay3 ότι «εκείνοι στους οποί­ ους ανήκει η χώρα θα έπρεπε και να την κυβερνούν») αλλά και της σύγχρονης επιχειρηματικής τάξης- δεν μπο­ ρούν να κατανοήσουν εύκολα τις πολιτικές εκβάσεις που 2. Ιδρυτές Πατέρες [Founding Fathers] ήταν οι 55 αντιπρόσωποι των πολιτειών που μετείχανστηνΣυντακτική Συνέλευση της Φιλαδέλφειας {21 Φεβρουάριου 1787), οι οποίοι επεξεργάστηκαν τονέο ομοσπονδιακό Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολι­ τειών {17 Σεπτεμβρίου 1787). [Σ.τ.μ.1 3. John Jay (1745-1829): Αμερικανός νομικός και πολιτικός. Υπήρξε ένας από τους συντάκτες του Federalist, ενός κειμένου που δημοσιευόταν σε συνέχειες στις εφημερίδες και προπαγάνδιζε στον αμερικανικό λαό την επικύρωση του Συ­ ντάγματος. [Σ.τ.μ.]

57/.

PAUL STREET/. ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ/.

εξυπηρετούν αποκλειστικά τα συμφέροντα των λίγων. Αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν τον ακατανίκητο πειρα­ σμό να θεωρούν ότι τέτοιες εκβάσεις είναι το προϊόν μιας σκοτεινής συνωμοσίας που συντελείται ερήμην κι ενάντια στις επιθυμίες των εκλεγμένων τους αντι­ προσώπων και όσων ηγούνται των κύριων κοινωνικών θεσμών. Η δεύτερη παρερμηνεία έχει διαφορετική, ακόμη και αντίθετη φύση. Κρύβεται σ’ έναν κυνικό σαρκασμό που όλα τα ξέρει, κι όμως εντυπωσιάζεται με τους κυρίαρ­ χους, ή τουλάχιστον μ’ ένα μέρος της άρχουσας τά­ ξης. Συχνά, εκείνοι που δεν τρέφουν πλέον αυταπάτες για τους δημοκρατικούς μύθους και νιώθουν ιδιαίτερα αδύναμοι ενώπιον της συγκεντρωμένης εξουσίας, θεω­ ρούν ότι οι απεχθείς ελίτ χειραγωγούν το ρου της ιστο­ ρίας εκ των άνωθεν, λίγο-πολύ σύμφωνα με τις επιθυ­ μίες τους. Σύμφωνα με ορισμένους συνωμοσιολόγους, ελάχιστα πράγματα συμβαίνουν στην πορεία των ανθρώπι­ νων γεγονότων χωρίς την έγκριση και την παρέμβαση μιας πανίσχυρης αλλά, παραδόξως, μυστικής ελίτ. Η αληθινή κατανόηση της εξουσίας βρίσκεται πέρα από αυτούς τους πόλους της ψευδαίσθησης. Εκείνοι που μπορούν να καταλάβουν, γνωρίζουν ότι το βάρος της κυρίαρχης επιρροής στην κοινωνικοπολιτική λήψη απο­ φάσεων και στην ενημέρωση του κοινού (μαζική δια­ μόρφωση γνώμης), έχει τις ρίζες της οτις ιστορικά ανα­ πτυγμένες δομές της συγκεντρωμένης εξουοίας, «δη­ μόσιας και ιδιωτικής, που διαπλέκονται στενά» (Chomsky). Δεν συμπεραίνουν, από αυτό το γεγονός, ότι σε ορισμέ­ να επίλεκτα μέλη ή εντεταλμένους παράγοντες της κυ­ ρίαρχης τάξης δόθηκε η απεριόριστη ικανότητα να δια­ μορφώνουν την ιστορία εκ των άνωθεν. Η Ιστορία, το γνωρίζουν, βρίθει αξιοσημείωτων εξελίξεων, κι ορι­ σμένες από αυτές τις εξελίξεις αποτελούν πηγή έμπνευ­ σης -όπως για παράδειγμα, τα αρχικά στάδια της Οκτω­ βριανής Επανάστασης, το αντιπολεμικό κίνημα την επο­ χή του πολέμου του Βιετνάμ- κι άλλες πάλι είναι μάλλον φρικιαστικές (όπως, για παράδειγμα, η 11η Σεπτεμβρί­ ου), από μια ριζοσπαστική-δημοκρατική οπτική γωνία,

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΉΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ /.

οι οποίες έλαβαν χώρα αιφνιδιάζοντας τις ελίτ εξουσίας, και αντιβαίνοντας τις επιθυμίες τους. Αυτή η ελίτ, και το ξέρουν, κατέχει την εξαιρετική ικανό­ τητα να μετατρέπει τις απρόβλεπτες εξελίξεις, οι οποίες αρχικά δεν είναι ευπρόσδεκτες, σε προφάσεις για την επέκταση του πλούτου τους και της δύναμής τους. Λό­ γου χάρη, στο παρελθόν, μετέτρεψε την ύπαρξη της Σο­ βιετικής Ένωσης, η οποία αρχικά δεν ήταν ευπρόσδεκτη (για τους προνομιούχους), σε μια πρόφαση για την (ευπρόσδεκτη) ιστορικά άνευ προηγουμένου, επέκτα­ ση του στρατιωτικού βιομηχανικού συμπλέγματος. Με­ τέτρεψε το αντιπολεμικό κίνημα, τις φυλετικές ανατα­ ραχές, και τα προγράμματα για την καταπολέμηση της φτώχειας, της δεκαετίας του 1960, σε προφάσεις για την επέκταση ενός αυστηρού απολυταρχικού σωφρονι­ στικού καθεστώτος «εργατικής πρόνοιας», το οποίο ενι­ σχύει τις σκληρές ταξικές και φυλετικές ανισότητες οτις σύγχρονες η π α . Σήμερα, με τη συνδρομή μιας αληθινά ιστορικής και βάρβαρης τρομοκρατικής επίθεσης, που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2 001, η οποία αρχικά δεν ήταν ευπρόσδεκτη, μετέτρεψε την απειλή της τρομο­ κρατίας σε μια πρόφαση για την ατέρμονη επέκταση του ιμπεριαλισμού, του μιλιταρισμού, και των ταξικών προνομίων. Ωστόσο, η επισήμανση αυτών των αποτελέσματων, τα οποία έχουν τις ρίζες τους στις δομικά κωδικοποιημένες ανισότητες της ιδεολογικής και πολιτικής εξουσίας, διαφέρει κατά πολύ από τον ισχυρισμό ότι οι κυρίαρχοι «μαγείρεψαν» τις εξελίξεις που ήταν σε θέση να εκμε­ ταλλευτούν. Στο δεύτερο συμπέρασμα καταλήγουν όσοι με τον τρόπο που ερμηνεύουν την ιστορία βλέπουν το δέντρο και χάνουν το δάσος και υπερβάλλουν για τη δύναμη και τη διορατικότητα των ελίτ που κατέχουν την εξουσία. Όντως, θα ήταν μεγάλη τύχη για τον απλό λαό αν οι κυρίαρχοι του πολέμου και του πλούτου ήταν αναγκα­ σμένοι να καταφύγουν οε παρασκηνιακές ενέργειες, ή αλλιώς να υποσκάψουν τους κορυφαίους θεσμούς των Ηνωμένων Πολιτειών, προκειμένου να επιφέρουν οπι-

59/.

PAUL STREET/. ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ/.

σθοδρομικές και καταπιεστικές αλλαγές στις μορφές πολιτικής, όπως αυτές που σημειώθηκαν μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Ταυτόχρονα, μπορούμε να είμαστε ευγνώμονες που εκείνοι οι κυρίαρχοι δεν έγιναν παντοδύνα­ μοι χειραγωγοί της Ιστορίας και της συνείδησης, ικανοί να δημιουργήσουν ιστορικά γεγονότα που θα ήταν σαν να έχουν βγει από κάποιο κακό επεισόδιο των X-Fites. Η ιστορία ακολουθεί την ασταθή πορεία της, με όλο της τον τρόμο και τη δόξα, γεμάτη πιθανότητες που συνεχί­ ζουν να είναι αλληλένδετες και τραγικές συνέπειες που παραμένουν προβλέψιμες, εκτός αν, και έως ότου, κα­ τορθώσουμε να κατανοήσουμε την εξουσία και τον τρό­ πο με τον οποίο λειτουργεί και δράσουμε αναλόγως.

/ . Τα X-Files της 11ης Σεπτεμβρίου DAVID CORN

* 0 David Corn είναι συντάκτης του περιοδικού TheNation.

Στις 25 Μαρτίου 2002, η Cynthia McKinney, μια αντιπρόσωπος των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο, δήλωοε στο ραδιό­ φωνο: «Γνωρίζουμε ότι υπήρχαν αναρίθμητες προειδο­ ποιήσεις για τα γεγονότα που επρόκειτο να συμβούν την 11η Σεπτεμβρίου... Τι γνώριζε η κυβέρνηση, και από πότε γνώριζε για τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρί­ ου; Ποιος άλλος γνώριζε και γιατί δεν προειδοποίησαν τους αθώους κατοίκους της Νέας Υόρκης που δολοφο­ νήθηκαν αναίτια;» Η McKinney δεν ρωτούσε απλώς αν υπήρξε αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών. Υπονοούσε -παρότι δεν το υποστήριζε- ότι η κυβέρνηση των ηπα ννώριζε εκ των προτέρων για τις συγκεκριμένες επιθέ­ σεις, και είτε δεν έκανε τίποτα για να τις αποτρέψει είτε, ακόμη χειρότερα, τους επέτρεψε να συμβούν για κάποιον αισχρό λόγο. Ο Zell Miller, ένας συντηρητικός γερουσιαστής των Δημοκρατικών, αποκάλεσε τα σχόλιά της «παρανοϊκά». Ο αρχηγός της δημοκρατικής μειοψη­ φίας της Βουλής Richard Gephardt τόνισε ότι διαφωνεί μαζί της. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Ari Fleischer σάρκασε: «Η εκπρόσωπος των Δημοκρατικών στο Κο­ γκρέσο, για την υστεροφημία της μάλλον επαφίεται στους οπαδούς της Grassy Knoll Society1». Η εφημερίδα 1Ομάδα συνωμοσιολόγων που είναι γνωστή ως Grassy Knoll Society. Σήμερα, πέκ­ φραση «Grassy ΚηοΙΙ» έχει γίνει ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται στις

Atlanta Journal-Constitution την αποκάλεσε «τρελαμέ­ νη». Δύο μήνες μετά, όταν είχε αποκαλυφθεί ότι ο Τζωρτζ Μπους είχε λάβει μια έκθεση των μυστικών υπηρεσιών ένα μήνα πριν την 11η Σεπτεμβρίου, η οποία, όπως μας πληροφόρησε, ανέφερε ότι ο Οσάμα Μπιν Λάντεν ενδιαφερόταν τόσο να κάνει αεροπειρατείες, όσο και να χτυπήσει απευθείας τις η π α , η Μακ Κινεί αισθάνθηκε δικαιωμένη. Όμως, αυτή η νέα πληροφορία δεν υπο­ στήριζε την εκρηκτική ιδέα που είχε εκτοξεύσει νωρίτε­ ρα - ότι η κυβέρνηση Μπους κ α ι/είτε άλλα ανώνυμα πρόσωπα ήταν σε θέση να μπορούν να προειδοποιή­ σουν τους κάτοικους της Νέας Υόρκης, και είχαν επιλέξει να μην το κάνουν. Με τη ραδιοφωνική της συνέντευξη, η Μακ Κινεί έγινε, κατά κάποιον τρόπο, εκπρόσωπος όσων αμφισβητούν την επίοημη εκδοχή της 11ης Σεπτεμβρίου. Κι ενώ το κύριο άρθρο της Atlanta Journal-Constitution την επέπληξε, ο δικτυακός τόπος της ίδιας εφημερίδας έκανε μια αντιεπιστημονική δημοσκόπηση και βρήκε ότι το 46% των Αμερικανών δήλωνε: «Νομίζω ότι οι αρμόδιοι αξιωματούχοι το γνώριζαν». «Εκεί έξω» -πέρα από τις αίθουσες συσκέψεων των εφημερίδων και τα γραφεία του Κογκρέσου- τα εναλλακτικά σενάρια και οι θεωρί­ ες συνωμοσίας εναλλάοοονται στο Ίντερνετ, εδώ και μήνες. Ο Τζώρτζ Μπους το έκανε. Η Μοσάντ το έκανε. Η c ia to έκανε. Ή, σκοπίμως δεν εμπόδισαν την τρομο­ κρατική επίθεση - είτε για να έχουν δικαιολογία για πό­ λεμο, είτε για να αυξήσουν τον στρατιωτικό προϋπολοΗΠΑκαι υποδηλώνει τις μυστικές συνωμοσίες και τις υπεκφυγές. Σύμφωνα με τον Gary Mack, επιμελητή του Sixth Floor Museum at Dealey Plaza [ενός μου­ σείου στοΝτάλας πουείναι αφιερωμένο στηνδολοφονίατου Κένενηι] ο Merriman Smith, δημοσιογράφος του United Press International, έστειλε μια ανταπόκρι­ ση 25 λεπτά μετά τη δολοφονία του Κένεντυ, η οποία ανέφερε άτι «Ορισμένοι πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών θεωρούν όη οι πρόεδρος Κένεντυ πυροβολήθηκε απότην πίσωδεξιά μεριά του αυτοκινήτου, μάλλον απότην κατεύ­ θυνση του grassy knoll [χλοερού λοφίσκου] στον οποίο αμέσως έτρεξε η α­ στυνομία». Ησυγκεκριμένη ομάδα, εκτός απότις θεωρίες συνωμοσίας για την δολοφονία του Κένεντυ, ασχολείται και με διάφορες άλλες θεωρίες συνωμο­ σίας ή «μυστήρια του σύμηαντος»; το τρίγωνο των Βερμούδων, τους Αρειανούς, το θάνατο της πριγκίηισσας Νταϊάνα, τους Μηιτλς κ,ο.κ. [Σ.τ.μ.]

65/.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILESTHI 11h[ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ/.

γισμό, είτε για να αντικαταστήσουν τους Ταλιμπάν με μια φιλοδυτική κυβέρνηση, που να πρόσκειται οτους μεγάλους πετρελαϊκούς ομίλους. Οι θεωρίες συνωμο­ σίας ισχυρίζονται ότι μυστικά προγράμματα είτε προκάλεσαν τις επιθέσεις, είτε καθοδήγησαν την αντίδραση που ακολούθησε την 11η Σεπτεμβρίου, και αυτές οι σκοτεινές αφηγήσεις βρήκαν το αφοσιωμένο τους ακροα­ τήριο. Όλα αυτά τα έμαθα αφού έγραψα ένα άρθρο που απέρριπτε διάφορες θεωρίες συνωμοσίας για την 11η Σε­ πτεμβρίου. Εξέφρασα τις αμφιβολίες μου για το κατά πόσον η κυβέρνηση Μπους θα σκότωνε ή θα επέτρεπε το φόνο χιλιάδων αμερικανών πολιτών για να επιτύχει έναν πολιτικό ή οικονομικό στόχο. (Κι αν η πληροφορία διέρρεε; Πώς θα το χειριζόταν ο spin doctor Karl Rove2;) Ως δημοσιογράφος, ασχολούμαι χρόνια με τα ζητήματα της εθνικής ασφάλειας, και δεν πιστεύω ότι οποιαδήποτε κυβερνητική υπηρεσία θα εκτελούσε ένα σχέδιο που θα απαιτούσε τις συντονισμένες ενέργειες του fbi, της c ia , της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Πολιτογράφη­ σης, του Συμβουλίου Ασφαλείας Μεταφορών, του Πε­ νταγώνου καθώς και άλλων υπηρεσιών. Και -δ εν είναι αμελητέο- δεν υπήρχαν άμεσες ενδείξεις ότι είχε συμβεί κάτι τόσο σατανικό. Έλαβα χιλιάδες οργισμένα e-mail. Ορισμένοι με κατη­ γορούσαν ότι ήμουν πράκτορας παραπληροφόρησης της cia . Άλλοι ισχυρίζονταν ότι ήμουν απελπιστικά αφελής. (Θα μπορούσα να είμαι και τα δύο;) Πολλά e-mail αφο­ ρούσαν δύο ανθρώπους, τον Michael Ruppert και τον Delmart “ Mike" Vreeland. Ο Ρούπερτ, πρώην αστυνο­ μικός στο Λος Άντζελες, έχει μια ιστοσελίδα που σχε­ δόν μονοπωλεί τον εναλλακτικό χώρο για την 11η Σε­ πτεμβρίου. Ο Vreeland, Αμερικανός που φυλακίστηκε 2Στον αγγλοσαξονικό κόσμο, οι άνθρωποι που φροντίζουν για τη μέγιστιι και αρτιότερη προβολή των πολιτικών στα ΜΜΕ ονομάζονται spin doctors. Στην αμερικανική πολιτικήορολογία, spinσημαίνει ερμηνεύω, παραποιώήδιαστρεβλώνωτις πλη­ ροφορίες που παρουσιάζωστο κοινό και το doctor χρησιμοποιείται με τη μετα­ φορική του έννοια, δηλαδή επιδιορθώνω, «τα μπαλώνω», κ.ο.κ. Εν προκειμέ­ νη), ο Karl Rove είναι ο spin doctor του Τζωρτζ Μπους. [Σ.τ.μ.]

στον Καναδά, ισχυρίζεται ότι είναι αξιωματικός της υπη­ ρεσίας πληροφοριών του Ναυτικού των ηπα που επιχεί­ ρησε να προειδοποιήοει τις αρχές πριν από τις επι­ θέσεις. Ο Ruppert επικαλείται τον Vreeland για να υπο­ στηρίξει τους ισχυρισμούς του ότι η cia είχε «προειδο­ ποιηθεί» για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και ότι υπάρχουν αδιάσειστα τεκμήρια για «εγκληματική συ­ νενοχή εκ μέρους της κυβέρνησης των ηπα οτην εκτέ­ λεσή τους». Το κείμενό μου, απέδειξε ότι οι ισχυρισμοί τους ήταν αναληθείς. Όμως, όπως ανακάλυψα, αυτοί οι δύο είχαν πιστούς -και εκδηλωτικούς- οπαδούς. Οι ανε­ ξάρτητοι ραδιοφωνικοί σταθμοί τους ζητούσαν για συ­ νεντεύξεις. Ο Ruppert πουλούσε μια βιντεοταινία και έδινε διαλέξεις ανά τον κόομο. Αποφάσισα να επανεξε­ τάσω -μ ε μεγαλύτερη βαθύτητα- αυτούς τους δυο και τις δεσπόζουσες τάσεις του συνωμοσιολογικού κινήμα­ τος για την 11η Σεπτεμβρίου.

0 πρώην αστυνομικός που έλυσε το μυστήριο Σύμφωνα με δικές του αφηγήσεις, ο Ruppert διακινεί εδώ και πολύ καιρό απίστευτες ιστορίες. Το 1981, αφη­ γήθηκε στην εφ η μερίδα του Λος Άντζελες H erald Examiner μια παράξενη ιστορία από τη ζωή του· την δεκαετία του 1970, όταν ήταν αστυνομικός, ερωτεύτη­ κε μια μυστηριώδη γυναίκα η οποία, όπως ο ίδιος κατέ­ ληξε να πιστεύει, δούλευε για τη μαφία και τις μυστικές υπηρεσίες των η π α . Μόνο αφού τον παράτησε, δήλωσε ο Ruppert, ανακάλυψε ότι η φιλενάδα του δούλευε για τη cia και συντόνιζε μια δοσοληψία, στην οποία οι ομά­ δες του οργανωμένου εγκλήματος μετέφεραν όπλα σε κούρδους αντάρτες στο Ιράν, και σε αντάλλαγμα έπαιρ­ ναν από αυτούς ηρωίνη. Σε μια συνέντευξη που έδω­ σε στην εφημερίδα, αυτή η γυναίκα αρνήθηκε την α­ φήγηση του Ruppert και αμφισβήτησε τη διανοητική του ισορροπία. Όποια κι αν είναι η αλήθεια για τη συνάντησή του με αυτή τη γυναίκα, προφανώς ο Ruppert πλήρωσε ακριβά τη σχέση τους. Το 1978 παραιτήθηκε

67/.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILES THE II hi ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ/.

από το Σώμα, και ισχυρίστηκε ότι η υπηρεσία δεν τον προστάτευσε όταν η ζωή του βρισκόταν σε κίνδυνο. Σύμφωνα με τεκμήρια που δημοσιοποιούνται στην ιστο­ σελίδα του Ruppert, ο διοικητής του χαρακτήρισε την υπηρεσία του στο Σώμα «κατά το μεγαλύτερο μέρος της, εξαιρετική». Όμως, ο διοικητής δήλωοε επίσης ότι τον Ruppert τον βασάνιζε ένα «υπερβολικό ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες του οργανωμένου εγκλήματος και η εντύπωση ότι η ζωή του κινδύνευε από άτομα που συνδέονταν με το οργανωμένο έγκλημα. Αυτό το πρό­ βλημα είχε σαν αποτέλεσμα ότι ο αστυνόμος Ruppert, κατά το προηγούμενο έτος, υποβλήθηκε οικειοθελώς σε ψυχιατρική θεραπεία ... αν ο αστυνόμος Ruppert επιχειρήσει να επανενταχθεί στην υπηρεσία, αυτό θα πρέπει να γίνει δεκτό μόνο μετά από εξονυχιστική ψυ­ χιατρική εξέταση». Το 1996, ο Ruppert εμφανίστηκε σε μια συγκέντρωση πολιτών στο Λος Άντζελες που αφορούσε κατηγορίες ότι η cia είχε συνασπιστεί με τους εμπόρους κρακ οτις η π α . Εκεί, ο Ruppert ισχυρίστηκε ότι η υπηρεσία είχε επιχειρήσει να τον στρατολογήσει τη δεκαετία του 1970 για να «προστατεύσει τις επιχειρήσεις της cia με ναρκω­ τικά» οτο νοτιοκεντρικό Λος Άντζελες - ένας ισχυρισμός που απούσιαζε από την ιστορία με όπλα και ναρκωτικά που δημοσιεύτηκε το 1981. Το 1998, άρχισε να εκδί­ δει το εναλλακτικό ενημ ερω τικό δελτίο From the Wilderness, που εξετάζει αυτά που εκείνος θεωρεί ότι είναι τα κρυμμένα ρεύματα της παγκόσμιας οικονομίας και της εθνικής ασφάλειας και με τα οποία τα άλλα μ μ ε δεν ασχολούνται καθόλου. Στις 31 Μαρτίου του 2001, για παράδειγμα, δημοσίευσε μια έκθεση για ένα οικο­ νομικό συνέδριο στη Μόοχα, όπου εισηγητής ήταν κά­ ποιος που δουλεύει για τον Lyndon LaRouche,3 τον συνωμοσιολόγο/ηγέτη παραπολιτικής σέκτας. «Σέβομαι σχεδόν καθολικά τις λεπτομερείς και ακριβείς έρευνες 3Η μακρά σταδιοδρομία του Lyndon LaRouche ως δημαγωγού ξεκίνησε με τη συγγρα­ φή ενός φυλλαδίου με τίτλο «Κίσιντζερ, η πολιτική του αδελφάτου» αργότερα ισχυρίστηκε ότι εμπνεύστηκε, από κοινού με τον Ρόναλντ Ρΐιγκαν, το ηρόγραμ-

68/.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

της οργάνωσης του LaRouche», έγραψε ο Ruppert. «Ωστό­ σο, δεν συμφωνώ πάντοτε με τα συμπεράσματα [της]». Ω Ruppert ισχυρίζεται ότι είκοοι μέλη του Κογκρέσου είναι συνδρομητές του εντύπου του. Ω Ruppert δεν είναι δημοσιογράφος. Κατά κύριο λόγο, συγκεντρώνει γεγονότα -ή υποτιθέμενα γεγονότα- από διάφορες ειδησεογραφικές πηγές, κι ύστερα τα συνδέ­ ει. Η απόδειξη δεν βρίσκεται σε κάποιο αυτοτελές στοιχείο - λόγου χάρη, σ’ ένα μνημόνιο του Λευκού Οίκου που να αναφέρεται λεπτομερώς σε μια ανταλλα­ γή όπλων με ομήρους. Η απόδειξη βρίσκεται στη γραμμή που συνδέει τα σημεία. Το αριστούργημά του είναι το χρονολόγιο 51 συμβάντων (σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση) τα οποία, όπως πιστεύει, αποδεικνύουν ότι η cia γνώριζε εκ των προτέρων για τις επιθέσεις και ότι η κυβέρνηση των ηπα πιθανότατα είχε κάποια ανά­ μειξη. Ο Ruppert τιτλοφόρησε το χρονολόγιο του «Αχ Λούσυ! - Πόσα δεν πρέπει να μου πεις». Στο χρονολόγιο αυτό, επισημαίνει ότι πολυεθνικοί πε­ τρελαϊκοί όμιλοι επένδυσαν δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στα πετρελαϊκά αποθέματα της κεντρικής Αμερικής και ότι κάποια στιγ­ μή, μεταξύ του 1991 και του 1998, εξέφρασαν το εν­ διαφέρον τους για έναν πετρελαιαγωγό που θα διέσχιζε το Αφγανιστάν. Απαριθμεί τα ταξίδια που έκανε, το 1998 και το 2000, ο πρώην πρόεδρος Τζώρτζ Μπους για λογαριασμό του επενδυτικού ομίλου Carlyle.4 Στις 7 Νοεμ­ βρίου του 2001, ο κυβερνήτης της.Φλόριντα, ο Jeb Bush,

μα του «Πολέμου των Αστρων», και κατήγγειλε δημοσίως ότι η βρετανική μο­ ναρχία διακινούσε ηαγκοσμίως ναρκωτικά και κρυβόταν πίσω αηό την βομβι­ στική έκρηξη της Οκλαχόμα. Τον Δεκέμβριο του 1988, καταδικάστηκε με τις κατηγορίες της φοροδιαφυγής, της απάτης και της συνωμοσίας σε 15 χρόνια φυλάκισης. Οι συνοδοιπόροι του, παρομοίασαν αυτή τη δίκη με το «σκάνδαλο της υπόθεσης Ντρέιφους». Τέλος, διεκδίκησε το χρίσμα του υποψηφίου του Δημοκρατικού κόμματος σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις αηό το 1980 έως και το 2000. [Σ.τ.μ.] 4 Πρόεδρος της εταιρείας επενδύσεων Cariyle είναι ο Φρανκ Καρλούτσι, πρώην υ­ πουργός Αμυνας εηί προεδρίας Ρέιγκαν και επικεφαλής του ευρωπαϊκού σκέ­ λους είναι ο βρετανός πρώην πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ. 0 όμιλος όμως

69/.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILESΤΗΣ lira ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ /.

υπέγραψε μια εντολή που επαναδιάρθρωνε τα σχέδια αντίδρασης της πολιτείας σε τρομοκρατικές ενέργειες. Υπάρχει το δημοσίευμα ενός γερμανικού ειδησεογραφικού πρακτορείου που βρίσκεται στο διαδίκτυο, από τις 14 Σεπτεμβρίου του 2001, το οποίο ισχυρίζεται ότι οτις αρχές του καλοκαιριού του 2001 κάποιος Ιρανός είχε επικοινωνήσει με τις υπηρεσίες ασφαλείας των ηπα για να τις προειδοποιήσει για την επίθεση. Το εν λόγω δημοσίευμα φωνάζει: «Δεν το βλέπετε; Οι πετρελαϊκοί όμιλοι ήθελαν ένα σταθερό και φιλοδυτικό καθεστώς στο Αφγανιστάν. Τις προειδοποιήσεις δεν τις έλαβαν υπό­ ψη τους. 0 πατέρας Μπους συναλλασσόταν με τη Σαου­ δική Αραβία. Ο αδελφός του, ο Jeb, προετοιμαζόταν για ένα τρομερό γεγονός. Όλα αυτά, μόνο ένα πράγμα μπορούν να σημαίνουν: Η κυβέρνηση την ηπα σχεδίασε τις επιθέσεις ή επέτρεψε να συμβούν, έτσι ώστε να διεξαγάγει πόλεμο για λογαριασμό των πετρελαϊκών συμ­ φερόντων». Ο χώρος δεν μας επιτρέπει να αναλύσουμε λεπτομε­ ρώς όλα τα οημεία του Ruppert. Όμως, οε αρκετές περιπτώσεις, παρερμηνεύει τις πηγές του. Το τεκμήριο υπ’ αριθμόν 8 δηλώνει ότι τον Φεβρουάριο του 2001, το United Press International ( upi) ανέφερε ότι η Εθνι­ κή Υπηρεσία Ασφαλείας ( nsa ) είχε «υποκλέψει τις κρυπτογραφημένες τηλεπικοινωνίες του Μπιν Λάντεν». Αυ­ τό θα σήμαινε ότι η κυβέρνηση των ηπα είχε πληροφορηθεί για την επικείμενη επίθεση. Όμως, το ίδιο το άρ­ θρο δεν έγραφε ότι η κυβέρνηση των ηπα είχε αποκτή­ σει τη δυνατότητα να κρυφακούει τον Μπιν Λάντεν, όποτε αυτή ήθελε, αλλά είχε «αποκτήσει πρόσβαση σε τρα­ πεζικούς λογαριασμούς οτο εξωτερικό (της οργάνωσης του Μπιν Λάντεν) και είχε δεσμεύσει ή είχε μεταφέρει κεφάλαια, παρακολουθούσε ή είχε μπλοκάρει τα κινη­ τά ή δορυφορικά τηλέφωνα της ομάδας». Το τεκμήριο έχει και πολλούς άλλους επιφανείς συμβούλους, μεταξύ των οποίων συγκατα­ λέγονται ο Τζέιμς Μπέικερ, πρώην υπουργός Εξωτερικών, και ο πρώην πρόε­ δρος Τζωρτζ Μπους. Η θυγατρική εταιρεία της Carlyle, η United Defense Industries είναι απότους μεγαλύτερους αναδόχους αμυντικών παραγγελιώνστις ΗΠΑ. [Σ.τ.μ.]

70/.

ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ Ή ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

υπ’ αριθμόν 9 που βασίζεται σ’ ένα άρθρο των Los Angeles Times, δηλώνει ότι η κυβέρνηση Μπους έδω­ σε 43 εκατομμύρια δολάρια, τον Μάιο του 2001, για να βοηθήσει τους Ταλιμπάν, «υποτίθεται» για να βοη­ θήσει τους αγρότες που λιμοκτονούσαν μετά την κατα­ στροφή των φυτειών τους με όπιο. Υποτίθεται. Μήπως η κυβέρνηση πλήρωνε τους Ταλιμπάν για κάτι άλλο; Αυ­ τό υπονοεί ο Ruppert. Ωστόσο, η εφημερίδα ανέφερε ότι όλα τα κεφάλαια των ηπα «διοχετεύονται μέσω του οηε και διεθνών οργανώσεων», και δεν παραδίδονται απευθείας στους Ταλιμπάν. Εκτός κι αν ο Ruppert μπο­ ρεί να αποδείξει το αντίθετο, αυτό το σημείο δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Τι κι αν η Ωυάσινγκτον έστελνε αν­ θρωπιστική βοήθεια στους αφγανούς αγρότες; Με το χρονολόγιο του, ο Ruppert υπονοεί πολύ περισσότερα απ’ όσα αποδεικνύει. Είναι ένα ντοκουμέντο που απευ­ θύνεται σε όλους εκείνους που είναι προδιατεθειμένοι να πιστέψουν ότι τα παγκόσμια γεγονότα καθορίζονται από ασύλληπτες, μυστικές συνωμοσίες των ισχυρών, από ανθρώπους που έχουν πολύ μεγάλη επιρροή και παραείναι έξυπνοι για να τους πιάσουν, αλλά αφήνουν ίχνη τα οποία μπορούν να αποδικωποιήσουν αυτοί οι λίγοι θαρραλέοι «αουτσάιντερ» οι οποίοι ξέρουν πού και πώς να ψάξουν.

0 «κατάσκοπος» που επιχείρησε να μας προειδοποιήσει; Ω Ruppert μπορεί να διεκδικήσει μόνο ένα αυθεντικό εύρημα: τον Delmart “ Mike" Vreeland. Είναι η ενσάρ­ κωση του, τόσο αποκαλυπτικού, χρονολόγιου του Ruppert. Στις 6 Δεκεμβρίου του 2000, ο Vreeland, που τότε ήταν 34 ετών, συνελήφθη οτον Καναδά και κατηγορήθηκε για απάτη, πλαστογραφία, απόπειρα σωματικής βλάβης, και αντίσταση κατά της αρχής. Εκείνη την εποχή, τον καταζητούσαν για διάφορα αδικήματα οτις ηπα όπως για παραχάραξη, πλαστογραφία, κλοπή, φυγοδικία, παράνομη κατοχή ναρκωτικών, απόπειρα ανθρω­ ποκτονίας, εμπρησμό, και ληστεία. Λίγους μήνες νωρί-

71/.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILESTHE lira ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ/.

τερα, η εφημερίδα D etroit News, επικαλούμενη δικα­ στικές αρχές, ανέφερε ότι ο Vreeland ήταν έμπειρος στην πλαστοπροσωπία. Ενώ ο Vreeland ήταν φυλα­ κισμένος στο Τορόντο, οι δικαστικές αρχές του Μίσιγκαν άρχισαν τις διαδικασίες έκδοσης. Στις 7 Οκτωβρίου του 2001, ο Vreeland, ο οποίος αντι­ μαχόταν την έκδοση, υπέβαλε ένα έγγραφο στο καναδι­ κό δικαστήριο που, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, τεκμηριώ­ νει ότι γνώριζε εκ των προτέρων για την 11η Σεπτεμ­ βρίου. Και, όπως ισχυρίζεται ο Ruppert, αυτό το έγγρα­ φο αποδεικνύει ότι οι μυστικές υπηρεσίες των ηπα εί­ χαν ενημερωθεί για τις επικείμενες επιθέσεις. Το ντο­ κουμέντο είναι μια σελίδα χειρόγραφων σημειώσεων. Υπάρχει ένας κατάλογος που συμπεριλαμβάνει το Πα­ γκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, τον Πύργο Sears και τον Λευ­ κό Οίκο. Από κάτω, μια πρόταση γράφει: «Ας συμβεί ένα από αυτά - σταματήστε τα υπόλοιπα». Σε κάποιο άλλο σημείο, υπάρχει μια δυσανάγνωστη παράθεση φρά­ σεων και ονομάτων. Ο Vreeland ισχυρίζεται ότι το έγρα­ ψε στα μέσα Αυγούστου του 2001, ενώ βρισκόταν στη φυλακή, και οι δεσμοφύλακες το είχαν αποκρύψει. Δη­ λώνει ότι, στις 14 Σεπτεμβρίου του 2001, το σημείωμα ανοίχτηκε παρουσία σωφρονιστικών υπαλλήλων. Αμέ­ σως, οι δικηγόροι του κλήθηκαν στη φυλακή, σύμφωνα με έναν από αυτούς, τον Rocco Galati, και οι σωφρονι­ στικοί υπάλληλοι έστειλαν το σημείωμα στην Οτάβα. Οι οπαδοί του Vreeland, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και ο Ruppert, αναφέρονται σε αυτό το σημείωμα ως «προειδοποιητική» επιστολή. Δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο και, παρότι είναι δελεαστικό, δεν κομίζει συγκε­ κριμένες πληροφορίες που να σχετίζονται με τις επιθέ­ σεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Δεν αναφέρεται καμμία ημε­ ρομηνία, δεν υπάρχει καμμία προφανής αναφορά σε ομάδα δραστών. Στην τηλεφωνική συνέντευξη που μου παραχώρησε ο Vreeland, μου δήλωσε ότι αυτό το έγ­ γραφο δεν γράφτηκε ως προειδοποίηση. Ισχυρίστηκε ότι, καθόλη τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2001, συ­ νέτασσε ένα μνημόνιο, εκτάσεως τριάντα επτά σελίδων, που απευθυνόταν στον Ναύαρχο Vernon Clark, αρχηγό

των ναυτικών επιχειρήσεων, και ότι αυτή η σελίδα περι­ έχει τις σημειώσεις που κρατούσε όσο διάστημα το έ­ γραφε. Και τι απέγινε το μνημόνιο προς τον Clark; Ο Vreeland δεν θα το μοιραστεί μαζί μας, υποστηρίζει ότι είναι γραμμένο με τέτοιον τρόπο, που μόνο ο παραλή­ πτης, για τον οποίο προοριζόταν, θα καταλάβαινε πραγ­ ματικά τα περιεχόμενά του. Ποιος μπορεί να επιβεβαιώ­ σει ότι, όντως το σημείωμα το είχε αποθηκεύσει πριν από την 11η Σεπτεμβρίου του 2001; Μήπως το πήρε κανείς και έβαλε στη θέση του άλλο; Ο Vreeland υπο­ στηρίζει ότι κατά τη διάρκεια της δίκης, πέντε καναδοί σωφρονιστικοί υπάλληλοι επιβεβαίωσαν ότι αυτό το έγ­ γραφο το είχε παραδώσει στους δεσμοφύλακες πριν από την 11η Σεπτεμβρίου. Όταν ζήτησα τα ονόματά τους, ο Vreeland είπε ότι ο δικαστής έστειλε την υπόθεση στο αρχείο. 0 Kevin Wilson, ένας καναδός ομοσπον­ διακός εισαγγελέας που εξετάζει την υπόθεση της έκ­ δοσης, και ο Galatti, ο συνήγορος του Vreeland, δηλώ­ νουν ότι δεν δόθηκε η εντολή να παραπεμφθεί η υπό­ θεση στο αρχείο. Το σημείωμα είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι από την «επί­ σης γνωστή ως» πολύ μεγάλη ιστορία του Vreeland. Ισχυ­ ρίζεται ότι ήταν αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών του ναυτικού των η π α , που τον Σεπτέμβριο του 2000 τον έστειλαν στη Ρωσία σε μια ευαίσθητη αποστολή: να αποκτήσει τα σχέδια ενός ρωσικού οπλικού συστήμα­ τος το οποίο θα μπορούσε να εξουδετερώσει ένα σύ­ στημα πυραυλικής άμυνας των ηπα . Έκλεψε τα αντίγραφα των σχεδίων και αλλοίωσε τα πρωτότυπα, έτσι ώστε να μην λειτουργεί το ρωσικό σύστημα. Όπως αναφέρεται σε μια δικαστική απόφαση, «Σύμφωνα με τον ίδιο [τον Vreeland], τον έστειλαν στη Ρωσία για να πιστοποιήσει τη γνησιότητα εκείνων των εγγράφων, διότι αρχικά είχε συλλάβει τη θεωρία αυτής της τεχνολογίας [κατά του «Πολέμου των Άστρων»], το 1986, όταν εργαζόταν για το Ναυτικό των ηπα ». Ενώ βρισκόταν στη Μόσχα, επί­ σης τυχαία βρήκε κι άλλα άκρως εμπιστευτικά έγγραφα τα οποία, όπως ισχυρίζεται ο Βρίλαντ, προέβλεπαν τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Και τώρα, η κυβέρ­

73/.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILES THE lira ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ /.

νηση των η π α , η ρωσική μυστική αστυνομία, το οργανω­ μένο έγκλημα και οι διεφθαρμένοι δικαστικοί υπάλλη­ λοι τον καταδιώκουν. Όπως επεσήμανε ένας καναδός δικαστής: «Καμία περίληψη των σύνθετων ισχυρισμών του για πολλαπλές, ταυτόχρονες συνωμοσίες... δεν μπορεί να δικαιώσει τη δική του [του Vreeland] περιγραφή». Ο Ruppert και ο Vreeland μας διαβεβαιώνουν ότι τα καναδικά δικαστήρια υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς του Vreeland. Όμως, οι δικαστικές αποφάσεις για την υπόθεσή του αμφισβητούν την αξιοπιστία του. Σε μια δικαστική απόφαση, ο δικαστής Archie Campbell παρα­ τηρούσε: «Δεν υπάρχει ίχνος πραγματικότητας στην τε­ ράστια συνωμοσία που ισχυρίζεται ο αϊτών». Ο δικαστής John Macdonald έγραψε: «Κατά τη γνώμη μου, ο αϊτών είναι ένα ευφάνταστο και επιδέξιο άτομο που αδιαφο­ ρεί για την αλήθεια ... η κατάθεσή του, σύμφωνα με την οποία ανέπτυξε τη θεωρία για την τεχνολογία κατά του “ Πολέμου των Άστρων” , το 1986, που βασίζεται σε γυ­ μνασιακά μαθήματα, σε προσωπικό ενδιαφέρον, ίσως και σε γνώσεις δικαστικού υπαλλήλου, ή και σε κάποιο πτυχίο Πολιτικών Επιστημών, απλούστατα είναι απίστευ­ τη». Και βεβαίως δεν πίστεψε ότι ο Vreeland ήταν κατά­ σκοπος, ή ότι είχε κλέψει ρωσικά έγγραφα. Ωστόσο, ο Macdonald όντως δήλωσε ότι ο φάκελος που υπέβαλλαν οι ηπα στο δικαστήριο και αφορούσε το ποινικό μητρώο του Vreeland ήταν «λακωνικός, ελλειπής και προκαλούσε σύγχυση», και επεσήμανε ότι ο πρόχειρος τρόπος με τον οποίο ταξινομήθηκαν τα στοιχεία ίσως να υποδή­ λωνε ότι οι ποινικές κατηγορίες που τον βάρυναν στην πολιτεία του Μίσιγκαν ήταν «φτιαχτές». Όμως, δεν είχε πειστεί γι' αυτό, και εξήγησε «Δεν διακρίνω καμμία λο­ γική βάση στα αποδεικτικά στοιχεία για να συμπεράνω ότι ήταν “ φτιαχτές" οι κατηγορίες που τον βαρύνουν στην πολιτεία του Μίσιγκαν». Το γεγονός ότι αυτός ο συγκεκριμένος φάκελλος ίσως να είναι φύρδην μίγδην, δεν είναι εντυπωσιακό. Όταν πρωτοέγραψα για τον Vreeland, έλαβα ένα e-mail από τον Terry Weems, ο οποίος μου συστήθηκε ως ετερο­ θαλής αδελφός του Vreeland. Ισχυρίστηκε ότι ο Vreeland

είχε παρελθόν στις απάτες και λυμαινόταν την ίδια του την οικογένεια. Ο Weems μου έστειλε αντίγραφα των μηνύσεων που είχε υποβάλλει η γυναίκα του σε αστυνο­ μικό τμήμα της πολιτείας της Αλαμπάμα και κατηγορού­ σε τον Vreeland ότι, τον Αύγουστο του 2001, είχε διαπράξει πλαστοπροσωπία εις βάρος της προκειμένου να αγοράσει εξοπλισμό γραφείου και κινητά τηλέφωνα. 0 Weems μου έδωσε έναν κατάλογο αστυνομικών που καταδίωκαν τον Vreeland, σε αρκετές πολιτείες. Άρχι­ σα να τους τηλεφωνώ και να εξετάζω πολιτειακά και κομητειακά αρχεία. Κι έπρεπε να ελέγξω πάρα πολλά. Σύμφωνα με τα αρχεία της Σωφρονιστικής Υπηρεσίας της πολιτείας του Μίσιγκαν, ο Vreeland μπαινόβγαινε στη φυλακή, από το 1988 ως το 1999, εκτίνοντας ποι­ νές για διάφορα εγκλήματα, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονταν η διάρρηξη, η κλεπταποδοχή, η πλαστο­ γραφία και η έκδοση ακάλυπτων επιταγών. Το 1997, τον συνέλαβαν στην πολιτεία της Βιρτζίνια για απόπειρα δωροδοκίας αστυνομικού και για εκφοβισμό μάρτυρα, όπως φαίνεται από τα πρακτικά του δικαστηρίου. Δεν εμφανίστηκε στο τοπικό δικαστήριο. Στην πολιτεία της Φλόριντα, τον συνέλαβαν το 1998 για δύο κακουργήμα­ τα. Στην πρώτη υπόθεση, είχε αγοράσει ένα σκάφος με μια επιταγή που είχε εκδοθεί από ανύπαρκτο τραπεζι­ κό λογαριασμό. Καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκι­ σης. Η Σωφρονιστική Υπηρεσία της πολιτείας της Φλό­ ριντα τον έχει κηρύξει δραπέτη. Το 1998, τον καταδίω­ κε το αστυνομικό σώμα του Σέφιλντ της Αλαμπάμα για την κλοπή μουσικού εξοπλισμού αξίας 20 .000 δολαρί­ ων. Οι κατηγορίες απερρίφθησαν όταν ορισμένα από τα κλοπιμαία επεστράφησαν και ο Vreeland δέχτηκε να αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του, ο ντέτεκτιβ της αστυνομίας του Σέφιλντ, ο Greg Ray, εξέτασε τον φάκελλο του Vreeland· είχε έ­ κταση είκοσι σελίδες. «Πραγματικά έπρεπε να προσπα­ θ εί να είναι εγκληματίας για να αποκτήσει τέτοιο ποινι­ κό μητρώο», δηλώνει ο Ray. Μια αναφορά που υπέβαλ­ λε ένας επιτηρητής αναστολών της πολιτείας του Μίσι­ γκαν δήλωνε για τον Vreeland: «0 κατηγορούμενος έχει

75/.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILESTHE 11mΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ /.

καταδικαστεί 9 φορές για κακουργήματα και ήδη εκκρεμεί η εκδίκαση άλλων 5 κακουργημάτων, σε διάφο­ ρα δικαστήρια. Ωστόσο, ίσως ποτέ να μη μάθουμε ολό­ κληρο το ποινικό του μητρώο, διότι έχει περισσότερα από δεκαπέντε γνωστά ψευδώνυμα και συλλήψεις ή επαφές με την αστυνομία σε πέντε δια φορετικές πολι­ τείες». Τα αστυνομικά αρχεία της πολιτείας του Μίσιγκαν (που μου έστειλε ο Weems, ο ετεροθαλής αδελφός τού Vreeland) δείχνουν ότι το 1997, ενώ ο Vreeland βρισκό­ ταν στη φυλακή -ήταν καταδικασμένος για έκδοση ακά­ λυπτης επιταγής- έγραψε μια επιστολή προς το αστυνο­ μικό τμήμα του St. Clair Shores, με την οποία προειδο­ ποιούσε ότι ο κουνιάδος του επρόκειτο να βάλει φωτιά στο εστιατόριό του. Η επιστολή είχε χρονολογία πέντε μέρες πριν, όμως η σφραγίδα του ταχυδρομείου είχε ημερομηνία τρεις μέρες μετά την πυρκαγιά. «Δεν νομί­ ζετε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται;» με ρωτάει ο Weems. Ο δικαοτής Campbell αποκάλεσε τον Vreeland «άνθρω­ πο που όπως φαίνεται από το ποινικό του μητρώο δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας μικροαπατεώνας με ζωηρή φαντασία». Όμως, ο Ruppert αδιαφορεί για το παρελ­ θόν του Vreeland, και επισημαίνει ότι έχει «πολύ συγκε­ χυμένο ποινικό μητρώο - εν μέρει είναι αντιφατικό και προφανώς κατασκευαομένο». Όταν μίλησα με τον Vreeland μου είπε: «Ποτέ δεν καταδικάστηκα νομίμως για κάτι στις ηπα ». Και πρόσθεσε ότι ποτέ δεν μπήκε στη φυλακή. Υπάρχουν δύο παράξενες ανατροπές σε αυτήν την υπό­ θεση. Ο Vreeland ισχυρίζεται ότι όοο ήταν στη Μόσχα, συνεργαζόταν με έναν υπάλληλο της καναδικής πρεσβεί­ ας που λεγόταν Marc Bastien. Δυστυχώς, ο Bastien δεν μπορεί να το επιβεβαιώσει. Βρέθηκε νεκρός στη Μόσχα στις 12 Δεκεμβρίου του 2000 - όταν ο Vreeland εξέτιε την ποινή του στο Τορόντο. Τότε, οι καναδικές αρχές είχαν δηλώσει ότι ο Bastien πέθανε από φυσικά αίτια, όμως αργότερα ο Vreeland ισχυρίστηκε ότι ο

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣΘΕΩΡΙΕΣ/.

Bastien είχε δολοφονηθεί. Ύστερα, τον Ιανουάριο του 2 002, ο ιατροδικαστής στο Κεμπέκ δήλωσε ότι ο Bastien πέθανε όταν ήπιε ένα μείγμα αλκοόλ και clopazine, ενός αντικαταθλιπτικού φαρμάκου, και επεσήμανε ότι ο Bastien ίσως να δηλητηριάστηκε - ή ίσως να του έδω­ σαν το φάρμακο για να συνέλθει από το μεθύσι. Άραγε ο Vreeland όντως γνώριζε κάτι για το θάνατό του, ή είχε μαντέψει οωστά για κάποιον που το θάνατό του τον κά­ λυπταν τα καναδικά μ μ ε ; Και κατά τη διάρκεια μιας δίκης, επειδή ο Vreeland επέμενε, ο δικαστής επέτρε­ ψε στο συνήγορό του να κάνει ένα τηλεφώνημα στο Πεντάγωνο. Η τηλεφωνήτρια που απάντησε, επιβεβαίω­ σε ότι κάποιος Υποπλοίαρχος D. Vreeland ήταν καταχω­ ρισμένος στους τηλεφωνικούς καταλόγους. Ύστερα, οι καναδοί εισαγγελείς ισχυρίστηκαν ότι οι πληροφορίες που είχαν από την κυβέρνηση των ηπα έδειχναν ότι κά­ ποιος που διατεινόταν ότι ήταν ο Υποπλοίαρχος D. Vree­ land είχε στείλει νωρίτερα ένα e-mail σε μια τηλεφωνή­ τρια του Πεντάγωνου, λέγοντας ότι θα καταλάμβανε προ­ σωρινά ένα γραφείο στο Πεντάγωνο και ζητούσε να τον καταχωρίσουν στους καταλόγους τους. Μήπως ένας φυ­ λακισμένος στο Τορόντο θα μπορούσε να εξαπατήσει το τηλεφωνικό σύστημα του Πενταγώνου; Τον Μάρτιο του 2002, ο Vreeland απαλλάχθηκε από τις ποινικές κατηγορίες που τον βάρυναν στον Καναδά και αφέθηκε προσωρινά ελεύθερος με εγγύηση. 0 Paul Me Dermott, τοπικός εισαγγελέας, όταν εξηγεί γιατί απο­ σύρθηκαν οι κατηγορίες, δηλώνει ότι η υπηρεσία του θεώρησε ότι το εκκρεμές ζήτημα της έκδοσης είχε από­ λυτη προτεραιότητα. Η έκδοση του Vreeland προγραμ­ ματίστηκε να εκδικαστεί τον Σεπτέμβριο του 2002. Αν πιστέψουμε ότι οι μουτζούρες του Vreeland σημαί­ νουν κάτι, θα πρέπει να πιστέψουμε τους ισχυρισμούς του ότι είναι βετεράνος μυστικός πράκτορας, που τον έστειλαν στη Μόσχα σε μια απίθανη, άκρως απόρρητη, αποστολή υψηλής τεχνολογίας (να αντικαταστήσει τα έγ­ γραφα με τα σχέδια για να εξουδετερώσει μια ολόκλη­ ρη τεχνολογία) και κατά τη διάρκεια της οποίας βρήκε τυχαία έγγραφα (τα οποία δεν έχει αποκαλύψει) που

έδειχναν ότι η 11η Σεπτεμβρίου επρόκειτο να συμβεί. Αν το πιστέψουμε, θα πρέπει να πιστέψουμε ότι έπεσε θύμα μιας μαζικής εκστρατείας παραπληροφόρησης, στην οποία εμπλέκεται η οικογένεια του, δικαστικοί λει­ τουργοί και συνήγοροι σε όλη τη χώρα, δύο πολιτειακά σωφρονιστικά ιδρύματα, κομητειακές υπηρεσίες σε καμμιά δεκαριά πολιτείες, το καναδικό δικαστικό σύστημα και διάφορα τμήματα της κυβέρνησης των η π α . Και θα πρέπει αν πιστέψουμε ότι εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, λεπτομερή δικαστικά, πολιτειακά, κομητειακά και σω­ φρονιστικά έγγραφα πλαστογραφήθηκαν. Είναι ευκολό­ τερο να πιστέψουμε ότι ένας πεπειραμένος απατεώνας έκανε την τύχη του με τον θάνατο/φόνο του Bastien, μπόρεσε να κάνει ένα κόλπο με το τηλεφωνικό κέντρο του Πενταγώνου και είτε έγραψε ένα βιαστικό σημείω­ μα πριν από την 11η Σεπτεμβρίου, το οποίο θα μπο­ ρούσε να ερμηνευτεί μετά ως σχετικό, ή το σημείωμα ήταν μεταγενέστερο της καταστροφής και έπεισε τους δεσμοφύλακες ότι ήταν προγενέστερο. Ένας ντέτεκτιβ της αστυνομίας του Μίσιγκαν, ο John Meiers, που κατα­ διώκει τον Vreeland τα τελευταία δύο χρόνια, δηλώνει: «Σε τελική ανάλυση, ο Delmart Vreeland είναι απατεώ­ νας. Εξαπάτησε όλους όσους ήρθαν οε επαφή μαζί του. Γι’ αυτόν το λόγο καταζητείται... Συνεχώς επανέρχεται στο δικαστήριο για τις ακροαματικές διαδικασίες, διότι δεν θέλει να επιστρέψει εδώ. Ξέρει ότι θα πάει στη φυλακή, και το αντιμάχεται. Στο μεταξύ, επινοεί ποίκιλλες ιστορίες».

Τα υπόλοιπα Η υπόθεση Vreeland -παρότι κίνηοε το ενδιαφέρον του κοινού- δεν είναι το κερασάκι στην τούρτα όλων των θεωριών συνωμοσίας για την 11η Σεπτεμβρίου. Υπάρ­ χουν και πολλές άλλες ένας αξιωματούχος της cia υποτί­ θεται ότι συναντήθηκε με τον Μπιν Λάντεν, τον Ιούλιο του 2 001, στο Ντουμπάι. Πριν την 11η Σεπτεμβρίου, άγνωστοι άρχιοαν να πουλάνε, σαν τρελοί, μετοχές των

American Airlines, των United Airlines και δεκάδων άλ­ λων εταιρειών που επηρεάστηκαν από τις τρομοκρατι­ κές επιθέσεις. Το Πεντάγωνο, στην πραγματικότητα, δεν χτυπήθηκε από αεροσκάφος. Η πτήση 93 -το τέταρτο αεροπλάνο- δεν συνετρίβη στην Πενσυλβάνια· καταρρίφθηκε. Η κυβέρνηση Μπους, σε διαπραγματεύσεις της με τους Ταλιμπάν, τους προειδοποίησε για τον επικεί­ μενο πόλεμο. Και αυτά, δεν εξαντλούν πλήρως τις θεω­ ρίες συνωμοσίας. Ορισμένα αναπάντητα ερωτήματα ή παράξενα γεγονότα δικαιολογούν μεγαλύτερη προσοχή από άλλα. Οι τοπο­ θετήσεις short selling5 αυξήθηκαν κατακόρυφα. Μήπως όμως αυτό το γεγονός υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση των ηπα αγνόησε μια ξεκάθαρη προειδοποίηση; Ή μή­ πως, ίσως να αληθεύει η πιο προφανής ερμηνεία - ότι άνθρωποι από τον κύκλο του Μπιν Λάντεν είχαν εσωτε­ ρική πληροφόρηση, την οποία και εκμεταλλεύτηκαν; Ο Ronald Blekicki, που εκδίδει το Microcap Analyst, ένα ψηφιακό επενδυτικό έντυπο, δηλώνει ότι το short selling έγινε, κυρίως, από το εξωτερικό - και διέφυγε της προ­ σοχής στις η πα . Αν γίνονταν τέτοιου είδους συναλλαγές στις αγορές των ηπ α , εξηγεί ο Blekicki, θα άρχιζε η φημολογία για τις εμπλεκόμενες εταιρείες. «Όλοι μέσα οτα χρηματιστήρια θα το γνώριζαν», εξηγεί ο Blekicki. «Νομίζω ότι οι κερδισμένοι ήταν μάλλον εύποροι άν­ θρωποι που βρίσκονταν στο στενό περιβάλλον του Μπιν Λάντεν και των Ταλιμπάν». Ωοτόσο, το περίεργο είναι ότι οι ειδήσεις για τη διερεύνηση της αγοράς παραγώγων ξεθώριασαν πολύ γρήγορα. Ούτε η Επιτροπή Κε­ φαλαιαγοράς των ηπα (s ec ), ούτε και το Χρηματιστήριο Παραγώγων του Σικάγο (cboe ) δηλώνουν κατά πόσον διερευνούν ακόμη τις συναλλαγές πριν από την 11η Σε­ πτεμβρίου. Και δεν ακούστηκε τίποτα από το Κογκρέσο ή από την κυβέρνηση Μπους, σχετικά με αυτό το ζή­ τημα. Όοοι είναι καχύποπτοι, αναμφίβολα, θα θεωρή­ σουν ότι η δημόσια απουσία κυβερνητικού ενδιαφέρο5 Short selling είναι η ακάλυπτη πώληαη αξιόγραφων που ο ηωλητής δεν έχει στη διάθεσή του, αλλά προβλέπει ότι αργότερα θα είναι σε θέση να προχωρήσει στην επαναγορά τους σε χαμηλότερη τιμή. [Σ.τ.μ.]

79/.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILESTHE 11mΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ/.

ντος αποδεικνύει ότι έγιναν ατασθαλίες. Σε αυτήν την περίπτωση, η έλλειψη μιας αξιόπιστης επίσημης διερεύνησης αφήνει αρκετό χώρο στους οπαδούς των θεω­ ριών συνωμοσίας. Μήπως τελικά δεν έπεσε κανένα αεροπλάνο στο Πεντά­ γωνο; Υπάρχουν ιστοσελίδες που είναι αφιερωμένες σε αυτή την άποψη. Μια άλλη ιστοσελίδα, που λέγεται www.flight93crash.com , εξετάζει με νηφάλιο τρόπο τις παρατυπίες που οδήγησαν τον κόσμο να αναρωτιέται αν το τελευταίο αεροπλάνο, εκείνο που έπεσε στην Πενσυλβάνια, όντως ανατινάχτηκε οτους αιθέρες. Οι εναλλακτικοί κύκλοι που ασχολούνται με την 11η Σε­ πτεμβρίου, έδωσαν πολύ μεγάλη προσοχή στην υποτι­ θέμενη συνάντηση της cia με τον Μπιν Λάντεν στο Ντουμπάι. Η είδηση πρωτοδημοσιεύτηκε στην γαλλική εφημε­ ρίδα Le Figaro, στις 31 Οκτωβρίου του 2001, στο άρ­ θρο ενός εξωτερικού συνεργάτη, της Alexandra Richard. Η δημοσιογράφος, επικαλείται ότι ένα «στέλεχος της διοίκησης του αμερικανικού νοσοκομείου στο Ντουμπάι», το οποίο δεν κατονομάζεται, ισχυρίστηκε ότι ο Μπιν Λάντεν νοσηλεύτηκε για δέκα μέρες στο νοσοκο­ μείο. Το άρθρο της υποστήριζε επίσης ότι «ο πράκτο­ ρας της cia στο Ντουμπάι εθεάθη να ανεβαίνει με το ασανσέρ του νοσοκομείου στο δωμάτιο του Μπιν Λά­ ντεν» και ότι «περηφανεύτηκε οτους φίλους του ότι επισκέφτηκε τον Μπιν Λάντεν», αλλά δεν αναφέρει την πη­ γή αυτών των λεπτομερειών. Το νοσοκομείο αρνείται κατηγορηματικά ότι ο Μπιν Λάντεν βρισκόταν εκεί. Ακό­ μη κι αν έγινε κάποια συνάντηση, αυτή δεν θα υποδή­ λωνε απαραίτητα ότι η cia γνώριζε τα σχέδια του Μπιν Λάντεν. Ωστόσο, τέτοιες ειδήσεις θα δημιουργούσαν τε­ ράστια αμηχανία και θα προκαλούσαν πολλά δυσάρε­ στα ερωτήματα. Όμως, η ύπαρξη της συνάντησης -χωρίς να συνοδεύεται από κάποια αναγνωρίσιμη πηγή- μόνο αμφίβολη μπορεί να θεωρηθεί. Δύο γάλλοι συγγραφείς, ο Jean-Charles Brisard, πρώ­ ην υπάλληλος των μυστικών υπηρεσιών, και ο Guillaume Dasquie, δημοσιογράφος, έγραψαν ένα βιβλίο, το Ben

Laden: La Verite interdite, στο οποίο υποστηρίζουν ότι η επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν το «αποτέλε­ σμα μυστικών και ριψοκίνδυνων διαβουλεύσεων» μετα­ ξύ των ηπα και των Ταλιμπάν «που αφορούοαν γεωοτρατηγικά πετρελαϊκά συμφέροντα». Από τη σκοπιά των συγ­ γραφέων, η Ουάσινγκτον, που την καθοδηγούσε η αφο­ σίωσή της στους μεγάλους πετρελαϊκούς ομίλους, απεί­ λησε τους Ταλιμπάν ότι θα προέβαινε σε στρατιωτικές επιχειρήσεις και θα τους αντικαταστούσε, καθώς κατα­ δίωκε τον Μπιν Λάντεν και αναζητούσε ένα καθεστώς στο Αφγανιστάν που θα συνεργαζόταν με τις εταιρείες πετρελαίου. Σε απάντηση της αδέξιας τακτικής της Ουάσινγκτον, υπονοούν οι δύο συγγραφείς, ο Μπιν Λάντεν και οι Ταλιμπάν αποφάσισαν να χτυπήσουν πρώτοι. Αυ­ τή η διπλή θεωρία -«όλα γίνονται για το πετρέλαιο» και η Ουάσινγκτον προκάλεσε την επίθεση- αναμεταδίδεται από ιστοσελίδες που είναι κατά του Μπους. Για να αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους, οι γάλλοι συγγρα­ φ είς αποδίδουν ύποπτα κίνητρα σε μια πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών να τερματίσουν την πολιτική και στρατιωτική σύγκρουση στο Αφγανιστάν. Επικαλούνται μια έκθεοη των Ηνωμένων Εθνών, και απεικονίζουν αυ­ τή τη προσπάθεια ως «διαπραγματεύσεις» μεταξύ των Ταλιμπάν και των ηπα, με τις οποίες οι Αμερικανοί στό­ χευαν να αντικαταστήσουν τους Ταλιμπάν με τον τέως βασιλιά. Κι όμως, μια αμερόληπτη ανάγνωοη της έκθε­ σης των Ηνωμένων Εθνών αποδεικνύει ότι η προσπά­ θεια -που κατέβαλε η Ειδική Αποστολή του οηε στο Αφ­ γανιστάν- ήταν μια πολύπλευρη απόπειρα η οποία στό­ χευε στην επίλυση των συγκρούσεων και συνεπαγόταν διαπραγματεύσεις μεταξύ των διαφόρων στρατοπέδων στο Αφγανιστάν. Δεν αποσκοπούσε στην αποκατάσταση του τέως βασιλιά Μοχάμεντ Ζαχίρ Σαχ. Η πλέον συνταρακτική κατηγορία του Brisard και του Dasquii είναι ότι ο πρώην υπουργός Εξωτερικών του Πακιστάν Νιάζ Νάικ, ο οποίος παρευρέθηκε σε μία από τις πολλές διεθνείς διασκέψεις που διεξήγαγε η Ειδική Αποστολή του οηε στο Αφγανιστάν, δηλώνει ότι στη διά­ σκεψη του Ιουλίου του 2001, ένας «αξιωματούχος των

81 /.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILESTHE 11mΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ/. ηπα » απείλησε τους Ταλιμπάν, «ή αποδέχεστε την προ­ σφορά που σας δώσαμε στο πιάτο, ή αλλιώς θα βρε­ θείτε εσείς στο πιάτο μας». (Αυτό το κομμάτι του βιβλί­ ου είναι παρεμφερές μ’ ένα προγενέστερο άρθρο του βρετανικού Guardian, στο οποίο ο Νάικ επισήμανε επι­ πλέον ότι η κυβέρνηση του Πακιστάν υποστήριζε την εντύπωση που σχημάτισε ο Νάικ γ ι’ αυτή την απειλή των ηπα προς τους Ταλιμπάν.) Ωστόσο, οι Ταλιμπάν δεν ήταν παρόντες στη σύνοδο του Βερολίνου, και οι τρεις αμερικανοί αντιπρόσωποι ήταν /^ώ/τι/αξιωματούχοι των ηπα . Ένας αντιπρόσωπος, ο Tom Simons, πρώην πρέ­ σβης των ηπα στο Πακιστάν, με τριακονταπενταετή υ­ πηρεσία στο διπλωματικό σώμα, δεν θυμάται καμμία τέτοια απειλή, αναγνωρίζει όμως ότι οι Αμερικανοί όντως επεσήμαναν ότι αν η Ουάσινγκτον κατέληγε στο συμπέρασμα ότι πίσω από την τρομοκρατική επίθεση εναντίον του καταδρομικού uss Cole στην Υεμένη κρυ­ βόταν ο Μπιν Λάντεν, οι Αφγανοί προφανώς θα έπρεπε να αναμένουν ότι η κυβέρνηση Μπους θα πραγματο­ ποιούσε επίθεση εναντίον του Μπιν Λάντεν. Αυτή η πα­ ρατήρηση μόλις και μετά βίας θα εξανάγκαζε τον Μπιν Λάντεν να κανονίσει στα γρήγορα μια προληπτική επίθε­ ση. Ο Simons - ο οποίος δηλώνει ότι οι γάλλοι συγ­ γραφείς ουδέποτε του πήραν συνέντευξη- πιστεύει ότι, όσον αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα, ο Νάικ παράκουσε τους Αμερικανούς. Κατά πόσον ο Νάικ παράκουοε ή όχι, οι γάλλοι συγγραφείς αντί να εδραιώσουν τους ισχυ­ ρισμούς τους, μάλλον προτείνουν μια ερευνητική μέθο­ δο. (Ο Brisard και ο Dasquii υποστηρίζουν επίσης χωρίς να μας παρέχουν πλήρη αποδεικτικά στοιχείαότι οι η π α , βάσει σχεδίου, δεν καταδίωξαν επιμόνως τον Μπιν Λάντεν και το δίκτυο της Αλ Κάιντα, διότι μια τέτοια ενέργεια συγκρουόταν με άλλες διπλωματικές π ροτεραιότητες, ειδικότερα να ευαρεστήσουν τους απόλυτους άρχοντες του πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας).

Τις επίσημες εκδοχές δεν θα έπρεπε να τις αφομοιώ­ νουμε χωρίς να τις εξετάζουμε προσεκτικά. Τα μυστικά πολιτικά προγράμματα και οι άτυποι γεωστρατηγικοί πα­

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ /.

ράγοντες -όπως το πετρέλαιο- κάλλιστα μπορούν να διαμορφώνουν τον πόλεμο του Τζωρτζ Μπους κατά της τρομοκρατίας. Και υπάρχουν ερωτήματα που έμειναν αναπάντητα. Λόγου χάρη, στις 12 Σεπτεμβρίου του 2001, ένα ούντομο άρθρο της μοσχοβίτικης Ιζβέστια, επικαλούμενη πηγές, τις οποίες ωστόσο δεν κατονόμα­ ζε, ανέφερε ότι η Μόσχα είχε προειδοποιήσει την Ουάσινγκτον για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, εδώ και καιρό. Όντως μεταδόθηκε τέτοια προειδοποίηση; Αν μεταδόθηκε, ποιος εξέδωσε την προειδοποίηση και ποιος την έλαβε; Όμως, τα ερωτήματα δεν ισοδυναμούν με αποδείξεις. Ούτε καν σήμερα δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες αποδείξεις για να υποστηρίξουμε την συμβατική εκδοχή της 11ης Σεπτεμβρίου - ο Μπιν Λάντεν επιτέθηκε αιφνιδιαστικά στην Αμερική στο πλαί­ σιο της τζιχάντ, και οι απροετοίμαστες ηπα αντεπιτέθηκαν- και αυτό τελικά γίνεται πρωτοσέλιδο. Χωρίς τις θεωρίες συνωμοσίας, μπορούμε να αναρωτη­ θούμε για πολλά πράγματα σχετικά με την 11η Σεπτεμ­ βρίου. Η cia και το fbi είχαν ενδείξεις, αν όχι συγκεκρι­ μένα στοιχεία, ότι κάτι επρόκειτο να συμβεί και δεν έκαναν τη σύνδεση. Οι κυβερνητικές υπηρεσίες που ήταν αρμόδιες για την προστασία των ηπα απέτυχαν. Η αεράμυνα των ηπα αποδείχθηκε ανεπαρκέστατη - παρότι υπήρχαν ενδείξεις, τα τελευταία πέντε χρόνια τουλά­ χιστον, ότι η Αλ Κάιντα εξέταζε ένα σχέδιο του τύπου της 11ης Σεπτεμβρίου. Μετά, ούτε η κυβέρνηση Μπους ούτε και το Κογκρέσο έσπευσαν να διερευνήσουν. Ου­ σιαστικά, ο αρχηγός της δημοκρατικής πλειοψηφίας της Γερουσίας Thomas Daschle υποστηρίζει ότι τόσο ο πρό­ εδρος Μπους όσο και ο αντιπρόεδρος Dick Cheney του δήλωσαν, τον Ιανουάριο του 2002, ότι είναι αντί­ θετοι στη διερεύνηση της υπόθεσης της 11ης Σεπτεμ­ βρίου από το Κογκρέσο. (Ο Λευκός Οίκος το αρνείται.) Το Κογκρέσο, τελικά, επέτρεψε τη διερεύνηση, αλλά η έρευνα αποτελματώθηκε όταν η διερευνητική επιτροπή του Κογκρέσου διαμαρτυρήθηκε ότι η cia και το υπουρ­ γείο Δικαιοσύνης παρεμπόδιζαν το έργο της. Το πρόβλημα με τη συνωμοσιολογία είναι ότι μπορεί να

83/.

DAVIDCORN/. ΤΑX-FILESTHE IIhi ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ/.

αποσπάσει την προσοχή από τα πραγματικά (και μερι­ κές φορές ανθρώπινα) λάθη και αδικήματα της κυβέρ­ νησης. Όμως, όταν η κυβέρνηση είναι απρόθυμη να διερευνήσει τα δικά της σφάλματα, ανοίγει δρόμο σε εκείνους που θα μετέτρεπαν τις παρατυπίες σε θεω­ ρίες, ή θα διαστρέβλωναν παράξενα γεγονότα -ή εικα­ σίες- δίνοντας τους παράξενες ερμηνείες. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι όοοι κάνουν κάτι τέτοιο χρειάζο­ νται ιδιαίτερη ενθάρρυνση. Η 11η Σεπτεμβρίου ήταν τόσο τραυματική, τόοο μεγάλη, που πάντοτε θα υπάρ­ χουν άνθρωποι οι οποίοι θα φροντίζουν να τη χρωματί­ σουν -ή να την εκμεταλλευτούν- προοθέτοντας κι άλλα δραματικά στοιχεία, κι άλλη ίντριγκα, που θα αναζητούν να διακρίνουν κρυμμένα νοήματα, που θα επιθυμούν να βγάλουν κ ι άλλο νόημα από την αποτρόπαια ενέρ­ γεια. Και πάντοτε θα υπάρχουν άνθρωποι που θα θέ­ λουν να τους πιστεύουν.

/ . Ο παράδεισος της παράνοιας CHRIS HORRIE

87/.

Τι είναι εκείνο που κάνει μια καλή θεωρία συνωμοσίας; Τι είναι αυτό που έχουν ορισμένες ιστορίες, οι οποίες, όσο κι αν είναι απίθανες, πείθουν τον κόσμο ότι είναι αληθινές;

Το βιβλίο του γάλλου συγγραφέα Thierry Meyssan, L ' Effroyable Im posture1 -το οποίο ισχυρίζεται ότι η κυ­ βέρνηση των ηπα ίσως να «σκηνοθέτησε» την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στο Πεντάγωνο- επικρίθηκε για έλλειψη καλού γούστου. Όμως, απλώς είναι η τελευταία συνεισφορά στη «βιο­ μηχανία συνωμοσιών» των μ μ ε που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια - και βασίζεται στον συλλογισμό ότι οτιδή­ ποτε κι αν λέει κάποιος με εξουσία, το ακριβώς αντίθε­ το είναι, βεβαίως, η αλήθεια. Στην εποχή των X-FHes και της έλλειψης εμπιστοσύνης στο επιστημονικό, πολιτικό και στρατιωτικό κατεστημέ­ νο, υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι οι οποίοι, προφα­ νώς, είναι προετοιμασμένοι να πιστέψουν ότι αυτά που βλέπουν στις ειδήσεις της τηλεόρασης είναι απόλυτη 1. Κυκλοφορεί στα ελληνικά με τίτλο: 11 Σεπτεμβρίου2001. Η τρομακτική απάτη: Κανένα αεροσκάφος δεν συνετρίβπ στοΠεντάγωνο, μτφρ. Μαρία Κράλλη (Α­ θήνα: εκδ. Γραφές, 2002) [Σ.τ.μ.)

απάτη, και ότι «η αλήθεια» αποσιωπάται από μυστηριώ­ δεις και άγνωστες, παρασκηνιακές δυνάμεις. Με δυο λόγια, ο κόσμος μοιάζει να καταρρέει από μια επιδημία μαζικής παράνοιας.

The Grassy Knoll Υπάρχουν, για παράδειγμα, εκείνοι οι οποίοι πιστεύουν ότι ο «Τιτανικός» δεν βυθίστηκε, αλλά τον κατέλαβαν αλβανοί πειρατές (γιατί Αλβανοί;), οι οποίοι έκλεψαν το φορτίο του με ράβδους χρυσού, πούλησαν σε δουλέ­ μπορους το πλήρωμα και τους επιβάτες του και δη­ μιούργησαν ένα «ψεύτικο» ναυάγιο, για να συγκαλύψουν αυτό το σχεδόν τέλειο έγκλημα. Λιγότερο σκοτεινές είναι οι αναρίθμητες θεωρίες που περιβάλλουν το θάνατο του Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντυ η πιο εξωφρενική (και πιο πρόοφατη) είναι ότι πυροβολήθηκε -άγνωστο πώς- από τη σύζυγό του, την Τζάκι. Έπειτα, υπάρχει η διαρκής εκστρατεία για να μας πείσουν όλους ότι η προσελήνωση σκηνοθετήθηκε σε κά­ ποιο τηλεοπτικό στούντιο, κάπου στην έρημο της Αριζόνα, για να απογειώσει τη δημοτικότητα του Ρίτσαρντ Νίξον. Υπάρχουν ολόκληρες ομάδες συνωμοσιολόγων, με ονό­ ματα όπως The Grassy Knoll και The Conspiracy Conti­ nues, οι οποίες είναι αφιερωμένες στη «διερεύνηση» όλο και πιο διαπλεκόμενων εκδοχών της δολοφονίας του Κέννεντυ πολλές από αυτές έχουν εξελιχθεί, έντε­ χνα, σε ολόκληρες εναλλακτικές μυοτικές ιστορίες του κόσμου, που φτάνουν ως τον Κήπο της Εδέμ.

Η Ζώνη του Λυκόφωτος Η ιοτοοελίδα Conspiracy Planet, έχει συνδέσμους για όλες τις γνωστές θεωρίες συνωμοσίας: Ο Έλβις δεν έχει πεθάνει- οι απαγωγές από ufo · οι ακούραστες προοπά-

89/.

CHRIS HORRIE/. ΟΠΑΡΑΔΕΙΣΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΙΑΣ/.

θείες των φαρμακευτικών εταιρειών να εμποδίσουν τις θεραπείες για διάφορες ασθένειες, και των αυτοκινη­ τοβιομηχανιών να αποτρέψουν την εξέλιξη του ηλεκτρι­ κού αυτοκινήτου. Οι τελευταίας κοπής βρετανικές συνωμοσίες συμπερι­ λαμβάνουν την ιδέα ότι η ΜΙ6 σκότωσε την Νταϊάνα, την πριγκίπισσα της Ουαλίας, για να την εμποδίσει να πα­ ντρευτεί έναη Μουσουλμάνο και διάφορα άλλα για τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες είναι υποχεί­ ριο των Ρώσων, των Γάλλων και -περιέργως πώς- των Ελβετών. Αν όλα αυτά μοιάζουν σαν το σενάριο ενός κακού επει­ σοδίου της Ζώνης τουΛυκόφωτος, θυμηθείτε ότι ο πρώ­ ην παρουσιαστής του bbc και τερματοφύλακας της Coventry, ο David Icke, κηρύττει ότι ο κόσμος διευθύ­ νεται μυστικά από υπερευφυή ερπετά που ήρθαν από άλλον πλανήτη.2 Η σύγχρονη συνωμοοιολογία ίσως να φαίνεται ακίνδυνη σε μερικούς. Όμως, η πεποίθηση ότι υπάρχει μια μο­ χθηρή, απολύτως μυστική ομάδα που κατευθύνει τα πο­ λιτικά ανδρείκελα και ελέγχει τα παγκόσμια γεγονότα είναι παλιά ιδέα, και χρονολογείται πολύ πριν από τη σύγχρονη επιστημονική φαντασία.

Ναζιστική παράνοια Ευτυχώς, οι πλέον παρανοϊκές παγκόσμιες θεωρίες συ­ νωμοσίας, σε γενικές γραμμές, περιορίστηκαν στο πε­ ριθώριο. Αλλά όχι πάντα. Το καθεστώς των Ναζί στη Γερμανία βάσισε τη δίωξη των Εβραίων στην ιδέα ότι οι θρησκευτικοί τους ηγέτες δρούοαν ως πράκτορες ενός μυστικού, παγκόσμιου συμ­ βούλιου, που διεξήγαγε μυστικό πόλεμο κατά της Γερ­ 2. David Icke, Τομυστικόόλωντωνεποχών, μτφρ. θωμάς Μαστακούρης (Αθήνα: εκδ. Έσοπτρον, 2002) [Ι,τ,μ.]

μανίας, επινοώντας τον κομμουνισμό, τον καπιταλισμό, τη μουσική τζαζ, την πορνογραφία και τη μοντέρνα τέ­ χνη. Αυτές οι ανοησίες είχαν τις ρίζες τους στη Γαλλία του 19ου αιώνα, όπου κατηγορούσαν τους Εβραίους τόσο για τη Γαλλική Επανάσταση, όσο και για την ήττα του Ναπολέοντα. Αντισημιτισμός Ένα γαλλικό βιβλίο, το οποίο έγινε μπεστ σέλερ, Η ε ­ βραϊκή Γαλλία, ισχυριζόταν ότι ένα παγκόσμιο εβραϊκό συμβούλιο, που είχε έδρα του το Γιβραλτάρ, έλεγχε το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και συνωμοτούσε για να καταστρέψει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Το βιβλίο έκανε 114 εκδόσεις μέσα σ' ένα μόνο χρόνο, εκατομμύρια αντίτυπα πωλήθηκαν σε όλη την Ευρώπη και έκανε τον συγγραφέα του, τον Edouard Drumont, ηγετική μορφή της γαλλικής πολιτικής σκηνής. Οι πλέον φανατικοί οπαδοί του Drumont, πίστευαν ακό­ μη και ότι οι Εβραίοι είχαν παρεισφρήσει στην καθολι­ κή εκκλησία και είχαν τοποθετήσει έναν «εβραίο Πάπα» στο θρόνο του Αγίου Πέτρου. Αργότερα, το παραλήρημα του Drumont τελειοποιήθη­ κε από τη ρωσική μυστική αστυνομία,3 η οποία πλαστο­ γράφησε μια σειρά εγγράφων που αποδείκνυαν την ύ­ παρξη μιας «παγκόσμιας εβραϊκής συνωμοσίας» και εκδόθηκε σε εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως με τον τίτλο Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών. 3. Πηγή η οποία αναφέρεται μόνο εδώ, καθώς π συντριπτική πλειοψηφία όσων έχουν ασχοληθεί με την καταγωγή του χειρογράφου, ομοφωνεί ως προς το ότι πρότυπογια τα Πρωτόκολλα τωνΣοφών της Σ/ώνήταν το κείμενο Διάλο­ γοι στην κόλαση ανάμεσα στον Μακιαβέλι και τον Μοντεσκιέ (1864), του γάλλου συγγραφέα Μωρίς Ζολί. Βεβαίως, ο Edouard Drumont (1844-1917), συγγραφέας της Εβραϊκής Γαλλίας (1886) και εκδότης του ΕλεύθερουΛό­ γου, κατόρθωσε να πείσει χιλιάδες Γάλλους ότι για τα δεινά τους ευθυνόταν η «εβραϊκή εισβολή», αναπαράγοντας όλα τα αντισπμιτικά στερεότυπα και προετοιμάζοντας το έδαφος για την υπόθεση Ντρέιφους. [Βλ. Ο Ιός της Κυριακής, «Το όνομα της τσουκνίδας», 17 Σεπτεμβρίου 1995 και Umberto Eco, “Eine Fiktion, die zum Alptraum wird”, FrankfurterAUgemeineZeitung, 2 Ιουλίου 1994). [Σ.τ.μ.]

«Κατασκοπομανία» Σχεδόν εξίσου φρικιαστική -στον πολιτικό χώρο της αρι­ στερός- ήταν η κομμουνιστική θεωρία συνωμοσίας στην Ρωσία του 1930, η οποία υποστήριζε ότι τους λιμούς που προκάλεσε η οικονομική κακοδιαχείριση, τους κα­ τασκεύαζαν επί τούτου οι πλουσιότεροι, συντηρητικοί ««Κουλάκοι» αγρότες - οι οποίοι συνεργάζονταν συνω­ μοτικά με γερμανούς και βρετανούς κατάσκοπους. Η «κατασκοπομανία», μαζί με την παρανοϊκή ιδέα ότι οι Κουλάκοι σκοπίμως πέθαιναν από την πείνα, οδήγησε σε αναρίθμητες εκτελέσεις και περαιτέρω εξάπλωση του λιμού, και τα θύματα ήταν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές. Την δεκαετία του 1930, ο αμφιλεγόμενος γερμανός ψυ­ χολόγος Βίλχελμ Ράιχ διέγνωσε ότι η πίστη στις θεωρί­ ες συνωμοσίας ήταν μια μορφή μαζικής υστερίας κι έ­ νας τύπος μεταδοτικής ««συναισθηματικής πανούκλας». Το πρόβλημα είναι ότι μόλις γίνει αποδεκτή η κεντρική ιδέα ότι μια δόλια, μυστική ομάδα συνομωτών διευθύ­ νει τα γεγονότα, οτιδήποτε συμβαίνει μπορεί να θεωρη­ θεί ως περαιτέρω και ακόμη πιο πειστικό αποδεικτικό στοιχείο της συνωμοσίας.

/ . Όταν οι θεω ρίες συνωμοσίας για την 11η Σεπτεμβρίου έχουν ημερομηνία λήξης DAVID CORN

95/.

Παρακαλώ σταματήστε να μου στέλνετε εκείνα τα e-mail. Ξέρετε ποιοι. Και ξέρετε ποια e-mail εννοώ... Εντάξει, να το εξηγήσω με απλά λόγια - αυτά τα e-mail που κυκλοφο­ ρούν, τα οποία υπονοούν, ή το δηλώνουν ξεκάθαρα, ότι η cia και η κυβέρνηοη των ηπα ήταν με κάποιο τρόπο αναμεμειγμένες στις φρικιαοτικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Υπάρχουν e-mail για ένα τύπο που είναι φυλακισμένος στον Καναδά, ο οποίος ισχυρίζεται ότι είναι πρώην αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών των ηπα και υποτί­ θεται ότι έστειλε, μέσω των δεσμοφυλάκων του, προ­ ειδοποίηση για την επίθεση στα μέσα Αυγούστου. Υπάρ­ χουν e-mail, που παραθέτουν ως πηγή τους κάποια ιτα­ λική εφημερίδα, και αναφέρουν ότι τον περασμένο Ιού­ λιο ο Οσάμα Μπιν Λάντεν νοσηλεύτηκε, ως νεφροπα­ θής, στο αμερικανικό νοσοκομείο του Ντουμπάι και συ­ ναντήθηκε με κάποιον αξιωματούχο της c ia . Υπάρχουν e-mail, που αναφέρονται σ’ ένα βιβλίο που εκδόθηκε στη Γαλλία και επισημαίνουν ότι οι επιθέσεις έγιναν έ­ ναν μήνα αφότου οι αξιωματούχοι τπς κυβέρνησης Μπους, οι οποίοι διαπραγματεύονταν μια πετρελαϊκή συμφωνία με τους Ταλιμπάν, είπαν στους Αφγανούς «ή αποδέχεστε την προσφορά που σας δώσαμε στο πιάτο, ή αλλιώς θα βρεθείτε εσείς στο πιάτο μας».

Το πιάσατε το υπονοούμενο; Η Ουάσινγκτον είτε δεν έκανε τίποτα για να σταματήσει τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, είτε οχεδίασε τις επιθέοεις, έτοι ώστε να μπορέσει να διεξαχθεί ένας δικαιολογημένος πόλεμος κατά του Αφγανιστάν και να επωφεληθούν οι μεγάλοι πετρελαϊκοί όμιλοι. Ένα e-mail, το οποίο λαβαίνω συνεχώς, περιέχει το χρονολόγιο των δήθεν ύποπτων γεγονότων που «αποδεικνύει ότι η cia γνώριζε εκ των προτέρων [για τις επιθέ­ σεις της 11η Σεπτεμβρίου] και σαφώς υπαινίσσεται ότι υπήρξε εγκληματική συνενοχή εκ μέρους της κυβέρνη­ σης των ηπα στην εκτέλεση του σχεδίου». Δεν ισχυρίζομαι ότι, κατά καιρούς η κυβέρνηση των ηπα δεν ασχολείται με κτηνώδεις, δολοφονικές κομπίνες. Όμως, η ιδέα ότι η κυβέρνηση των ηπα είτε προειδο­ ποιήθηκε για τις επιθέσεις, και ωστόσο επέτρεψε να ουμβούν, ή ακόμη χειρότερα, ότι συνωμότησε για να σκοτώσει χιλιάδες Αμερικανούς, προκειμένου να αρχί­ σει έναν πόλεμο για το πετρέλαιο στο Αφγανιστάν, είναι παράλογη. Κι όμως, κάθε εβδομάδα φτάνουν e-mail που διαδίδουν τέτοιες ασυναρτηοίες. Πιθανότατα δεν αξίζει τον κόπο να αντικρούσει κανείς αυτές τις γελοιό­ τητες, όμως είμαι αρκετά ενοχλημένος και θα το προ­ σπαθήσω. Η αντίκρουση μεμονωμένων στοιχείων των θεωριών συ­ νωμοσίας είναι το παιχνίδι των ανόητων. Ποιος μπορεί πραγματικά να γνωρίζει αν κάτι τόσο παράξενο συνέβη στο νοσοκομείο του Ντουμπάι; Όσο για εκείνον που είναι φυλακισμένος στον Καναδά, εκτίει την ποινή του για μια απάτη με πιστωτικές κάρτες, και η μόνη πηγή σχετικά με την προειδοποίησή του είναι ο λόγος της τιμής του. Ο δικαστής που εκδίκασε την υπόθεσή του είπε: «Δεν υπάρχουν ανεξάρτητα αποδεικτικά στοιχεία για να στηρίξουν τους τερατώδεις ισχυρισμούς του». Όμως, ένας συνωμοσιοθήρας μπορεί να απαντήσει: «Δεν ήταν αναμενόμενο ότι η κυβέρνηση και οι φίλοι της στον Καναδά θα έλεγαν κάτι τέτοιο;» Οπότε, ας αρχίσουμε μ’ ένα γενικότερο ερώτημα: μή­

πως οι αξιωματούχοι των ηπα θα ήταν ικανοί να κάνουν μια τόσο μιαρή πράξη; Ικανοί -όπως λ έμ ε- ώστε να μπορούν να το καταφέρουν και ώστε να θέλουν να το καταφέρουν. Για να το θέσουμε απλά, οι κατάσκοποι και οι ειδικοί πράκτορες δεν είναι τόσο καλοί, τόσο κακοί, ή τόσο θαρραλέοι για στήσουν αυτήν την επιχεί­ ρηση. Αυτό το συμπέρασμα, τολμώ να πω ότι βασίζε­ ται, εν μέρει, στην κοινή λογική, αλλά επίσης και στη δημοσιογραφική μου εμπειρία από τα ρεπορτάζ για ζη­ τήματα εθνικής ασφαλείας. (Για ένα βιβλίο που έγραψα σχετικά με την c ia , συζήτησα με περισσότερους από εκατό αξιωματούχους και υπαλλήλους της c ia ). Όχι τόσο καλοί: Μια τέτοια συνωμοσία -να εκτελέσεις ένα σχέδιο που απαιτούοε την ταυτόχρονη καταστροφή των Δίδυμων πύργων, μέρους του Πενταγώνου, και τεσ­ σάρων αεροπλάνων και να το κάνεις να φαίνεται σαν να το έκαναν άλλοι- υπερβαίνει το επίπεδο δεξιοτήτων των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Ένα τέτοιο σχέδιο, θα απαιτούσε δεκάδες (ή ακόμη και εκατοντάδες) άτο­ μα για να αποπειραθείς μια τέτοια μηχανορραφία, θα έπρεπε να συνεργαστούν, και θα έπρεπε να υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη ότι δεν θα μιλήσουν για το ρόλο τους ή ότι δεν θα αποκαλύψουν τη συνωμοσία. Οι συνω­ μότες, θα προέρχονταν από ένα ευρύτερο φάσμα υπη­ ρεσιών (όπως η c ia , to fbi, η Υπηρεσία Μετανάστευσης και Πολιτογράφησης, το τελωνείο, η κυβέρνηση, η faa\ το ntsb 2 , το υπουργείο Άμυνας κ.λπ.). Κι όμως, οποιοσδήποτε καταννοεί στοιχειωδώς τον τρό­ πο με τον οποίο λειτουργεί (ή δεν λειτουργεί) η κυβέρ­ νηση, αντιλαμβάνεται ότι οι διάφοροι γραφειοκράτες της Ουάσινγκτον -ειδικά εκείνοι της «κοινότητας» της εθνι­ κής ασφάλειας- δεν συνεργάζονται καλά μεταξύ τους. Ακόμη και η συγκάλυψη των προβλέψεων θα απαιτούσε μια γενικευμένη συνωμοσία. Αν όντως υπήρχαν αναφο­ ρές των μυστικών υπηρεσιών, οι οποίες προέβλεπαν τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, αυτές οι αναφο­ 1. Federal AviationAdministration: ΟμοσπονδιακήΥπηρεσία ΠολιτικήςΑεροπορίας 2. National Transportation Safety Board: Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών

ρές θα είχαν κυκλοφορήσει στους κύκλους των μυστι­ κών υπηρεσιών και στους πολιτικούς κύκλους πριν να αποφασίσουν οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι να τις συνκαλύψουν για ενδεχόμενα γεωπολιτικά ωφέλη. Και αυ­ τό, θα επέβαλλε μια άβολη «συνωμοσία σιωπής». Και στα δύο σενάρια -να σχεδιάζεις τις επιθέσεις ή να επι­ τρέπεις να γίνουν- όλοι όσοι συμμετείχαν στη συνω­ μοσία θα έπρεπε να είναι απολύτως σίγουροι ότι όλοι οι υπόλοιποι συνωμότες θα κρατούσαν το μυστικό. Όχι τόσο κακοί. Το πλέον αισχρό - να σκοτώσεις χιλιά­ δες αμερικανούς πολίτες, συμπεριλαμβανομένων και των εργαζομένων στο Πεντάγωνο, για να βοηθήσεις τους πετρελαϊκούς ομίλους. (Αν το τέταρτο αεροπλάνο δεν είχε συντρίβει στην Πενσυλβάνια, στα πρόβατα επί σφα­ γήν ίσως να συμπεριλαμβανόταν το προσωπικό του Λευ­ κού Οίκου ή τα μέλη του Κογκρέσου). Πρόκειται για ποταπότητα τύπου Χόλυγουντ, υλικό για ταινία με τον Τζέιμς Μποντ (ή τον Ντόκτορ Ήβιλ3). Υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι με τέτοια κλίση σε όλες αυτές τις υπηρεσίες; Είναι αμφίβολο. Οι αξιωματούχοι της c ia και οι αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν κάνει κακό. Έχουν υποστηρίξει τάγματα θανάτου και έχουν χρησιμοποιήσει τους εμπόρους ναρκωτικών στο εξω­ τερικό. Έχουν συνδράμει βασανιστές, έχουν διακινή­ σει εγχειρίδια με οδηγίες για πολιτικές δολοφονίες, έχουν πουλήσει όπλα σε κυβερνήσεις οι οποίες πρόσκεινται σε τρομοκράτες, έχουν υπονομεύσει δημο­ κρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, και έχουν βοηθήσει δικτάτορες να δολοφονήσουν και να ακρωτηριάσουν ανθρώπους. Έχουν συγκαλύψει αναφορές για μαζικές δολοφονίες και για παραβιάσεις των ανθρώπινων δι­ καιωμάτων. Έχουν συνωμοτήσει για να σκοτώσουν ξέ­ νους ηγέτες. Όλες αυτές ήταν φρικιαστικές δραστηριότητες, όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι δράστες δικαιολο3. Η παρανοϊκή μεγαλοφυία της σειράς ταινιών Austin Powers -μιας παρωδίας των ψυχροπολεμικών σεναρίων κατασκοπείας- που συνοψίζει όλα τα «διαβολικά γνωρίσματα» των κακών του είδους. [Σ.τ.μ.]

DAVIDCORN/. ΟΤΑΝΟΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΕΧΟΥΝ I

γούσαν αυτές τις πράξεις ως επιβεβλημένες από την στρατηγική του Ψυχρού Πολέμου. Και για να μπορέσουν να τις δικαιολογήσουν πιο εύκολα, τα θύματα ήταν ξέ­ νοι. Να δικαιολογήσεις το φόνο χιλιάδων αμερικανών πολιτών για να βοηθήσεις την Exxon Mobil, θα απαιτού­ σε από τους αξιωματούχους των ηπα να εμπλακούν σ’ ένα διαφορετικό είδος αποστασιοποίησης και να διαρρήξουν ακόμη περισσότερο τις σχέσεις τους με την ευ­ πρέπεια και τους ηθικούς κανόνες, θυμάμαι ότι κάποτε πήρα συνέντευξη από έναν πρώην αξιωματούχο της cia , ο οποίος διεύθυνε μια μεραρχία που πραγματοποιούσε το είδος των ενεργειών που προαναφέρθηκαν, και τον ρώτησα αν και κατά πόσον η cia είχε εξετάσει το ενδεχόμενο να «εξουδετερώσει οριστι­ κά» έναν πρώην συνεργάτη της cia , ο οποίος είχε αποκαλύψει στοιχεία σχετικά με τις επιχειρήσεις και την ταυτότητα των αξιωματούχων της cia . «Και να σκοτώσου­ με έναν αμερικανό πολίτη;» μου απάντησε, λες και μό­ νο ένας τρελός θα ρωτούσε κάτι τέτοιο. «Όχι, όχι», πρόσθεσε, «ποτέ δεν θα κάναμε κάτι τέτοιο». Μάλιστα, οτον κόσμο των κατασκόπων ορισμένα πράγματα είναι ηθικά απαράδεκτα. «Και αυτό», μου εξήγηοε, «θα ήταν υπερ­ βολικά επικίνδυνο, γιατί αν σε έπιαναν να κάνεις τέτοιες βρομοδουλειές, τότε θα κινδύνευε η καριέρα σου». Το οποίο μας οδηγεί στο... Όχι τόσο θαρραλέοι. Σκεφτείτε τον κίνδυνο - τον εν δυνάμει κίνδυνο για τους συνωμότες. Κι αν το σχέδιό τους αποκαλυπτόταν πριν ή, ακόμη χειρότερα, μετά το γεγονός; Ποιος θα διακινδύνευε να συσχετιστεί με το πλέον επονείδιστο ένκλημα της αμερικανικής ιστορίας; Στην αρχή, κανείς δεν θα μπορούσε να είναι βέβαιος ότι μια τέτοια συνωμοσία θα λειτουργούσε και ότι θα παρέμενε μυστική. Οι άνθρωποι της c ia -καθώς και των άλλων κυβερνητικών υπηρεσιών- πραγματικά ενδιαφέρονται για την καριέρα τους. 0 Τζώρτζ Μπους θα δια­ κινδύνευε να στιγματιστεί ως ο πλέον σατανικός πρόε­ δρος όλων των εποχών, υποστηρίζοντας μια τέτοια αδι­ κία; Το πετρέλαιο μπορεί να είναι στο αίμα του, αλλά θα έβαζε τα συμφέροντα της πετρελαιοβιομηχανίας πάνω

από τα δικά του; (Σίγουρα, αποχαιρέτησε τον Κένεθ Λέι και την Enron πάρα πολύ γρήγορα). Και ο Μπους, όπως και όλοι οι άλλοι στην κυβέρνηση, γνωρίζει ότι τα σχέ­ δια διαρρέουν. Οι ειδικοί της παραπληροφόρησης στο Πεντάγωνο, δεν θα μπορούσαν να αναγκάσουν τους New York Times να μην αναφερθούν στην υπηρεσία τους. Σαν επακόλουθο της 11ης Σεπτεμβρίου, δημιουργήθηκε μεγάλη αναστάτωση για το υποτιθέμενο γεγονός ότι οι μυστικές υπηρεσίες των ηπα δεν ήταν πολύ ριψοκίν­ δυνες. Όμως, ευτυχώς, ορισμένες αναστολές -ο ι ανη­ συχίες για τις δημόσιες σχέσεις, οι ανησυχίες για την καριέρα- όντως φρενάρουν τους κατασκόπους. Τώρα πια, θα αναρωτιέστε γιατί υπέβαλα τον εαυτό μου σε αυτή την άσκηση. Μήπως αυτές οι θεωρίες συνωμο­ σίας δεν είναι υπερβολικά ανόητες για να ασχολούμαστε μαζί τους; Αυτό θα έπρεπε να είναι το ζήτημα. Όμως, δυστυχώς, όντως γοητεύουν τον κόσμο. Κάποιος Μάικλ Ρούπερτ, ο οποίος συνέταξε το χρονολόγιο που προαναφέραμε, συγκεντρώνει πάρα πολύ κό­ σμο στις διαλέξεις του. Προσφέρει 1.00 0 δολάρια σε όποιον μπορεί να «αμφισβητήσει την αυθεντικότητα των πηγών του». Λοιπόν, το χρονολόγιο του συμπεριλαμβά­ νει τους ισχυρισμούς του φυλακισμένου στον Καναδά και αναφέρει, ως πηγή του, την εφημερίδα Toronto Star. 0 Ρούπερτ όμως, ξεχνάει να επισημάνει ότι η Toronto S ta r δεν επιβεβαίωσε τις αφηγήσεις του φυλακισμέ­ νου, ότι η εφημερίδα ανέφερε ότι ορισμένοι παρατηρη­ τές «αναρωτιόντουσαν μήπως επρόκειτο για το παραλή­ ρημα ενός παράφρονα», και ότι η Toronto Star, αμέσως μετά, ανέφερε ότι ο δικαστής είπε ότι το παραμύθι «δεν ήταν καθόλου αληθοφανές». Μήπως αυτά αμφισβητούν τίποτα; Το παραμικρό. Υπάρχει ακόμη η πιθανότητα ο άνθρωπος να λέει την αλήθεια, έτσι δεν είναι; Οπότε, δεν περιμένω να εισπράξω. Οι θεωρίες συνωμοσίας ίσως να μας φαίνονται περισ­ σότερο σαν ενόχληση παρά σαν πρόβλημα. Όμως, συ­ ναγωνίζονται την πραγματικότητα για να προσελκύσουν την προσοχή μας. Πάρα πολλά πράγματα μπορούν να μας εξοργίσουν, χωρίς να μας γίνονται έμμονη ιδέα ανο­

ησίες του τύπου X-Fites. θέλετε παραδείγματα; Ιδού η αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών να προστατεύσουν τους Αμερικανούς και η έλλειψη επικρίσεων για την cia από αιρετούς αξιωματούχους. Ιδού και ο στρατηγός Τόμυ Φρανκς, επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, ο οποίος δηλώνει ότι η λανθασμένη επίθεση των κομμάντος οτο Χαζάρ Καντάμ, αποτέλε­ σμα της οποίας ήταν ο θάνατος καμμιά εικοσαριά Αφ­ γανών, προσκείμενων στη φιλοαμερικανική κυβέρνηση, δεν ήταν αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών. (Πώς γίνε­ ται και οι ειδικές δυνάμεις των ηπα επιτίθενται σε στό­ χους, που εσφαλμένα πιστεύουν ότι είναι μαχητές των Ταλιμπάν ή της Αλ Κάιντα, καταλήγει να σκοτώνουν αν­ θρώπους που δεν είχαν καμμία πρόθεση να τους σκο­ τώσουν και, παρ'ολ’αυτά, η επιχείρηση δεν θεωρείται αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών;) Κι άλλα πράγματα που να μας εξοργίζουν; Μερικούς μήνες πριν, ιατροδι­ καστές, ανακάλυψαν τα πτώματα ανθρώπων που είχαν βασανιστεί και είχαν σκοτωθεί σε μια βάση που ίδρυσε η ciATnv δεκαετία του 1980, ως στρατόπεδο εκπαίδευ­ σης για τους Κόντρας. Ο τότε πρέσβης των ηπα στις Ονδούρες, ο Τζων Νεγκροπόντε, είναι σήμερα πρέσβης στα Ηνωμένα Έθνη. Πάντοτε θα υπάρχουν αδικήματα των εθνικών υπηρε­ σιών ασφαλείας τα οποία θα μας κάνουν έξαλλους. Ίσως να μην είναι τόσο κινηματογραφικά στον πραγματικό κό­ σμο, όσο μια συνωμοσία στην οποία σκιώδεις, «άγνω­ στοι» αξιωματούχοι των ηπα συνωμοτούν για να ανατινά­ ξουν τους πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορί­ ου, προκειμένου να αποκτήσουν τον έλεγχο ενός πε­ τρελαιαγωγού στην κεντρική Ασία. Όμως, οι δεκάδες νεκροί στην Ονδούρα, ή οι δεκάδες νεκροί στο Αφγανι­ στάν, οι οποίοι σκοτώθηκαν «κατά λάθος» θα έπρεπε να προκαλούν την οργή και τις διαμαρτυρίες μας. Ουσια­ στικά, η συνωμοσιολογία «που είναι εκ εί έξω», εξυπη­ ρετεί τα συμφέροντα των κρατούντων, επειδή κάνουν τις αληθινές τους παραβάσεις να φαίνονται ακίνδυνες εν συγκρίσει. (Τι αξία έχουν μερικοί νεκροί στην κεντρι­ κή Αμερική, σε σύγκριση με τους χιλιάδες νεκρούς οτην

. ΘΕΩΡΙΕΣΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΗΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ/.

Νέα Υόρκη; Γιατί να ανησυχούμε για τον Νεγκροπόντε, όταν αξιωματούχοι των ηπ α , οι οποίοι δεν έχουν αναγνω­ ριστεί, σφάζουν αμερικανούς πολίτες για να προκαλέσουν τον πόλεμο;) Τελικά, ίσως να υπάρχει ένα γραφείο της cia ή του Πε­ νταγώνου που να παράγει αυτό το υλικό. Η αποστολή του; να αποσπάσει τον κόσμο από την αληθινή αδικία. Να λοιπόν μια θεωρία συνωμοσίας που αξίζει να την διερευνήσουμε. Μήπως δεν έχει νόημα; Μήπως όλα δεν ταιριάζουν μεταξύ τους; Προκαλώ τον οποιονδήποτε να το αμφισβητήσει.