Panitikang Filipino

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Bienvenido Lumbrera

Magkabukod at Magkarugtong

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Bienvenido Lumbrera • Si Bienvenido Lumbera ay isang tanyag na Pilipinong manunulat, kritiko at dakilang dramatista. • Siya ay isinilang noong ika-11 ng Abril taong 1932 sa Lipa. • Pumasok siya sa Unibersidad ng Sto. Tomas upang magtapos ng degree sa journalism. Pinagpatuloy niya ang pag-aaral at nagpakadalubhasa sa Comparative Literature sa Indiana University noong 1967.

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Bienvenido Lumbrera • Ramon Magsaysay Award for Journalism • Literature and Creative Communication Arts (1993) • Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas • Manila Critics’ Circle • Palanca • National Artist for Literature (2006)

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Introduksyon

Panitikan

Panitikang Pambansa

Panitikang Panrehiyon

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Introduksyon Mga Manunulat (sa mga nauna) • Francisco Baltazar • Lope K. Santos • Valeriano Hernandez Peña • Fernando Ma. Guerrero • Jose Garcia Villa • Paz Marquez Benitez

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Introduksyon Mga Manunulat (ilan sa mga sumunod) • Alejandro G. Abadilla • Macario Pineda • Arturo B. Rotor • Manuel E. Arguilla • Jesus Balmori • Amado V. Hernandez

Panitikang Filipino | Pangkat 7

“Kanon” Bilang Wikang Pambansa • Kanon • Katiwalian ang pagkawalang puwang ng ibang manunulat sa kanon sa pagsusulat sa mga rehiyonal na wika

• Mabagal na pagpasok ng mga manunulat na panrehiyon • Pagsisimula ng masigasig na pagtitipon • Kakulangan sa mga kritiko sa pag uuri at pagsusuri ng akda

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Pagkakaiba ng Tagalog at Filipino • Usapin ng bokabularyong hiniram at istraktyur ng wika. • Usapin din ng kulturang pinag-ugatan ng wika. • Ang pagturing sa panitikang Tagalog, na isang panitikang panrehiyon, bilang panitikang pambansa ay isang paglihis sa kasaysayan.

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Ibalik sa Rehiyon ang Panitikang Tagalog

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Pagkakaiba ng Tagalog at Filipino • Sa pagbubuo ng Wikang Pambansa, isinabatas na ang wikang tagalog ay gawing batayan ng wikang palalaganapin. • Lumabo ang linyang naghihiwalay sa panitikang Tagalog bilang panitikang panrehiyon sa panitikang itinatanghal bilang “panitikang pambansa”.

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Bahagyang Kaugnayan ng Panitikang Panrehiyon sa Panitikang Pambansa • May "bahagyang kaugnayan" lamang ang panitikang rehiyonal sa panitikang pambansa • Liwayway - pinakamatandang magasin sa Pilipinas na nasa wikang Tagalog • Ang Bisaya, Hiligaynon at Bannawag ay mga publikasyong "kapatid" ng Liwayway. • Hinahanap ang relasyong diyalektikal sa pagitan ng panitikang panrehiyon at pambansa

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Prinsipal na Bisa ng Panitikang Panrehiyon

Ang panloob na paninging nagpapalalim at nagpapatibay sa pag-ugat ng mga akda sa tradisyonal na kultura ng rehiyon.

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Prinsipal na Bisa ng Panitikang Pambansa

Ang palabas na paninging nakabukas sa ibang kultura, katutubo man at dayuhan, na nagpapalawak sa repertoryo ng kaisipan at pamamaraan na magagamit ng manunulat.

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Konklusyon • Nagiging mabulas at malago ang paglikha ng mga manunulat dahil sa palitan ng bisa ng panitikang panrehiyon at panitikang pambansa. • Nakabimbin ang pagbubuo ng tunay at awtentikong kanon ng panitikan ng Pilipinas hangga't ang mga panitikang panrehiyon ay hindi pa nasisinop ng mga iskolar at kritiko

Panitikang Filipino | Pangkat 7

Resolusyon • Ang diyalektikang magbubunga ng palitan ng bisa sa pagitan ng panitikang panrehiyon at panitikang pambansa ay may mahigpit na pangangailangan para sa puspusang pagsasagawa ng pagsasalin. • Dapat ay maging puspusan din ang paglalatag ng kasaysayan at konteksto ng iba-ibang panitikang panrehiyon, at ang pagsusuri sa mga sentral na obra mula sa iba-ibang rehiyon.